کشوری که با گاز سرپا خواهد ماند
راه های پاکستان برای دور زدن ایران
پاکستان در شرایطی دچار فقر انرژِی است که گاز، «یگانه» راهکارش برای برطرف کردن این چالش بزرگ است؛ برخلاف سایر کشورهای جهان این گاز طبیعی است که حمل و نقل همسایه شرقی ایران را به حرکت واداشته و منابع نفتی ناچیز و پالایشگاه های کوچک آن پاسخگوی نیازها نیست.
راه های پاکستان برای دور زدن ایران - میز نفت
به گزارش «ميزنفت»، در این شرایط پاکستان به شدت به گاز وابسته است و تاکنون راه‌کارهای زیر برای تامین گاز از طریق واردات توسط دولت این کشور دنبال شده است:
۱- خرید گاز از ایران از طریق خط لوله موسوم به صلح؛ دولت پاکستان قراردادی را برای خرید گاز به میزان روزانه بیش از ۲۰ میلیون مترمکعب، معادل حدود ۸ میلیارد مترمکعب در سال، با ایران منعقد نموده که بر اساس قرارداد مذکور کشور ايران از دسامبر سال ۲۰۱۴ باید این گاز را تحویل نماید. نقشه مسیر این خط لوله و سایر طرح‌های تامین گاز پاکستان ذیلا آورده شده است.
۲- خرید گاز از ترکمنستان از طریق خط‌لوله موسوم به TAPI (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، هند)؛ در این مورد هم توافقاتی میان مقامات پاکستان با سه کشور دیگر و خصوصا ترکمنستان و افغانستان انجام شده است. اما تحقق آن در افق چشم‌انداز بسیار دور از ذهن بنظر می‌رسد. دو مشکل اساسی در این رابطه یکی محدودیت تامین گاز توسط ترکمنستان است که بیش از توان خود متعهد شده است و دیگری مشکل فقدان زیرساخت و فقدان امنیت در افغانستان است که کار احداث خط‌لوله را بسیار دشوار می‌نماید.
۳- دولت پاکستان مذاکراتی را با با دولت قطر نیز برای ایجاد خط‌لوله از بستر دریا (همانطور که در نقشه فوق مشاهده می‌شود) به انجام رسانده است. اما احداث چنین خط‌وط لوله‌ای که باید از بستر دریا عبور کند ولذا هزینه‌های احداث و نگهداری آن گزاف است، برای حجم گاز مورد نیاز پاکستان اقتصادی بنظر نمی‌رسد. البته پاکستان متقاضی خرید گاز بصورت LNG از قطر هم می‌باشد که متعاقبا به آن اشاره خواهد شد.
۴- در سال‌های اخیر کشور پاکستان بعنوان یکی از مناطق دارای گازشیلی شناخته شده است و در حالی که باقی‌مانده ذخائر مرسوم گازی قابل بازیافت این کشور ۲۴ تریلیون فوت مکعب برآورد می‌شود، اداره اطلاعات انرژی امریکا در گزارش که در ماه ژوئن سال ۲۰۱۳ در مورد ذخائر جهانی شیل‌های گازی منتشر نموده است، ذخائر قابل بازیافت شیل‌گاز این کشور را تا ۱۰۵ تریلیون فوت مکعب برآورد کرده است. با توجه به گسترش وسیع فناوری این نوع گاز در ایالات‌متحده و اشتیاق امریکائی‌ها به کسب درآمد از این فناوری، ممکن است قراردادهائی برای استخراج از این منابع منعقد شود و بخشی از نیاز پاکستان از این طریق تامین گردد، بعید نیست دفع‌الوقت پاکستان در آماده سازی امکانات برداشت گاز از ایران نیز در مسیر روشن‌تر شدن وضعیت این ذخائر و هزینه‌های بهره‌بر داری و اقتصاد آن باشد.
۵- دولت پاکستان اخیرا توافقنامه‌ای را با دولت چین به امضا رسانده است که بر مبنای آن چینی‌ها بنادارند ۵۰ میلیارد دلار در اقتصاد پاکستان و خصوصا بخش انرژی این کشور سرمایه‌گذاری کنند. بر اساس آنچه اعلام شده است عمده این سرمایه‌گذاری در خلیج گوادر در نزدیک مرز مشترک ایران و پاکستان به عنوان یک نقطه مهم لجستیکی برای پاکستان، انجام خواهد شد. بخش عمده‌ای از این سرمایه‌گذاری مربوط به بخش انرژی است و شامل توسعه کاربرد ذغال‌سنگ و احداث نیروگاه‌های برق نیز می‌شود همچنین این سرمایه‌گذاری شامل ایجاد تاسیسات دریافت LNG در بندر گوادر نیز هست.
