«ميز نفت» گزارش می دهد:
آنچه از نفت و گاز خزر نمی دانیم
بيشترين ميادين نفتي و گازي كه تاكنون در درياي خزر مورد بهره‌برداري قرارگرفته‌اند در آبهاي كم عمق اين دريا قرار داشته‌اند.حتي بعضي از ميادين نفتي مربوط به قزاقستان در آبهاي چنان كم عمقي قراردارندكه چند ماه از سال حالت نيمه منجمد پيدا مي‌كند و يا يخ‌م ي‌زند
رئیس جمهور در حالی به روسیه سفر کرده است تا در نشست با سران کشورهای حوزه دریای خزر حق ایران را از خزر بگیرد نگاهی آماری به دریای خزر و منابع نفت و گاز خالی از لطف نیست.
به گزارش «ميزنفت»، دریای خزر ۴۰ تا ۴۴ درصد آبهای داخلی جهان را به خود اختصاص داده و به لحاظ جهانی بزرگترین دریاچه روی زمین است. آب حدود ۱۳۰ رودخانه به این دریا میریزد که اکثر آن ها از شمال غربی به دریا میپیوندند که بزرگترین آن رود ولگا است که هر سال به طور میانگین ۲۴۱ کیلومتر مکعب آب را وارد دریای خزر می‌کند و در ردههای بعدی نیز رودهای کورا ، اترک ، اورال و سولاک قرار دارند.
به طور سنتي دریای خزر، توليد كننده نفت بوده اما اهميت آن به عنوان يك توليد كننده گاز طبيعي به سرعت در حال رشد است. در حال حاضر بيشترين ميزان توليد نفت حوزه خزر از ميادين خشكي حاصل مي شود، اما چشم انداز رشد آتي توليد نفت اين حوزه مربوط به ميادين فراساحل خواهد بود كه هنوز نسبتاً توسعه نيافته اند.
پس از فروپاشی شوروی ، گرچه همچنان کالاهای ایرانی و یا واردات به ایران از این طریق اما عمدتاً با کشتی‌های روسی صورت می‌پذیرد، اما دولت روسیه در پاسخ به درخواست دولت ایران برای انتقال چند کشتی جنگی از خلیج فارس به دریای خزر در ۲۰۰۳ به صورت تلویحی مخالفت کرد.
جالب است بدانید يشترين عمق آب در سمت ايران قرار گرفته است و شايد حداقل يكي از مهم‌ترين دلايل بلاتكليف ماندن رژيم حقوقي درياي خزر نيز همين عمق آب در طرف ايران باشد.
بيشترين ميادين نفتي و گازي كه تاكنون در درياي خزر مورد بهره‌برداري قرارگرفته‌اند در آبهاي كم عمق اين دريا قرار داشته‌اند.حتي بعضي از ميادين نفتي مربوط به قزاقستان در آبهاي چنان كم عمقي قراردارندكه چند ماه از سال حالت نيمه منجمد پيدا مي‌كند و يا يخ‌مي‌زند و امكان فعاليت‌هاي حفاري و بهره‌برداري از بين مي‌رود و شركت‌هاي نفتي براي اينكه بتوانند در تمام سال فعاليت داشته باشند، خاك‌ريزي كرده‌اند و خشكي و يا جزيرة مصنوعي ايجاد كرده‌اند. تنها فاز دوم توسعه ميدان گازي «شاه‌دنيز» در آبهاي عميق است كه البته آنهم در عمق سيصد تا چهارصد متر قرار دارد.
بر پایه برآوردهای آماری، میزان ذخایر نفت این حوزه برابر با ۴۸ میلیارد بشکه نفت خام و همچنین ۲۹۲ هزار میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی است. بیشترین ذخایر اثبات شده نفت و گاز در سواحل شمالی و فلات قاره های این دریاچه است.
قزاقستان با داشتن بیش از ۳۱ میلیارد بشکه نفت خام، بیشترین سهم ذخایر اثبات شده و ایران با ۵۰۰ میلیون بشکه، کمترین ذخایر را در این دریا در اختیار دارد. همچنین روسیه با ۱۰۹ تریلیون فوت مکعب گاز، بیشترین سهم گاز طبیعی این دریا و ایران باز هم با ۲ تریلیون فوت مکعب، کمترین ذخایر گازی اثبات شده را دارد.
قزاقستان حدود دودرصد از ذخایر اثبات‌شده جهان را دارد. قزاقستان با توجه به اینکه در حال حاضر کمتر از ۲۰۰هزار بشکه از یک میلیون و ۲۰۰هزار بشکه نفت تولیدی روزانه خود را مصرف می‌کند،
قابلیت صادراتی بالایی دارد. در حال حاضر سهم درآمدهای نفتی در تأمین بودجه این کشور ۵۵درصد است و براساس پیش‌بینی‌ها در آینده این رقم بیشتر هم خواهد شد. این کشور طی برنامه ۲۵ساله تا سال ۲۰۲۵، به‌دنبال جذب ۱۰۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی است و انتظار دارد از سال ۲۰۲۱تا ۲۰۳۵سالانه حدود ۱۲۰میلیارد دلار درآمد نفتی داشته باشد.
