در محاصره امواج سقوط قيمت‌ها

ميزنفت/ سقوط دراماتیک قیمت نفت خام در دو سال گذشته، شركت هاي توسعه دهنده در حوزه فراساحلي را وادار نموده تا بازنگری در برنامه های حفاری و تلاش برای دستیابی به بیشترین درآمد از بودجه های اندک در دسترس را در دستور کار خویش قرار دهند.

شركت هاي حفاري نیز با شرايط دشواري دست و پنجه نرم مي كنند و کاهش ۲۵ درصدی تعداد دکل های حفاری در سال گذشته میلادی نسبت به سال ۲۰۱۴ میلادی، نشان می دهد صنعت نفت در حال عبور از یکی از دشوارترین شرایط تاریخ خویش است.

البته این کاهش در بخش دکل های خشکی بیشتر و حدود ۵۰ درصد است.  اما ممکن است صنعت حفاری فراساحلی نیز به سرنوشت حفاری خشکی دچار شود. در شرایط کنونی، اکثر شرکت ها چشم اندازهای بلندمدت فعالیت ها را به فراموشی سپرده اند و بيش از هر چيز به بقا در بازار مي انديشند.

پایگاه ریگ زون با اشاره به مجموع طرح های در دست اجرای فراساحلی دنیا اعلام نموده 60 درصد این پروژه ها به طرح های آب های عمیق و فوق عميق اختصاص دارد. 40 درصد بقیه آنها نيز به آب های کم عمق اختصاص دارد.


*صنعت حفاري در زمين سخت
ما می دانیم که حفاری فراساحلی، نیازمند دورنمای بلندمدت بوده و اتفاقاتي نظير سقوط قیمت نفت از تابستان سال ۲۰۱۴ میلادی تاكنون، تاثیر سریعی بر این صنعت بر جای نمی گذارد. پیش بینی ها حاکی از آن است با تداوم وجود مازاد عرضه در بازار، قیمت های پایین نفت همچنان تداوم خواهد یافت. و تصمیم گیری بر سر چگونگی راهبری پروژه ها با پیچیدگی های زیادی همراه است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند در پایان دهه کنونی، قیمت هر بشکه نفت از ۸۰ دلار فرار خواهد رفت. این شرایط به معنای بازگشت کند شرایط رونق به بازار طلای سیاه خواهد بود. بنابراین بازگشت تعادل به بازار با کندی همراه خواهد بود.
 
در پروژه های فراساحلی، مدت زمان اجرای طرح ها طولانی بوده و برنامه ریزی ها در بخش سرمایه گذاری، براساس پیش بینی قیمت نفت در درازمدت صورت می پذیرد. با وجود پیش بینی های متفاوت موسسه های پژوهشی در مورد چشم انداز قیمت ها در بازار نفت تا پایان دهه کنونی، اما اكثر كارشناسان معتقدند در مجموع تا زمان بازگشت به شرایط تعادل، باید سال ها به انتظار بنشینیم.

در ادامه با دو سناریوی ارائه شده توسط مراكز پژوهشي آشنا می شویم:

• *سناريوي يك. تولید نفت کاهش خواهد یافت و با خروج نفت شیل از بازار به دلیل ناتوانی در رقابت، قیمت نفت در چند سال آینده تا سطح 80 دلار افزایش خواهد یافت. این سناریو به منزله چراغ سبز برای آغاز پروژه های فراساحلی است.
  
  *سناريوي دو. تولیدکنندگان نفت شیل با مدیریت هزینه ها، همچنان به تولید نفت خود ادامه خواهند داد. تقاضای نفت خام نیز بر خلاف پیش بینی ارائه شده توسط اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده و به دلایلی نظیر رشد اندک اقتصاد جهانی و بحران مالی در کشورهای مختلف، با رشدی اندک افزایش خواهد یافت. لذا قیمت هر بشکه نفت در میان مدت از مرز 60 دلار فراتر نخواهد رفت. براساس این پیش بینی، تعدادی از پروژه های فراساحلی، اقتصادی نبوده و متوقف خواهند شد.

