7.5 میلیون دلار برای هر حلقه چاه آزادگان

ميزنفت/ میدان نفتی آزادگان یکی از مهم‌‌ترین میادین نفتی ایران با وسعتی قابل توجه و ذخایر گسترده است. بخشی از این اهمیت بواسطه حجم ذخایر و موقعیت مهم آن در توسعه ظرفیت‌های تولید نفت است. علاوه بر این از آنجا که این میدان از جمله میدان‌های مشترک محسوب ‌می‌شود، توسعه و حداکثر رسانی تولید آن نیز از مهم‌‌ترین مقولات مورد توجه وزارت نفت است به خصوص که با بد عهدی طرف‌های خارجی و نیز تحریم‌های ظالمانه در سال‌های اخیر، اهداف اولیه اجرای پروژه محقق نشده و ضررهای هنگفتی از این ناحیه متوجه کشور شده است.

شرکت ملی حفاری ایران علاوه بر حفر 40 حلقه چاه در قالب EPD، در مناقصه اخیر این میدان موفق شد با قیمت استثنایی میانگین 7.5 میلیون دلار برنده  مناقصه حفاری 20 حلقه چاه جدید در این میدان شود. برای واکاوی پروژه‌های حفاری انجام شده و در دست اجرا، توسط این شرکت و همچنین چگونگی مدیریت هزینه‌های حفاری که منجر به کاهش حدود 5 میلیون دلاری در هر چاه گردیده است،  با محمدرضا تاکایدی قائم مقام مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران به گفت و گویی نشسته ایم که در ادامه از نظر شما خواهد گذشت.


*به عنوان یکی از اصلی‌‌ترین شرکت‌های پیمانکار حفاری در غرب کارون، ضمن ارائه توضیحاتی از سابقه فعالیت‌های حفاری در این منطقه، مانند تعداد و نوع چاه‌های حفر شده، عمده مشکلات حفاری این میدان را ناشی از چه مواردی ‌می‌دانید؟ سهم درس آموخته‌های گذشته شما را در حفاری‌های خشکی خصوصا در غرب کارون، چه مقدار در روند پروژه آتی موثر ‌می‌دانید؟

شرکت ملی حفاری ایران، مسئولیت حفاری 40 حلقه چاه در میدان آزادگان و 13 حلقه چاه در میدان یاران را برعهده داشت و به تازگی نیز برنده مناقصه 20 حلقه چاه جدید شد که عملیات حفاری در آینده نزدیک شروع خواهد شد. اکثر چاه‌های حفر شده در این میدان به‌صورت جهت‌دار و افقی حفاری‌شده و تا هزار متر حفاری افقی نیز در میان آن‌ها ثبت‌شده است. از این تعداد فقط یک چاه به‌صورت عمودی حفاری ‌شده و مابقی چاه‌ها به‌صورت جهت‌دار حفر گشته‌اند.

در حال حاضر چیزی حدود 30 چاه تکمیل شده و در چرخه تولید قرارگرفته‌اند. تا آخر امسال هم بقیه چاه‌ها تکمیل شده و تحویل داده می‌شوند. عملیات حفاری 20 حلقه چاه فاز بعد میدان نفتی آزادگان هم در آینده نزدیک شروع خواهد شد و همچنین برنامه‌ریزی برای جابجایی اولین دکل به سمت آزادگان نیز شروع‌شده و در چند هفته آینده عملیات حفاری آغاز خواهد شد.

در هنگام شروع عملیات، اولین مشکلی که ایجاد می‌شود مربوط به مجوز عملیات است؛ از طرف دیگر میدان نفتی آزادگان جنوبی از نظر ‌زیست محیطی در منطقه ای حساس قرار گرفته و رعایت استانداردها و الزامات قوانین محیط‌زیستی در آن حایز اهمیت بسیاری است. در حال حاضر مشکلات مربوط به محیط‌زیست با همکاری شرکت کارفرمای این پروژه مرتفع شده است. به‌عنوان‌مثال، مسائل مربوط به تأمین آب مورد نیاز ساخت سیالات حفاری، مشخص کردن محل دفن کنده‌های حفاری و ... مشکلاتی بودند که با همکاری شرکت کارفرما حل‌ و فصل شد.

