نگاهی به برنامه نفت برای CNPC
چرا چینی‌ها باید باشند؟
ميزنفت/ نگاهی به اتفاقات رخ داده در همکاری‌های نفتی تهران و پکن نشان می‌دهد که به دلیل اشتباه وزارت نفت در سال 92 و فسخ یک طرفه یک قرارداد٬ شرکت ملی نفت مجبور به اعطای امتیازاتی به چینی‌هاست.
وزیر نفت از پیوند استراتژیک ایران و چین در حوزه نفت می‌گوید و این کشور را یکی از شرکای راهبردی جمهوری اسلامی ایران در حوزه نفت و انرژی می‌داند. اینکه آیا راهبردی دانستن چین بحثی صحیح یا غلط است به مباحث مفصلی نیاز دارد اما سوال اصلی اینجاست که آیا چینی‌ها به معنای واقعی کلمه چنین جایگاهی دارند یا نه؟
وزیر نفت پس از امضای قرارداد فاز 11 پارس جنوبی بر این موضوع تاکید کرد. سهم شرکت CNPC چین در این قرارداد 30 درصد است. این شرکت چینی در سال 88 وظیفه توسعه فاز 11 را بر عهده گرفت ولی هیچ اقدام عملی برای توسعه این پروژه حیاتی انجام نداد تا در سال 91 از کار کنار گذاشته شود و شرکت پتروپارس جایگزین آن شود.
در دولت یازدهم نیز شرکت پتروپارس از توسعه فاز 11 خلع شد تا در نهایت ماه گذشته این فاز به کنسرسیومی متشکل از توتال٬ CNPC چین و پتروپارس ایران واگذار شود.
*نقش چینی‌ها در کنسرسیوم
شرکت CNPC بزرگترین شرکت نفتی چین و متعلق به دولت این کشور است. این شرکت طی یک دهه گذشته توانسته خود را به یکی از شرکت‌های بزرگ نفتی جهان تبدیل کند و روی دو پروژه ایران وارد امضای قرارداد شد. بجز فاز 11 این شرکت در توسعه میدان آزادگان جنوبی قرارداد جذابی را با شرکت ملی نفت در دولت نهم امضا کرد. این شرکت جایگزین شرکت اینپکس ژاپن شد که به دلیل تحریم ایران را ترک کرد. این شرکت چینی توسعه بزرگترین میدان نفتی کشور را به کندی پیش برد و حتی در دولت دهم اختلافاتی میان این شرکت و شرکت ملی نفت بوجود آمد. همزمان با این قرارداد٬ این شرکت در میدان آزادگان شمالی نیز ورود کرد تا دو پروژه مهم را در ید اختیار خود داشته باشد. دیگر شرکت بزرگ چینی‌ها یعنی شرکت ساینوپک هم توسعه میدان یادآوران را بر عهده گرفت تا در دولت یازدهم به کار خود ادامه دهند.
در دولت یازدهم اما اتفاق بزرگی رخ داد و وزارت نفت بصورت یکطرفه قرارداد خود را با CNPC در میدان آزادگان جنوبی فسخ کرد. این اقدام شتابزده ایران باعث شد تا چینی‌ها به دادگاه شکایت برده و ادعای دریافت غرامت به میزان یک میلیارد دلار را مطرح کنند. امیرحسین زمانی نیا معاون بین الملل وزارت نفت چندی پیش با تایید این موضوع٬ اینچنین گفت: چینی‌ها نسبت به خلع ید شدن از طرح توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی، اعتراض داشتند و خواهان بازپس‌گیری مبالغی هستند که در این طرح هزینه کرده‌اند. شرکت چینی در این زمینه با شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) مذاکره‌هایی را دنبال می‌کند تا ماجرا حل و فصل شود، بالاخره این شرکت در این طرح هزینه‌هایی کرده است که خواهان استرداد آن است که البته خواست آنها برای باز پس گرفتن هزینه‌هایشان در میدان آزادگان جنوبی، ادعای غرامت نیست.
اما نورالدین شهنازی زاده مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت هم در این باره گفته است: چینی‌ها نسبت به خلع ید خود از توسعه این میدان نفتی اعتراض دارند، اما هیچ‌گونه شکایتی از شرکت ملی نفت و یا شرکت ملی و مهندسی نفت ایران انجام نداده‌اند و هم‌اکنون مذاکره با این شرکت برای حساب و کتاب هزینه‌های انجام شده در حال انجام است.
