به گزارش
ميزنفت، تکامل عظیم در طراحی کشتیهای مختلف به روزهایی بازمیگردد که کشتیها بر اساس قالبهای اولیه طراحی و ساخته شد و در طراحی و ساخت کشتیها توجهی به الگوی مشابه نشده است. ولی با تقاضای محمولههای تجاری مختلف با سطوح مراقبت و توجه خاص، کشتیها به سوی تخصصی شدن و توسعه پیش رفتند و از کشتیهای خاص برای بارگیری و حمل محمولهها استفاده شده است.
*تکامل تقاضای جهانی برای کشتیرانی تجاری
از زمانی که در اواخر 1500 میلادی، تجارت جهانی برای نخستین بار از کشتی برای حمل و نقل محمولههای تجاری استفاده کرد، اکثر کشتیهای باری به نوعی کشتیهای عمومی و برای انتقال هر نوع کالا و محموله تجاری مورد استفاده قرار میگرفتند.
کمتر کشتی بود که به صورت تخصصی برای حمل و نقل کالاها استفاده میشد و برای رفتن در هر مسیری آزاد بودند. یک سال کشتی ادویه از هند بارگیری میکرد و سال بعد نقره از آمریکا. در واقع کشتیها، هر چیزی را که میتوانستند و تقاضای بازار بود، حمل میکردند و بیشتر از انکه مراقب محموله تجاری خود باشند، مراقب دزدان دریایی و مقابله با آنها بودند.
طی قرنها، کشتیها اکنون پیچیدهتر و تکامل یافته شدهاند. اندازه و مقیاس کالاهای تجاری نیز تغییر کرده است. بنابراین یک کشتی به جای نگهداری ترکیبی از کالاهای مختلف، میتوانسته به طور تصادفی برنج یا گندم یا نفت را بارگیری کند.
مالکان کشتیها شروع احساس کردند تخصصی کردن حمل و نقل کالاهای تجاری ارزشمند است چرا که تجارت و سطح تقاضای کشتیها با انجام ماموریتهای ویژه ارزشمند است. اطمینان از جریان تجارت بینالمللی اطمینان لازم برای تخصصی کردن کشتیرانی را به وجود آورد و حرکت به سوی ایجاد کشتیهای متنوع با قابلیتهای خاص آغاز شد.
*تقاضا برای نفتکشها
این بار میخواهیم به نفتکشها نظری داشته باشیم. تانکرها محمولههای مایع مثل نفت خام، فرآوردههای نفتی، گاز مایع طبیعی ال ان جی، مواد شیمیایی، شراب، آب میوه و سایر محموله را حمل و نقل میکنند.
تانکرها نقش مهمی در تجارت بینالمللی ایفا میکنند و 33 درصد تناژ جهانی را در اختیار دارند. تانکرها از نظر اندازه و مقیاس نیز انواع مختلفی دارند و از تانکرهای کوچک تا تانکرهای غول پیکر برای حمل نفت خام که ظرفیت 320 تا 550 هزار تن دارند، دسته بندی میشوند. تحولات زیادی در سالهای گذشته در زمینه نحوه حمل و نقل مایعات به خصوص نفت و فرآوردههای نفتی با کشتی بهوقوع پیوسته است.
حمل و نقل محمولههای مایع امروز سبکتر، ارزانتر، سریعتر و آسانتر شده است. هر چه تقاضا برای حمل و نقل مایعات با کشتی بیشتر شد، طراحی کشتیهای تخصصی نیز توسعه بیشتری پیدا کرد. امروز یک محموله مایع در اصل هیچ تفاوتی با محمولههای جامد ندارد.
*"گلوکاف" نخستین تانکر جهان
تانکر 2700 تنی گلوکاف در سال 1886 میلادی در نیوکاسل ساخته و نخستین تانکر واقعی جهان لقب گرفت. گلوکاف تیغههای عریضی داشت که سطح این تانکر را به 8 بخش و مخزن تقسیم میکرد. در بالای مخازن یک دریچه مخصوص بود که اجازه توسعه و گسترش محموله را میداد. یک اتاق پمپاژ مخازن را از اتاق موتور جدا میکرد. موتورها در عقب کشتی در سمت راست قرار داشتند.
از سال 1886 به بعد صنعت تانکرسازی با پیشرفتهای فنی زیادی روبرو شده است.تانکرها به طور قابل توجهی با افزایش سایز و مقیاس و ظرفیت حمل روبرو شدند و از موتورهای زغال سنگی از طریق توربینهای بخار به موتورهای دیزلی تبدیل شدهاند.
*مساله اندازه
تانکرها نقش بزرگی در جنگ جهانی دوم داشتند و در پایان جنگ رشد اندازه و سایز تانکرها متوقف نشد. بزرگترین تانکر نفتی در آن زمان بالک پترول بود. این تانکر نفتی در اواخر دهه 1940 میلادی ساخته شد و ظرفیت 30 هزار تنی داشت که این ظرفیت تا اواسط قرن بیستم تقریبا نرمال و عادی بود.
در آن زمان، تانکری با ظرفیت 25 هزار تن یک تانکر بزرگ به شمار میرفت و ظرفیتشان تا حدی محدود میشد که بتواند از کانال سوئز عبور کند.
با بسته شدن کانال سوئز این فرصت فراهم شد تا ظرفیت و اندازه تانکرها با رشد چشمگیری روبرو شود. در سال 1955 میلادی تانکر سینکلر پترولور با ظرفیت 56 هزار تن ساخته شد و از تانکر بالک پترول پیشی گرفت.
در سال 1959 میلادی تانکر یونیورس آپولو با ظرفیت 114356 تن ساخته شد و نخستین تانکری بود که ظرفیتی بالاتر از 100 هزار تن داشته است. در کمتر از یک دهه اندازه کشتیها 5 برابر بیشتر از ظرفیت اولیه شده بود. بزرگترین تانکر نفتی در دهه 1970 میلادی و پس از بحران نفتی 1970 ساخته شد.
روز آینده به معرفی 10 نفتکش بزرگ جهان خواهیم پرداخت.