برخی از مشکلات اصلی در میدان نفتی آزادگان جنوبی تحت تآثیر مشترک بودن این میدان است که این موضوع در زمان تحریم‌ها و وجود اولویت تولید از میادین مشترک و همچنین مشکل تأمین کالا، باعث ایجاد مشکلات و معضلات بسیاری گردید. به عنوان مثال، در زمان حفاری این میدان، «رشته تکمیل» از جمله اقلام وارداتی محسوب می‌شد. با توجه به این موضوع، امروزه چند شرکت داخلی، ساخت این «رشته تکمیل» را انجام داده و شرکت‌های کارفرمایی نیز آن‌ها را تأیید کرده‌اند. به‌عنوان‌مثالی دیگر، مسئله تأمین مته برای حفاری سازندهای مختلف، از دیگر مشکلات موجود در حفاری میدان نفتی آزادگان جنوبی به شمار می‌رود. ازلحاظ فنی نیز در دو بخش حفره 1.2 17 و حفره 1.4 12  مشکلات مه‌می ‌در حفاری این میدان وجود دارد.

با توجه به‌راحتی انجام عملیات حفاری در این منطقه، نسبت به دیگر میادین مانند میدان آذر، با مشکلاتی مانند مسئله هرزروی سیال حفاری و گیرکردن لوله و ... مواجه نبوده و  در این میدان ضرورتی به استفاده از گل پایه روغنی نیست. شرکت ملی حفاری در حفاری 40 حلقه چاه در میدان نفتی آزادگان و 13 حلقه چاه در میدان نفتی یاران، از گل پایه روغنی استفاده نکرده است. این تجربه می‌تواند در حفاری 20 حلقه چاه آتی و با برنامه‌ریزی خوب قابل استفاده باشد. با برنامه‌ریزی مناسب و تجربه حفاری چاه‌های گذشته، اکثر مشکلات احتمالی پیش روی حفاری این 20 حلقه چاه را نیز می‌توان حل کرد. استفاده از این تجربه ‌می‌تواند باعث به دست آمدن بهترین نرخ حفاری و افزایش متراژ حفاری در این 20 حلقه چاه شده و بهره‌دهی بالایی را به دنبال داشته باشد. در مجموع ‌می‌توان گفت که در میدان نفتی آزادگان به‌راحتی و با نرخ خوبی می‌توان حفاری را انجام داد.


*با توجه به این مشکلاتی که بر شمردید،  روند پیش‌برد پروژه حفاری 20 حلقه چاه جدیدی که در این میدان بر عهده گرفته اید، را چطور ارزیابی ‌می‌کنید؟

در مراحل آغازین پروژه توسعه این میدان، شرکت ملی حفاری و شرکت پدکس، حفاری این میدان را بر عهده داشتند، که مشکلات عمده‌ای نیز در حفاری آن وجود داشت؛ اما با توجه به اقدامات انجام گرفته که پیش از این مورد اشاره قرار گرفت، می‌توان گفت که در مجموع، میدان آزادگان از لحاظ شاخصه‌های مربوط به حفاری به‌گونه‌ای است که با حضور یک تیم منسجم و قوی به همراه تیم فنی و با‌تجربه و همچنین عدم وجود مشکل در بخش تأمین کالا، ‌می‌توان به راحتی عملیات حفاری را در آن به انجام رساند.

برنامه‌ریزی شرکت ملی نفت، معطوف به افزایش تولید در میدان نفتی آزادگان و افزایش بهره‌وری در این میدان است و قسمتی از این کار وظیفه پیمانکاران حفاری است، زیرا اگر نوع عملیات حفاری، مناسب چاه نباشد، به مخزن و درنتیجه بهره‌وری ضرر می‌رساند. می‌توان با انجام یک عملیات حفاری مناسب، میزان هرز‌روی سیال حفاری را کاهش داد و درنتیجه با کاهش میزان نفوذ گل حفاری به داخل سازند از آسیب احتمالی وارده به سازند کم کرد. با کنترل این موارد و حفاری مناسب قطعاً بهره‌وری نیز افزایش خواهد یافت.