*پرداخت هزینه‌های CNPC
با وجود اینکه مسئولان صنعت نفت از عدم شکایت چینی‌ها در خصوص خلع ید شدنشان در آزادگان جنوبی می‌گویند ولی منابع آگاه از شکایت رسمی این شرکت خبر می‌دهند. چینی‌ها یک میلیارد دلار طلب می‌کنند که فاصله بسیاری با هزینه‌هایی دارد که این شرکت در آزادگان جنوبی خرج کرده است اما چون ایران بطور یک طرفه این قرارداد را فسخ کرده است بنظر می‌رسد وزارت نفت چاره‌ای جز مصالحه با این شرکت ندارد.
بهترین راه برای مصالحه با چینی‌ها هم شریک کردن آنها در کنسرسیوم‌هایی است که می‌خواهند در ایران فعالیت کنند. بجز فاز 11 پارس جنوبی باید آزادگان جنوبی را هم به آن دسته پروژه‌هایی اضافه کرد که چینی‌ها در آن حضوری خواهند زد. گرچه این یک احتمال است ولی با توجه به عدم دسترسی شرکت ملی نفت به منابع مالی جهت تسویه حساب با چینی‌ها٬ باید شاهد حضور همه جانیه این شرکت در پروژه‌هایی باشیم که کنسرسیومی خواهند بود.
عمر چینی‌ها در نفت ایران کوتاه نخواهد بود و مسائلی که درباره راهبردی بودن رابطه ایران و چین مطرح می‌شود٬ ریشه در تصمیمی دارد که در سال 92 اخذ شد و حالا باید هزینه آن پرداخت شود. گرچه عملکرد چینی‌ها در آزادگان جنوبی قابل دفاع نبوده و نیست اما فسخ یک طرفه قرارداد هم نمی‌تواند وجهه‌ای منطقی داشته باشد. نهایت این فسخ قرارداد منجر به تمدید جضور چینی ها در نفت ایران خواهد شد شاید با امتیازاتی جذاب تر از گذشته.
افزایش همکاری‌های ایران و چین در حوزه انرژی آیا منبعث از نگاه راهبردی است یا اجباری است که ماحصل یک تصمیم اشتباه بوده است؟
وزیر نفت از پیوند استراتژیک ایران و چین در حوزه نفت می‌گوید و این کشور را یکی از شرکای راهبردی جمهوری اسلامی ایران در حوزه نفت و انرژی می‌داند. اینکه آیا راهبردی دانستن چین بحثی صحیح یا غلط است به مباحث مفصلی نیاز دارد اما سوال اصلی اینجاست که آیا چینی‌ها به معنای واقعی کلمه چنین جایگاهی دارند یا نه؟
وزیر نفت پس از امضای قرارداد فاز 11 پارس جنوبی بر این موضوع تاکید کرد. سهم شرکت CNPC چین در این قرارداد 30 درصد است. این شرکت چینی در سال 88 وظیفه توسعه فاز 11 را بر عهده گرفت ولی هیچ اقدام عملی برای توسعه این پروژه حیاتی انجام نداد تا در سال 91 از کار کنار گذاشته شود و شرکت پتروپارس جایگزین آن شود.
در دولت یازدهم نیز شرکت پتروپارس از توسعه فاز 11 خلع شد تا در نهایت ماه گذشته این فاز به کنسرسیومی متشکل از توتال٬ CNPC چین و پتروپارس ایران واگذار شود.
*نقش چینی‌ها در کنسرسیوم
شرکت CNPC بزرگترین شرکت نفتی چین و متعلق به دولت این کشور است. این شرکت طی یک دهه گذشته توانسته خود را به یکی از شرکت‌های بزرگ نفتی جهان تبدیل کند و روی دو پروژه ایران وارد امضای قرارداد شد. بجز فاز 11 این شرکت در توسعه میدان آزادگان جنوبی قرارداد جذابی را با شرکت ملی نفت در دولت نهم امضا کرد. این شرکت جایگزین شرکت اینپکس ژاپن شد که به دلیل تحریم ایران را ترک کرد. این شرکت چینی توسعه بزرگترین میدان نفتی کشور را به کندی پیش برد و حتی در دولت دهم اختلافاتی میان این شرکت و شرکت ملی نفت بوجود آمد. همزمان با این قرارداد٬ این شرکت در میدان آزادگان شمالی نیز ورود کرد تا دو پروژه مهم را در ید اختیار خود داشته باشد. دیگر شرکت بزرگ چینی‌ها یعنی شرکت ساینوپک هم توسعه میدان یادآوران را بر عهده گرفت تا در دولت یازدهم به کار خود ادامه دهند.