وضعیت تولید نفت کشورهای حوزه این دریاچه نیز حاکی از آن است که از مجموع میادین نفتی کشف شده، ایران و روسیه (دو غول بزرگ تولید نفت در جهان) کمترین میزان نفت تولیدی خود را از این دریاچه دارند.
میزان تولید نفت سایر کشورها از منابع دریای خزر عبارت است از: آذربایجان ۹۲۲ هزار بشکه در روز، قزاقستان ۱.۳۸۷ میلیون بشکه در روز، روسیه ۱۲۰ هزار بشکه در روز، و ترکمنستان ۲۱۶ هزار بشکه در روز. این در حالی است که برداشت از منابع عمده نفت و گاز اين درياچه، تقريباً پس از فروپاشي اتحاد جماهير سوسياليستي شوروي (سابق) در سال ۱۹۹۰ در شرايطي توسط كشور‌هاي حاشيه نشين، آغاز شد.
اگر برآوردهاي اداره انرژي امريكا درست باشد، منطقه خزر معادل۴۰۰ حوزه بزرگ نفت در خود جاي داده است، حال آن‌كه در سراسر جهان فقط حدود ۳۷۰ حوزه بزرگ شناسايي شده‌اند. اين ۴۰۰ حوزه با ميزان حداقلي كه مناسب يك حوزه بزرگ باشد، برآورد شده بودند. اين اظهارنظر به واقع پاياني بود بر توهم هيدروكربني خزر كه اتفاقاً سه سال بعد از آن به عنوان محور اصلي ادبيات اقتصاد انرژي جهان در منطقه خزر پذيرفته شد.
مجله تايم در سال ۱۹۹۸ تصميم‌گيران دپارتمان انرژي امريكا را «خيال پردازان فرو رفته در خواب خرگوشي» خطاب كرده و ديدگاه‌هاي آنها را درباره وجود ميزان ۱۷۸ ميليارد بشكه‌اي نفت در خزر به باد نيشخند گرفت.
در سال ۱۹۹۸ نشريه وال استريت ژورنال هم به ديگر شك‌كنندگان پيوست. اين نشريه ذخاير خزر را حدود ۵۰ و حداكثر ۶۰ ميليارد بشكه برآورد كرد.
شركت ملي نفت پيش از انقلاب اسلامي در شمال كشور ۱۶ حلقه چاه بي‌نتيجه حفر كرد. حفر آخرين چاه‌ها پيش از انقلاب به ۴۵ سال پيش بازمي‌‌گردد. ۱۶ يا ۱۷ سال پيش نيز ۳ چاه ناموفق در خزر حفر شد كه به مجموع ۱۹ حفاري ناموفق در شمال كشور پيوست.
به گزارش «ميزنفت»، دریای خزر ۴۰ تا ۴۴ درصد آبهای داخلی جهان را به خود اختصاص داده و به لحاظ جهانی بزرگترین دریاچه روی زمین است. آب حدود ۱۳۰ رودخانه به این دریا میریزد که اکثر آن ها از شمال غربی به دریا میپیوندند که بزرگترین آن رود ولگا است که هر سال به طور میانگین ۲۴۱ کیلومتر مکعب آب را وارد دریای خزر می‌کند و در ردههای بعدی نیز رودهای کورا ، اترک ، اورال و سولاک قرار دارند.
به طور سنتي دریای خزر، توليد كننده نفت بوده اما اهميت آن به عنوان يك توليد كننده گاز طبيعي به سرعت در حال رشد است. در حال حاضر بيشترين ميزان توليد نفت حوزه خزر از ميادين خشكي حاصل مي شود، اما چشم انداز رشد آتي توليد نفت اين حوزه مربوط به ميادين فراساحل خواهد بود كه هنوز نسبتاً توسعه نيافته اند.
پس از فروپاشی شوروی ، گرچه همچنان کالاهای ایرانی و یا واردات به ایران از این طریق اما عمدتاً با کشتی‌های روسی صورت می‌پذیرد، اما دولت روسیه در پاسخ به درخواست دولت ایران برای انتقال چند کشتی جنگی از خلیج فارس به دریای خزر در ۲۰۰۳ به صورت تلویحی مخالفت کرد.
جالب است بدانید يشترين عمق آب در سمت ايران قرار گرفته است و شايد حداقل يكي از مهم‌ترين دلايل بلاتكليف ماندن رژيم حقوقي درياي خزر نيز همين عمق آب در طرف ايران باشد.