 
اما برای پیش بینی قیمت نفت با قابلیت اطمینان زیاد، باید به عوامل مختلفی توجه نمود. و هر شرکت با توجه به رویکرد تهاجمی و یا تدافعی فعالیت ها، بهترین تصمیم ممکن را برمی گزیند. هرچند به نظر می رسد جمع بندی مدیران شرکت ها در مورد دورنمای قیمت ها، مهمترین عامل تصمیم گیری در سبد سرمایه گذاری ها به شمار می رود.

تولیدکنندگان بزرگ خلیج مکزیک در دو سال گذشته همانند تولیدکنندگان میادین خشکی، به دنبال اجرای پروژه هایی با نرخ بالای بازگشت سرمایه و کمترین ریسک تجاری هستند. این راهبرد به معنای اینست که بودجه فعالیت های اکتشافی با کاهش شدیدی روبرو شده و بخش اصلی سرمایه گذاری ها در سال های پرفراز و نشیب فرارو، به تکمیل طرح های در دست اجرا و فعاليت هاي تعمیر و نگهداری تجهیزات اختصاص می یابد.

شرکت های نفتی فعال در حوزه فراساحل با در پیش گرفتن راهبرد کاهش هزینه ها امیدوارند شرایط دشوار کنونی را پشت سر بگذارند. من معتقدم ‎برای دستیابی به رشد متوازن بلندمدت، شرکت ها خواهان بهره گیری از فرصت های جدید پدید آمده هستند. گویی در سایه این سیاست، بودجه های فعالیت های اکتشافی به صورت کامل حذف نخواهد شد. و با در نظر گرفتن عواملی نظیر ریسک تجاری و زمین شناسی و هزینه های اکتشاف، سبد سرمایه گذاری ها تعیین و دنبال می شود. فراموش نکنید که فروش دارایی ها و سهام پروژه های دارای ریسک بالا از دیگر سیاست های غول های صنعت نفت محسوب می شود.

من معتقدم در شرایط کنونی، تصمیم گیری شرکت ها در مورد آینده پروژه ها، با دشواری زیادی روبرو است و اکثر شرکت ها تمایلی به پذیرش طرح های پرریسک ندارند. و این وضعیت تا سال ها ادامه خواهد یافت.

احتمالا شما نيز با ما هم عقيده ايد كه فعالان صنعت فراساحلی بر خلاف شرکت های توسعه دهنده میادین خشکی، از انعطاف پذیری اندکی برخوردارند. همه ما می دانیم که امکان توقف فعالیت های اکتشاف و توسعه در یک میدان خشکی در مدت زمانی کوتاه وجود دارد. و پس از بهبود قیمت ها می توان، فعالیت های توسعه را بار ديگر ادامه داد. اما در عملیات دریایی، توقف عملیات حفاری و یا فعالیت های تکمیل چاه ها با دشواری های زیادی روبرو است.
در این میان، توسعه پروژه های فراساحلی به ویژه در آب های آفریقا و جنوب شرق آسیا با ریسک سیاسی بیشتری در مقايسه با ساير نقاط دنيا روبرو است. خوشبختانه با ورود شرکت های متوسط به بازار فراساحلی، ما شاهد رقابت بیشتر و متنوع شدن شرکت های فعال در این میادین هستیم.
 

*معمای قیمت ها
با درهم آمیخته شدن آینده پروژه های فراساحلی با سرنوشت قیمت نفت، مدیران و کارشناسان به دقت، فراز و نشیب های بازار نفت را پیگیری می کنند. در حالی که سال 2015 میلادی سالی دشوار و کابوس وار برای صنعت فراساحلی بود، به نظر می رسد شرایط سال جاری، وخیم تر و بدتر از سال گذشته باشد. با کاهش سرمایه گذاری به ویژه در حوزه آب های عمیق و پروژه های عظیم پرهزینه، تعداد طرح های جدید به کمترین میزان در ده سال اخیر کاهش یافته است.