در دولت یازدهم اما اتفاق بزرگی رخ داد و وزارت نفت بصورت یکطرفه قرارداد خود را با CNPC در میدان آزادگان جنوبی فسخ کرد. این اقدام شتابزده ایران باعث شد تا چینی‌ها به دادگاه شکایت برده و ادعای دریافت غرامت به میزان یک میلیارد دلار را مطرح کنند. امیرحسین زمانی نیا معاون بین الملل وزارت نفت چندی پیش با تایید این موضوع٬ اینچنین گفت: چینی‌ها نسبت به خلع ید شدن از طرح توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی، اعتراض داشتند و خواهان بازپس‌گیری مبالغی هستند که در این طرح هزینه کرده‌اند. شرکت چینی در این زمینه با شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) مذاکره‌هایی را دنبال می‌کند تا ماجرا حل و فصل شود، بالاخره این شرکت در این طرح هزینه‌هایی کرده است که خواهان استرداد آن است که البته خواست آنها برای باز پس گرفتن هزینه‌هایشان در میدان آزادگان جنوبی، ادعای غرامت نیست.
اما نورالدین شهنازی زاده مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت هم در این باره گفته است: چینی‌ها نسبت به خلع ید خود از توسعه این میدان نفتی اعتراض دارند، اما هیچ‌گونه شکایتی از شرکت ملی نفت و یا شرکت ملی و مهندسی نفت ایران انجام نداده‌اند و هم‌اکنون مذاکره با این شرکت برای حساب و کتاب هزینه‌های انجام شده در حال انجام است.
*پرداخت هزینه‌های CNPC
با وجود اینکه مسئولان صنعت نفت از عدم شکایت چینی‌ها در خصوص خلع ید شدنشان در آزادگان جنوبی می‌گویند ولی منابع آگاه از شکایت رسمی این شرکت خبر می‌دهند. چینی‌ها یک میلیارد دلار طلب می‌کنند که فاصله بسیاری با هزینه‌هایی دارد که این شرکت در آزادگان جنوبی خرج کرده است اما چون ایران بطور یک طرفه این قرارداد را فسخ کرده است بنظر می‌رسد وزارت نفت چاره‌ای جز مصالحه با این شرکت ندارد.
بهترین راه برای مصالحه با چینی‌ها هم شریک کردن آنها در کنسرسیوم‌هایی است که می‌خواهند در ایران فعالیت کنند. بجز فاز 11 پارس جنوبی باید آزادگان جنوبی را هم به آن دسته پروژه‌هایی اضافه کرد که چینی‌ها در آن حضوری خواهند زد. گرچه این یک احتمال است ولی با توجه به عدم دسترسی شرکت ملی نفت به منابع مالی جهت تسویه حساب با چینی‌ها٬ باید شاهد حضور همه جانیه این شرکت در پروژه‌هایی باشیم که کنسرسیومی خواهند بود.
عمر چینی‌ها در نفت ایران کوتاه نخواهد بود و مسائلی که درباره راهبردی بودن رابطه ایران و چین مطرح می‌شود٬ ریشه در تصمیمی دارد که در سال 92 اخذ شد و حالا باید هزینه آن پرداخت شود. گرچه عملکرد چینی‌ها در آزادگان جنوبی قابل دفاع نبوده و نیست اما فسخ یک طرفه قرارداد هم نمی‌تواند وجهه‌ای منطقی داشته باشد. نهایت این فسخ قرارداد منجر به تمدید جضور چینی ها در نفت ایران خواهد شد شاید با امتیازاتی جذاب تر از گذشته.
افزایش همکاری‌های ایران و چین در حوزه انرژی آیا منبعث از نگاه راهبردی است یا اجباری است که ماحصل یک تصمیم اشتباه بوده است؟
شنبه ۱۴ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۳۲
کد مطلب: 18489