پایگاه خبری - تحلیلی ميز نفت 18 ارديبهشت 1398 ساعت 11:35 https://www.mizenaft.ir/report/23555/منطقه-اتمی -------------------------------------------------- خیز بزرگ منطقه برای هسته‌ای شدن عنوان : منطقه اتمی -------------------------------------------------- چرا بايد دولت‌هاي حاشيه خليج‌فارس به‌عنوان بهشت ذخاير نفت و گاز به سوي ساخت نيروگاه‌هاي هسته‌اي گام بردارند؟ من معتقدم تلاش براي دستيابي مخفيانه به سلاح‌هاي هسته‌اي، يك دليل مهم محسوب مي‌شود. بدين ترتيب شعار «اتم براي صلح» را در شرايط كنوني بايد يك شوخي دانست. متن : میز نفت | در‌حالي‌كه تحليلگران از حجم توجه كشورهاي خاورميانه به انرژي هسته‌اي در تعجب هستند، اما برنامه‌هاي گوناگوني براي ورود برخي كشورهاي حوزه خليج‌فارس به حوزه انرژي اتمي در حال اجراست.  كشور عربستان سال‌هاست كه با مشكل كمبود برق دست به گريبان بوده و در دو دهه فرارو، 7 گيگاوات برق هسته‌اي و 40 گيگاوات برق خورشيدي به طرح‌هاي توليد برق اين كشور پادشاهي افزوده خواهد شد. هم اكنون، ظرفيت كنوني توليد برق نيروگاه‌هاي عربستان 55 گيگاوات است كه در 20 سال آينده، شاهد دو برابر شدن اين عدد خواهيم بود. در آغاز اين ماراتن هسته‌اي، عربستاني‌ها به زودي مناقصه ساخت دو نيروگاه هسته‌اي را برگزار خواهند كرد. گفته مي‌شود پنج كنسرسيوم از كره‌جنوبي، فرانسه، روسيه، چين و شركت وستينگهاوس امريكا در اين مناقصه شركت خواهند كرد. شركت‌هاي امريكايي براي حضور در اين مناقصه نيازمند انعطاف در قوانين ايالات متحده هستند كه از سال‌ها پيش، صادرات فناوري غني‌سازي و فرآوري اورانيوم را ممنوع كرده است. هشام يمني، وزير انرژي عربستان سعودي كه مديريت شهر انرژي‌هاي اتمي و تجديدپذير ملك عبدالله را بر عهده دارد، مي‌گويد: ملت ما علاقه‌مند است تا در حوزه توليد و غني‌سازي اورانيوم كاملاً خودكفا شود. عربستان سعودي خواهان دارا بودن حداقل 60 هزار تن ذخاير اورانيوم است. اگر برنامه‌ريزي عربستان مطابق پيش‌بيني‌ها جلو رود، آنها چهارمين كشور خاورميانه خواهند بود كه داراي طرح‌هاي نيروگاه‌هاي هسته‌اي تجاري هستند. در امارات متحده عربي، نخستين واحد از چهار واحد نيروگاه هسته‌اي بركت به زودي وارد مرحله راه‌اندازي خواهد شد. شركت كره‌اي كپكو كره‌جنوبي با هزينه 30 ميليارد دلار اين نيروگاه را ساخته است، اما برخلاف سعودي‌ها، رهبران امارات متحده عربي علاقه‌اي به اكتشاف اورانيوم و فرآورش آن ندارند و شريك كره‌اي همه اين اقدامات را بر عهده گرفته است. در مصر نيز چهار رآكتور هسته‌اي در حال ساخت است. پروژه نيروگاه هسته‌اي الدعبا داراي چهار رآكتور 1200 مگاواتي با طراحي روسي است. هزينه اين پروژه نيز 30 ميليارد دلار اعلام شده است. شركت روس اتم تأمين مالي 85 درصد بودجه طرح را برعهده گرفته است. ايران نيز يك نيروگاه يك گيگاواتي هسته‌اي را در بندر بوشهر و با فناوري روسي راه‌اندازي كرده است. طراحي اوليه اين نيروگاه توسط شركت زيمنس انجام شده بود، اما با پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1979 ميلادي، آلماني‌ها از اين كشور خارج شدند. بعدها مهندسان روسي، عمليات اجرايي را ادامه داده و آن را تكميل كردند. براساس اعلام مؤسسه جهاني هسته‌اي، رهبران تهران به زودي ساخت دو رآكتور ديگر را در سايت كنوني آغاز خواهند كرد. از سوي ديگر، ايراني‌ها ساخت چند رآكتور كوچك را نيز در سواحل مكران آغاز خواهند كرد. *هند و پاكستان در سواحل خليج