خوراک پالایشگاه روی آب!

حجم ذخایر نفت و میعانات گازی بدون مشتری و روی آب مانده ایران یکی از موضوعات جنجالی حوزه انرژی در سال های اخیر است که به صورت مستمر توسط رسانه های خارجی رصد می شود. بیژن زنگنه، وزیر نفت دو هفته قبل (4 شهریورماه) در برنامه «تیتر امشب» شبکه خبر درباره میزان این ذخایر گفت: «هم اکنون ٦٠ میلیون بشکه ذخیره میعانات گازی داریم زیرا نمی توانیم به دلیل تولید گاز، میعانات گازی تولید نکنیم واگر بخواهیم میعانات گازی تولید نکنیم باید گاز هم تولید نکنیم و ما ناچار به ذخیره شدیم».

ذخیره سازی این حجم عظیم میعانات گازی روی آب به دلیل تقاضای پایین آن در بازارهای جهانی، کشور را از دستیابی به درآمدهای ناشی از فروش این ماده خام محروم کرده است. به علاوه، اجاره نفتکش ها برای ذخیره سازی آن‌، هزینه های سنگینی به اقتصاد کشور تحمیل می کند. جالب آن است که بدانید این موضوع به تحریم ها ارتباطی ندارد و در صورت وجود مشتری، امکان فروش میعانات گازی وجود دارد.

با توجه به راه اندازی فازهای 15 و 16 پارس جنوبی و افزایش تولید میعانات گازی کشور در آینده نزدیک، پیش بینی می‌شود حجم ذخیره سازی میعانات گازی کشور بر روی آب و در نتیجه، هزینه های تحمیلی به اقتصاد کشور افزایش یابد. همچنین از آن جا که تولید میعانات گازی متناسب با میزان تولید گاز است و با رسیدن به فصل سرما و افزایش تقاضای گاز در بخش خانگی، تولید گاز کشور افزایش خواهد یافت، تداوم وضعیت موجود به افزایش شدید حجم میعانات گازی روی آب مانده در ماه های آتی می انجامد و می تواند منجر به ارزان فروشی یا سوزاندن این ماده هیدروکربوری ارزشمند شود.

این در حالی است که می توان میعانات گازی را در داخل کشور پالایش کرد و جلوی خام فروشی آن را گرفت. به همین علت، سیاست وزارت نفت نیز قطع کامل خام فروشی میعانات گازی است و این وزارت‌خانه در این زمینه طرح هایی در دست اجرا دارد. در همین راستا قرار بود فاز اول پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس با ظرفیت 120 هزار بشکه در روز، تا پایان سال جاری راه اندازی شود تا خام فروشی این ماده ارزشمند را به میزان 43.8 میلیون بشکه در سال کاهش دهد.

در این صورت، هم ارزش افزوده بیشتری در کشور ایجاد می شد و هم بخش زیادی از مشکل فروش نرفتن میعانات گازی کشور و روی آب ماندن آن برطرف می شد، اما اظهارات جدید زنگنه نشان می دهد ماجرا کمی متفاوت از آن چیزی است که اعلام می شود. وزیر نفت در همان مصاحبه تلویزیونی مذکور درباره آخرین وضعیت اجرای این طرح کلان صنعت نفت گفت: «پیمانکار به دلیل تنگاهای شدید مالی گفته است که تا پایان امسال نمی تواند ردیف (فاز) اول این پالایشگاه را وارد مدار کند که تاکنون ما این مسئله را از پیمانکار نپذیرفته ایم».

از سوی دیگر، طبق آمارهای اعلام شده توسط مسئولان شرکت سرمایه گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) در مردادماه امسال، پیشرفت فیزیکی این طرح به 84 درصد رسیده است. این آمار نیز نشان می دهد که امیدی به راه اندازی فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا پایان امسال وجود ندارد.

عملیات اجرایی احداث پالایشگاه ۳۶۰ هزار بشکه ای ستاره خلیج فارس از سال ۱۳۸۶ آغاز شد و با صرف هزینه ۳.۸ میلیارد یورو در حال انجام است. با بهره برداری از فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس، میزان تولید بنزین کشورمان 12 میلیون لیتر در روز افزایش می‌یابد و واردات این فرآورده نفتی قطع می شود. در صورت بهره برداری از هر سه فاز این پالایشگاه (افزایش 36 میلیون لیتری تولید بنزین کشور) نیز ایران به یکی از صادرکنندگان بزرگ بنزین در منطقه تبدیل می‌شود.

در حالی راه اندازی فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس که ابتدا قرار بود در سال 90 صورت گیرد، برای چندمین بار به تاخیر می افتد که اخیرا مدیرعامل شرکت تاپیکو (بزرگترین سهامدار این شرکت پالایشی) هزینه هر روز تاخیر در راه اندازی این پالایشگاه را بین 25 تا ۳۰ میلیون یورو اعلام کرده است.

چهارشنبه ۱۸ شهريور ۱۳۹۴ ساعت ۰۶:۵۹