بيشترين ميادين نفتي و گازي كه تاكنون در درياي خزر مورد بهره‌برداري قرارگرفته‌اند در آبهاي كم عمق اين دريا قرار داشته‌اند.حتي بعضي از ميادين نفتي مربوط به قزاقستان در آبهاي چنان كم عمقي قراردارندكه چند ماه از سال حالت نيمه منجمد پيدا مي‌كند و يا يخ‌مي‌زند و امكان فعاليت‌هاي حفاري و بهره‌برداري از بين مي‌رود و شركت‌هاي نفتي براي اينكه بتوانند در تمام سال فعاليت داشته باشند، خاك‌ريزي كرده‌اند و خشكي و يا جزيرة مصنوعي ايجاد كرده‌اند. تنها فاز دوم توسعه ميدان گازي «شاه‌دنيز» در آبهاي عميق است كه البته آنهم در عمق سيصد تا چهارصد متر قرار دارد.
بر پایه برآوردهای آماری، میزان ذخایر نفت این حوزه برابر با ۴۸ میلیارد بشکه نفت خام و همچنین ۲۹۲ هزار میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی است. بیشترین ذخایر اثبات شده نفت و گاز در سواحل شمالی و فلات قاره های این دریاچه است.
قزاقستان با داشتن بیش از ۳۱ میلیارد بشکه نفت خام، بیشترین سهم ذخایر اثبات شده و ایران با ۵۰۰ میلیون بشکه، کمترین ذخایر را در این دریا در اختیار دارد. همچنین روسیه با ۱۰۹ تریلیون فوت مکعب گاز، بیشترین سهم گاز طبیعی این دریا و ایران باز هم با ۲ تریلیون فوت مکعب، کمترین ذخایر گازی اثبات شده را دارد.
قزاقستان حدود دودرصد از ذخایر اثبات‌شده جهان را دارد. قزاقستان با توجه به اینکه در حال حاضر کمتر از ۲۰۰هزار بشکه از یک میلیون و ۲۰۰هزار بشکه نفت تولیدی روزانه خود را مصرف می‌کند،
قابلیت صادراتی بالایی دارد. در حال حاضر سهم درآمدهای نفتی در تأمین بودجه این کشور ۵۵درصد است و براساس پیش‌بینی‌ها در آینده این رقم بیشتر هم خواهد شد. این کشور طی برنامه ۲۵ساله تا سال ۲۰۲۵، به‌دنبال جذب ۱۰۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی است و انتظار دارد از سال ۲۰۲۱تا ۲۰۳۵سالانه حدود ۱۲۰میلیارد دلار درآمد نفتی داشته باشد.
وضعیت تولید نفت کشورهای حوزه این دریاچه نیز حاکی از آن است که از مجموع میادین نفتی کشف شده، ایران و روسیه (دو غول بزرگ تولید نفت در جهان) کمترین میزان نفت تولیدی خود را از این دریاچه دارند.
میزان تولید نفت سایر کشورها از منابع دریای خزر عبارت است از: آذربایجان ۹۲۲ هزار بشکه در روز، قزاقستان ۱.۳۸۷ میلیون بشکه در روز، روسیه ۱۲۰ هزار بشکه در روز، و ترکمنستان ۲۱۶ هزار بشکه در روز. این در حالی است که برداشت از منابع عمده نفت و گاز اين درياچه، تقريباً پس از فروپاشي اتحاد جماهير سوسياليستي شوروي (سابق) در سال ۱۹۹۰ در شرايطي توسط كشور‌هاي حاشيه نشين، آغاز شد.
اگر برآوردهاي اداره انرژي امريكا درست باشد، منطقه خزر معادل۴۰۰ حوزه بزرگ نفت در خود جاي داده است، حال آن‌كه در سراسر جهان فقط حدود ۳۷۰ حوزه بزرگ شناسايي شده‌اند. اين ۴۰۰ حوزه با ميزان حداقلي كه مناسب يك حوزه بزرگ باشد، برآورد شده بودند. اين اظهارنظر به واقع پاياني بود بر توهم هيدروكربني خزر كه اتفاقاً سه سال بعد از آن به عنوان محور اصلي ادبيات اقتصاد انرژي جهان در منطقه خزر پذيرفته شد.
مجله تايم در سال ۱۹۹۸ تصميم‌گيران دپارتمان انرژي امريكا را «خيال پردازان فرو رفته در خواب خرگوشي» خطاب كرده و ديدگاه‌هاي آنها را درباره وجود ميزان ۱۷۸ ميليارد بشكه‌اي نفت در خزر به باد نيشخند گرفت.
در سال ۱۹۹۸ نشريه وال استريت ژورنال هم به ديگر شك‌كنندگان پيوست. اين نشريه ذخاير خزر را حدود ۵۰ و حداكثر ۶۰ ميليارد بشكه برآورد كرد.
شركت ملي نفت پيش از انقلاب اسلامي در شمال كشور ۱۶ حلقه چاه بي‌نتيجه حفر كرد. حفر آخرين چاه‌ها پيش از انقلاب به ۴۵ سال پيش بازمي‌‌گردد. ۱۶ يا ۱۷ سال پيش نيز ۳ چاه ناموفق در خزر حفر شد كه به مجموع ۱۹ حفاري ناموفق در شمال كشور پيوست.
دوشنبه ۷ مهر ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۱۲
کد مطلب: 2943
