به گزارش
ميزنفت ، سامانه ثبت الکترونیکی معاملات نفتی و پتروشیمی موسوم به سامانه ثامن از دی ماه سال گذشته به منظور کنترل ثبت معاملات نفتی و پتروشیمی و کاهش قاچاق توسط ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز راه اندازی شد که مورد استقبال بخشهای مختلف از جمله گمرک و اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفتی قرار گرفت.
سامانه ثامن به معنای ثبت الکترونیکی معاملات نفتی و پتروشیمی است و براساس قوانین مصوب مجلس و آییننامهای که درهیات دولت تدوین شده، مقرر شد تا بر نحوه انجام معاملات کالاها به خصوص کالاهایی که فرآوردههای نفتی و پتروشیمی محسوب میشوند، نظارت صورت گیرد تا از قاچاق این کالاها و محصولات جلوگیری شود.
بر این اساس همه تولیدکنندگان محصولات نفتی و پتروشیمی موظف هستند که معاملههایشان را در این سامانه ثبت کنند و به محض اینکه خریدار کالا، فاکتور را تایید کند، اطلاعات معاملات برای پایگاه اطلاعاتی سازمان مالیات ارسال میشود و همچنین اداره کل گمرک نیز به دلیل دسترسی به این سامانه می تواند به قراردادهایی که منجر به صادرات شود در جریان این معاملات قرار گیرد.
موضوع مهمی که موجب شده است تا این سامانه دست و پا شکسته ادامه حیات دهد این است که برخی از مجتمعهای پتروشیمی و پالایشگاهی بنا به دلایلی تاکنون حاضر به ثبت معاملات خود از طریق این سامانه نشدهاند که مشکلات عدیدهای را برای خریداران و حتی گمرک کشور ایجاد کرده است.
در همین رابطه و به منظور کسب اطلاع از مزایا و مشکلاتی که سامانه «ثامن» تاکنون داشته است به سراغ مهدی اسپندیاری دبیرکل اتحادیه صادرکنندگان فراورده های نفتی رفتیم و در این باره با وی گفتوگو کردیم.
فارس: برای سوال اول بهتر است از اینجا شروع کنیم که براساس پیگیری هایی که ما انجام دادیم اتحادیه صادرکنندگان یکی از مراکزی است که نسبت به فعالیت این سامانه استقبال کرده و از زمانی که این سامانه به صورت آزمایشی راهاندازی شده است حدود 90 درصد از اعضای شما موافق با راه اندازی آن بودند. نظر اتحادیه درباره راهاندازی این سامانه چیست؟
اسپندیاری: دیدگاه آقای دکتر کرباسیان این هست که سیستم از طریق نرمافزار هر چقدر قویتر جلو برود به مرور زمان سرعت کارها بالاتر میرود و کار فاسد کمتر میشود.
البته من به عنوان دبیرکل اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفتی نیز این تفکر را قبول دارم و پذیرای این موضوع هستم که هر چقدر کار به صورت نرمافزاری پیش برود و سیستم بدون خطای الکترونیکی کار کند میتواند در جهت پیشبرد اهداف کمک و مؤثر باشد به خصوص وقتی که تعاریف شخصی و سلیقهها و بخشنامهها در ا ین زمینه کنار برود سیستم بر اساس وظایفی که برایش تعریف میشود حرکت خواهد کرد و در نهایت منجر به توسعه صادرات خواهد شد.
فارس: گفته میشود در سیستم گمرک تازمانی که اطلاعات به صورت دستی جابه جا می شد سلیقه ها نیز در آن دخیل بود و مشکلات عدیدهای را برای صادرکنندگان به وجود آورد و وقتی این سامانه راه اندازی شد شاهد حرکت به سمت شفاف سازی هستیم. شما این مطلب را تایید میکنید؟
اسپنداری: این سیستم هم اکنون به صورت موازی کار میکند و صدالبته خوب است که این اتفاق رخ میدهد زیرا مرور زمان میتواند معایب سیستم را شناسایی کرده و در جهت رفع آنها قدم برداشت.
در برخی از موارد مشکلاتی به خاطر تفسیرهای مسئولان گمرک و یا ناظران گمرکی با دستورالعملها داریم به طوریکه سامانه از ورود سلیقهها جلوگیری میکند و این مشکلات برطرف میشود و محمولات به سرعت از گمرک خارج خواهد شد که این به نفع صادر کنندگان است.