همچنین روش‌های دیگری نیز برای افزایش بهره‌وری از یک چاه وجود دارد که به شرکت‌های کارفرما مربوط می‌شود و در حیطه کاری پیمانکاران حفاری نیست. به‌عنوان‌مثال برنامه ارائه‌شده برای چگونگی وارد شدن به مخزن و یا جهت وارد شدن به مخزن، همه در روند کار پیمانکار حفاری تأثیر می‌گذارد. از جمله موارد دیگر شیب سازند، شیب لایه‌ها، فشار لایه‌ها و ... است که در افزایش بهره‌وری مؤثر بوده و روی کار شرکت‌های پیمانکار حفاری نیز تأثیر می‌گذارد. با در نظر گرفتن این موارد و کار کردن روی این بخش‌ها و انجام تمام این برنامه‌ریزی‌ها، می‌توان قیمت تمام‌شده عملیات را کاهش داد.


*با توجه به روند کاهش قیمتی شرکت‌های فعال در غرب کارون در آخرین مناقصه شما قیمت نهایی هر چاه به صورت چشمگیری کاهش داشته است. کاهش قیمت شرکت شما مبتنی بر چه معیارهایی بوده است؟ همچنین با توجه به صحبت‌های جنابعالی در سایر رسانه‌ها، راهکار شرکت شما برای کاهش زمان حفاری چاه‌ها در غرب کارون چیست؟ چگونه و با چه روش‌هایی ‌می‌خواهید سرعت حفاری را دو برابر کنید؟

در مورد روش کاهش قیمت پیشنهادی شرکت ملی حفاری، در خصوص 20 حلقه چاه از 12.5 میلیون دلار به 7.5 میلیون دلارلازم است اشاره کنم با ارزیابی عملیات حفاری حدود 38 حلقه چاه در میدان نفتی آزادگان به‌صورت کامل و بررسی NPT‌ها و محاسبه آن‌ها، مشکلات با تفکیک استخراج شد و محاسبه درصد وزنی عقب‌افتادگی پروژه  و میزان تأثیر این NPT‌ها روی نتیجه نهایی عملیات، انجام پذیرفت.

 همچنین مشخص شد که بخشی از عقب‌افتادگی‌ها به دلیل طراحی، بخشی دیگر به علت مشکلات در تأمین کالا و قسمتی به علت انتخاب نامناسب مته بوده است که برای هرکدام از این‌ها برنامه‌ریزی صورت گرفته است تا بتوان تعداد روزهای عملیات را کاهش داد.

بر اساس آنالیز ریسک‌های انجام‌شده و استخراج زمان‌های هدررفته به‌منظور کاهش زمان حفاری، مشخص شد که بهترین راه، افزایش نرخ حفاری است و با افزایش سرعت حفاری، زمان حفاری نیز کاهش می‌یابد. تقریباً 30 درصد زمان حفاری یک چاه، زمان عملیات حفاری است که اگر بتوان این نرخ را افزایش داد، خودبه‌خود تعداد روزها کاهش می‌یابد. بدین منظور باید خرید مته از حالت سنتی خارج‌شده و مناقصه‌ای بر اساس عملکرد مته برگزار شود و شرکت‌های پیمانکاری سرویس مته ارائه دهند. یکی از اصلی‌ترین مواردی که قطعاً سرعت حفاری را افزایش می‌دهد، مته حفاری است. مزیت این نوع قرارداد در این است که با ورود مته‌های جدید می‌توان شرکت خدمات‌دهنده را مجبور کرد که از مته جدید استفاده نماید؛ زیرا پرداخت مبالغ قرارداد  بر اساس متراژ حفرشده به شرکت ارائه‌دهنده خدمات مته خواهد بود. در افزایش نرخ حفاری عوامل مختلفی مثل انتخاب نوع مته، انتخاب نوع موتور درون‌چاهی، انتخاب نحوه بهینه‌سازی، انتخاب نوع گل حفاری و ... مؤثر هستند.


منبع: ماهنامه صنعت حفاری

 
 
 

چهارشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۰۲