۱- خرید گاز از ایران از طریق خط لوله موسوم به صلح؛ دولت پاکستان قراردادی را برای خرید گاز به میزان روزانه بیش از ۲۰ میلیون مترمکعب، معادل حدود ۸ میلیارد مترمکعب در سال، با ایران منعقد نموده که بر اساس قرارداد مذکور کشور ايران از دسامبر سال ۲۰۱۴ باید این گاز را تحویل نماید. نقشه مسیر این خط لوله و سایر طرح‌های تامین گاز پاکستان ذیلا آورده شده است.
۲- خرید گاز از ترکمنستان از طریق خط‌لوله موسوم به TAPI (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، هند)؛ در این مورد هم توافقاتی میان مقامات پاکستان با سه کشور دیگر و خصوصا ترکمنستان و افغانستان انجام شده است. اما تحقق آن در افق چشم‌انداز بسیار دور از ذهن بنظر می‌رسد. دو مشکل اساسی در این رابطه یکی محدودیت تامین گاز توسط ترکمنستان است که بیش از توان خود متعهد شده است و دیگری مشکل فقدان زیرساخت و فقدان امنیت در افغانستان است که کار احداث خط‌لوله را بسیار دشوار می‌نماید.
۳- دولت پاکستان مذاکراتی را با با دولت قطر نیز برای ایجاد خط‌لوله از بستر دریا (همانطور که در نقشه فوق مشاهده می‌شود) به انجام رسانده است. اما احداث چنین خط‌وط لوله‌ای که باید از بستر دریا عبور کند ولذا هزینه‌های احداث و نگهداری آن گزاف است، برای حجم گاز مورد نیاز پاکستان اقتصادی بنظر نمی‌رسد. البته پاکستان متقاضی خرید گاز بصورت LNG از قطر هم می‌باشد که متعاقبا به آن اشاره خواهد شد.
۴- در سال‌های اخیر کشور پاکستان بعنوان یکی از مناطق دارای گازشیلی شناخته شده است و در حالی که باقی‌مانده ذخائر مرسوم گازی قابل بازیافت این کشور ۲۴ تریلیون فوت مکعب برآورد می‌شود، اداره اطلاعات انرژی امریکا در گزارش که در ماه ژوئن سال ۲۰۱۳ در مورد ذخائر جهانی شیل‌های گازی منتشر نموده است، ذخائر قابل بازیافت شیل‌گاز این کشور را تا ۱۰۵ تریلیون فوت مکعب برآورد کرده است. با توجه به گسترش وسیع فناوری این نوع گاز در ایالات‌متحده و اشتیاق امریکائی‌ها به کسب درآمد از این فناوری، ممکن است قراردادهائی برای استخراج از این منابع منعقد شود و بخشی از نیاز پاکستان از این طریق تامین گردد، بعید نیست دفع‌الوقت پاکستان در آماده سازی امکانات برداشت گاز از ایران نیز در مسیر روشن‌تر شدن وضعیت این ذخائر و هزینه‌های بهره‌بر داری و اقتصاد آن باشد.
۵- دولت پاکستان اخیرا توافقنامه‌ای را با دولت چین به امضا رسانده است که بر مبنای آن چینی‌ها بنادارند ۵۰ میلیارد دلار در اقتصاد پاکستان و خصوصا بخش انرژی این کشور سرمایه‌گذاری کنند. بر اساس آنچه اعلام شده است عمده این سرمایه‌گذاری در خلیج گوادر در نزدیک مرز مشترک ایران و پاکستان به عنوان یک نقطه مهم لجستیکی برای پاکستان، انجام خواهد شد. بخش عمده‌ای از این سرمایه‌گذاری مربوط به بخش انرژی است و شامل توسعه کاربرد ذغال‌سنگ و احداث نیروگاه‌های برق نیز می‌شود همچنین این سرمایه‌گذاری شامل ایجاد تاسیسات دریافت LNG در بندر گوادر نیز هست.
سه شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۰۹:۳۰
کد مطلب: 4064