فارس:وقتی سامانه جدیدی وارد میشود قطعا مشکلاتی خواهد داشت که قطعا این سامانه نیز از ان مستثنا نیست آیا شما مشکلات را به مسئولان امر اعلام کرده اید؟
اسپندیاری: این سامانه مشکلاتی دارد که در جلسات توجیهی که با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گذاشتیم و مدرسین آگاه آن توضیحاتی را دادند خوشبختانه روز به روز این موارد کمتر میشود و به دلیل مسائل تخصصی مشکلات را بیان نمی کنم اما امیدواریم در نهایت هنگامی که فعالیت موازی الکترونیکی و دستی برداشته شود و سامانه جایگزین فعالیتهای کنونی شود با تفکر مثبتی که مسئولان گمرک دارند اعتقاد راسخ دارم که صادرات توسعه پیدا میکند و این میتواند قدمی رو به جلو باشد.
فارس: وقتی با بخش خصوصی صحبت میکنیم میگویند برخی از شرکتهای پتروشیمی و یا پالایشگاهی مانند پتروشیمی بندرامام و پالایشگاه تبریز نمیخواهند خود را با این سامانه هماهنگ کنند آیا شما هم با این موارد برخود داشته اید؟
اسپندیاری: برخی از شرکتهای پتروشیمی و پالایشی الان ظاهراً با این سامانه همکاری مناسبی ندارند. علت این است که یکسری مشکلاتی میتواند در این سامانه باشد اما به محض اینکه خودشان متوجه شوند کار با این سامانه بسیار سهلالوصولتر از فعالیت دستی است و اجناس خیلی زودتر از موعود ترخیص خواهد شد قطعاً خودشان به این سمت نیز حرکت میکنند.
من نیز تأکید میکنم این شرکتها همکاری لازم را با گمرک داشته باشند و خودشان را با این سامانه وفق دهند البته نمیتوان از نظرات شخصی که الان برخی از شرکتهای پتروشیمی دارند و در این زمینه هیچ همکاری نمیکنند گذشت زیرا آنها فکر میکنند اگر این سیستم در اختیار خودشان باشد،یعنی به طور واضح به صورت دستی فاکتورها و بارنامهها صادر شود، به نفعشان است اما وقتی ببینند همه شرکتهای پتروشیمی و پالایشی به این سامانه تن دادهاند چارهای ندارند جز همکاری که در نهایت میتواند منجر به شفافیت شود. ما حاضریم به عنوان اتحادیه میانجی شرکتهای پتروشیمی و پالایشی و گمرک باشیم و هر چه سریعتر این مشکلات برطرف شود.
فارس: ظاهرا برخی از مجموعه های دولتی مانند شرکت ملی نفت تاکنون همکاری لازم را در این باره نداشته است شما اطلاعاتی در این خصوص دارید؟
اسپندیاری: این که شما میفرمایید شرکتهای دولتی مثل شرکت ملی نفت یا شرکت ملی صنایع پتروشیمی و یا شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با این سامانه همکاری لازم را ندارند من برای اولین بار است که میشنوم.
تا جایی که من اطلاع دارم شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی همکاری 100درصدی با این سامانه دارند و به تمام مجموعه و خریداران خود اعلام کرده که باید اطلاعات را در این سامانه درج کنند، اما شرکتهای دیگر مثل شرکت ملی نفت نیز که من تا کنون در مورد آنها چیزی نشنیدهام.
اگر همکاری نمیکنند باید خود را با این سامانه وفق بدهند و دستورات لازم را به زیرمجموعه خود برای همکاری با این سامانه هر چه سریعتر ارائه کنند که این امر موجب حمایت بخش دولتی از این سامانه خواهد شد و در نهایت شفافیت لازم را ایجاد خواهد کرد.
این سامانه در صورتی که مشکلاتش برطرف شود و همه شرکتها موظف به رعایت موازین آن باشند میتواند در سالمسازی فضای کسب و کار و حذف واسطهها و برداشته شدن بخشنامهها و تفسیر آنها مثمرثمر باشد و قطعا هر جا رابطه انسانی و رانت برداشته شود، منجر به بهبود فضا خواهد شد و این شفافسازی میتواند در صادرات نیز مؤثر باشد. در شرایطی که هیچ کمک صادراتی به بخش خصوصی ایرانی نمیشود، این سامانه میتواند در این فضا به نفع صادرکنندگان بخش خصوصی باشد
منبع : فارس