توسعه انقلابی صنعت شیل در ایالات متحده همراه با تاخیر در اجرای طرح های در حال اجرا و افزایش هزینه های پروژه های در دست توسعه، پس از 20 سال رشد مداوم صنعت آب های عمیق، این حوزه را به سوی سراشیبی سوق داده است.

کارآفرینان نوآور و ماجراجوی صنعت شیل که با هزینه ای اندک و ظرف چند هفته، تولید نفت خود را آغاز می کنند، رهبران صنعت فراساحلی را با چالشی بی سابقه و دور از انتظار روبرو نموده اند. چرا كه اجرای یک پروژه در آب های عمیق نیازمند هزینه هایی هنگفت نظیر کسب مجوز اکتشاف، عملیات لرزه نگاری، تفسیر داده ها، اجاره سکوی حفاری و تامین تجهیزات لازم است. و به همین دلیل، تنها غول های نفتی و تعدادی از شرکت های ملی نفت قادر به فعالیت در این حوزه هستند. همچنین به دلیل فاصله درازمدت زمانی میان سرمایه گذاری و بازگشت سرمایه، شرکت های فعال در آب های عمیق باید از سرمایه مالی هنگفتی برخوردار باشند.
 
در دو سال گذشته که ما شاهد توقف بسیاری از طرح های فراساحلی و تاخیر در اجرای ده ها پروژه دیگر بوده ایم، راهبرد کاهش هزینه ها و کوتاه نمودن دوره زمانی اجرای طرح ها، یک ضرورت بوده است. اما در سایه این بحران قیمت ها، فرصت هایی نیز وجود دارد. مثلا میانگین هزینه اجرای طرح های فراساحلی 20 درصد کاهش یافته است. این کاهش هزینه ها كم و بيش در همه بخش های زنجیره تامین، قابل مشاهده است. کاهش 50 درصد هزینه اجاره یک دکل حفاری نشان می دهد رقابت برای بقا، تا چه حد شرایط را برای شرکت های دارنده ناوگان حفاری، دشوار نموده است. البته با بازگشت رونق به بازار نفت می توان پیش بینی کرد هزینه های توسعه بار دیگر افزایش یابد. در نمودار (3)، كاهش هزينه هاي طرح هاي فراساحلي به دنبال سقوط قيمت نفت نشان داده شده است.

 
راهي كه در پيش است
ما معتقديم با کاهش هزینه ها و کمتر شدن زمان اجرای پروژه ها، صنعت فراساحلی می تواند دیگر بار اقتصادی شده و شاخص های سودآوری آن از نفت شیل، پیشی گیرد. مثلا در همین دوره کوتاه افول قیمت ها، ما شاهد توسعه استاندارد سازی تجهیزات فراساحلی بوده ایم. صدها ادغام افقی و عمودی شرکت ها با هدف بهبود کارایی و کاهش هزینه ها نشانگر آن است كه این صنعت می تواند پویاتر و کاراتر از گذشته به پیش رود. فراموش نکنید که هزینه های اجرای یک طرح فراساحلی پس از 11 تا 14 سال بازگشت داده خواهد شد. اما عدد مشابه برای یک طرح توسعه نفت شیل به عنوان اصلی ترین رقیب کنونی در بازارهای انرژی، بین 2 تا 4 سال است.
و اینک همه ما در دوره انطباق پذیری، تغییر و رقابت قرار گرفته ایم. مدیران صنعت به دقت چالش های دیروز و امروز را شناخته و هرچند اندکی دیر، به لزوم تغییر ایمان یافته اند. اما پيروزي همواره در دست بهترين هاست.
 
نویسندگان: لسلی جی. میشل و روبین سی. من
مترجم: محسن داوري
منبع: ماهنامه OFFSHORE
 
 

سه شنبه ۵ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۳۷