حسینی: میانگین ضریب بازیافت٬ 22 درصد!

ميزنفت/ یادداشت زیر سرمقاله روزنامه ایران در تاریخ 14 مهر ماه 95 است که توسط سید مهدی حسینی٬ رئیس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی نوشته شده است. وی در این یادداشت گفته است میانگین ضریب بازیافت میادین نفتی کشور 22 درصد است.

از روزی که مدل جدید قراردادهای نفتی رونمایی شد، حدود یک سال می‌گذرد. در این مدت علی رغم لغو تحریم‌ها در دی ماه سال گذشته، هیچ قراردادی بر مبنای این مدل جدید امضا نشد؛ چراکه در داخل کشور این مدل مخالفانی داشت که بیش از موافقان به تریبون دسترسی داشتند. منتقدانی که برخی از سر دلسوزی و برخی برای رسیدن به مقاصدی دیگر دست به مخالفت
می‌زدند.

اما تمام آنها در فضای بین‌المللی یک خروجی بیشتر نداشت؛ اینکه سرمایه گذار خارجی با وجود لغو تحریم‌ها حاضر نبود در کشوری سرمایه‌گذاری کند که اجماع بر سر مدل جدید قراردادهای نفتی خود ندارد.

با وجود این شرایط، وزارت نفت دست از تلاش برنداشت و مسیری را انتخاب کرد که بتواند به این اجماع ملی دست یابد. چراکه اجماع ملی لازمه جذب سرمایه خارجی است و سرمایه گذار جایی می‌رود که ریسک و خطری سرمایه آن را تهدید نکند. از این نظر وزارت نفت کار بسیار مهم و سختی را انجام داد تا امروز که می‌بینیم بعد از مدت‌ها موفق شد، بر اساس مدل جدید قراردادهای نفتی و در راستای پاسخ به درخواست کشور، با شرکت‌های داخلی قرارداد جدید نفتی امضا کند. مسیری که طی کردیم چندان خوشایند نبود اما صنعت نفت با صبر و حوصله آن را طی کرد. به هر حال وقتی ثبات در تصمیم‌گیری و برنامه‌های ما وجود نداشته باشد وجهه بین‌المللی کشور خراب می‌شود.

در این خصوص شاهد حجم گسترده‌ای از رفت و آمد هیأت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت در همان روزهای ابتدایی پسابرجام بودیم اما به مرور این اقبال کمتر شد. البته هنوز سرمایه‌گذاری در صنعت نفت کشورمان برای سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی جذابیت دارد ولی اگر دیر اقدام کنیم رقبای ما بازار را تصاحب خواهند کرد. سرمایه‌گذاری کشور در مسیر رسیدن به این اجماع قابل انکار نیست.

بدون شک ما از بابت این تأخیر و اتلاف وقت میلیاردها دلار ضرر کردیم و خدا می‌داند که در میادین مشترک نفتی و گازی از این نظر چقدر زیان دیده‌ایم. برای مثال در میدان مشترک آزادگان جنوبی سال 82 با شرکتی ژاپنی قرارداد توسعه میدان امضا کردیم که بر اساس آن قرار بود در عرض چند سال به تولید روزانه 260 هزار بشکه نفت خام از این میدان دست یابیم اما اکنون بعد از گذشت بیش از 12 سال این میدان کمتر از 60 هزار بشکه نفت خام تولید دارد. در حالی که عراق در آن زمان تولیدش صفر بود اما امروزه بیش از 200 هزار بشکه در روز از این میدان نفت خام استحصال می‌کند.

مشابه این موضوعات در صنعت نفت ما زیاد است. یکی از مواردی که وزیر نفت اولویت اول صنعت نفت برمی شمارد، افزایش ضریب بازیافت تولید از مخازن نفتی است. میدان‌های قدیمی کشور نظیر «گچساران» و «بی بی‌حکیمه» نیاز به اجرای طرح‌های افزایش ضریب بازیافت دارند و پیش از آن که دیر شود و میدان بمیرد باید با استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا این کار را انجام دهیم. متوسط ضریب بازیافت تولید از مخازن نفتی ما رقمی در حدود 23 درصد است.

به این معنی که از هر 100 بشکه ذخیره نفتی تنها 23 بشکه را می‌توانیم استخراج کنیم و مابقی به مثابه دلارهایی هستند که در زیر زمین مدفون شده‌اند. اکنون کشورهایی نظیر عربستان در حال دستیابی به ضریب 50 درصدند. لذا ما باید به جای سنگ اندازی در مسیر جذب سرمایه خارجی و تکنولوژی فکر کنیم که یک درصد افزایش ضریب بازیافت تولید مساوی با 5 الی 6 میلیارد بشکه نفت است که رقم چشمگیری است.

به هر حال ما نیاز به سرمایه، تکنولوژی و مدیریت داریم تا بتوانیم در بازار جهانی انرژی اثرگذار باشیم. هرچه تولید نفت و گاز کشور بیشتر باشد قدرت ما در مجامع بین‌المللی نظیر اوپک بیشتر خواهد شد. این موضوع نه تنها از منظر اقتصادی بلکه از لحاظ سیاسی نیز برای کشورمان دستاورد دارد. بی‌شک هرچه تعداد قراردادهای نفتی ایران با شرکت‌ها و کشورهای اروپایی و آسیایی بیشتر شود فشار بیشتری به امریکا برای لغو تحریم‌های خود علیه ایران وارد و احتمال اجرای فاز «اسنپ‌بک» آمده در اصول برجام کمتر می‌شود.

اساس طراحی مدل جدید قراردادهای نفتی نیز دستیابی به این موارد بود. اینکه بدون واگذاری جزئی‌ترین بخش میدان بیشترین منفعت عاید کشور شود. بنابراین آغاز جذب سرمایه و تکنولوژی در صنعت نفت خواه از منابع داخلی و خواه از منابع خارجی، موفقیت بسیار بزرگی برای تمام ملت ایران است که باید به آن ارج نهیم.

جمعه ۱۶ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۱۵