هند، برنامه‌هاي هسته‌اي به سرعت در حال پيش رفتن است. دولت هند در برنامه پنج ساله خود ساخت 16 طرح هسته‌اي توليد برق را پيش‌بيني كرده است. رهبران دهلي نو اميدوارند تا در سال 2050 ميلادي، 25 درصد برق مورد‌نياز كشورشان را از نيروگاه‌هاي هسته‌اي تأمين كنند. بدين ترتيب ظرفيت نيروگاه‌هاي هسته‌اي هند از 6 گيگاوات كنوني به 63 گيگاوات در سال 2050 ميلادي افزايش خواهد يافت. ظرفيت كنوني طرح‌هاي توليد برق كشور هند 331 گيگاوات مي‌باشد. پاكستان به‌عنوان همسايه هند، در حال توسعه طرح‌هاي هسته‌اي خود با همكاري چيني‌هاست. نيروگاه هسته‌اي آنها داراي دو واحد توليد برق بوده و در سال 2021 ميلادي راه‌اندازي خواهد شد. كميسيون انرژي اتمي پاكستان نيز همانند كشور همسايه هند، در نظر دارد تا 25 درصد توليد برق اين كشور از نيروگاه‌هاي هسته‌اي تأمين شود. براي تحقق اين چشم‌انداز آنها بايد هشت نيروگاه جديد توليد برق كه هر يك چهار واحد دارند، احداث كنند. پاكستاني‌ها به‌عنوان شريك تجاري منطقه‌اي چيني‌ها و ميزبان پروژه يك كمربند، يك راه، از حمايت‌هاي گسترده پكن برخوردارند. هر چند اين پرسش مطرح است كه چرا پاكستاني‌ها با دارا بودن كسري 5 گيگاواتي كنوني برق در كشورشان، به دنبال پروژه‌هاي بلندپروازانه هسته‌اي راه‌اندازي شده در سال‌هاي دور هستند. همه كشورهاي فوق كه ساخت طرح‌هاي هسته‌اي جديدي را برنامه‌ريزي كرده‌اند، داراي رشد جمعيت زياد و نرخ بالاي افزايش تقاضاي برق هستند. همچنين كسري ظرفيت توليد برق در اكثر اين كشورها، جدي است. اين شرايط متفاوت با كشورهاي اروپايي، ايالات متحده و ژاپن است. چند كشور نفتي خاورميانه در نظر دارند با توسعه طرح‌هاي توليد برق هسته‌اي، نفت و گاز طبيعي بيشتري براي صادرات اختصاص دهند. كشورهاي خاورميانه و غرب آسيا كه در مسير راه ابريشم كهن قرار داشته‌اند، توسعه انرژي هسته‌اي را در كانون برنامه‌هاي خود قرار داده‌اند. حضور فعال شركت‌هاي چيني در توسعه نيروگاه‌هاي هسته‌اي نيز نكته‌اي قابل توجه محسوب مي‌شود. راه ابريشم از ديرباز كانون مبادله‌هاي فرهنگي، هنري و فناوري بوده است و كشورهاي خاورميانه، مسير ترانزيت كالا از شرق به غرب عالم بوده‌اند. در اين ميان، يك نكته كليدي وجود دارد: انرژي هسته‌اي در مقايسه با انرژي‌هاي فسيلي و تجديدپذير، بسيار پرهزينه‌تر و غيررقابتي است. اين انرژي نيازمند پرداخت يارانه و تأمين مالي خارجي مي‌باشد. راهبردي كه توسط دولت‌هاي روسيه و چين دنبال مي‌شود. همچنين زمان ساخت نيروگاه‌هاي هسته‌اي، بسيار طولاني بوده و نمي‌تواند كسري برق كنوني آنها را برطرف كند. بخشي از رويكرد دولت‌هاي در حال توسعه به انرژي هسته‌اي به دليل معرفي اين انرژي به عنوان سمبل كشورهاي توسعه يافته است. به خاطر داشته باشيد كه كارخانه‌هاي فولاد پس از جنگ جهاني دوم، نماد صنعت مدرن محسوب مي‌شد، اما اكثر اين واحدها هم‌اكنون روانه كشورهاي ديگر در حال توسعه شده يا تعطيل شده‌اند. آنتوني كردزمن، تحليلگر سرشناس مسائل امنيتي و انرژي خاورميانه چندي پيش در مركز مطالعات بين‌المللي و راهبردي واشنگتن اعلام كرد: هيچ ابهامي در اين زمينه وجود ندارد. چرا بايد دولت‌هاي حاشيه خليج‌فارس به‌عنوان بهشت ذخاير نفت و گاز به سوي ساخت نيروگاه‌هاي هسته‌اي گام بردارند؟ من معتقدم تلاش براي دستيابي مخفيانه به سلاح‌هاي هسته‌اي، يك دليل مهم محسوب مي‌شود. بدين ترتيب شعار «اتم براي صلح» را در شرايط كنوني بايد يك شوخي دانست. منبع Oilprice مترجم: محسن داوری