خودزنی بانکی در بهارستان

وحید حاجی پور | روز گذشته نمایندگان مجلس مصوب کردند لایحه الحاق ایران به کارگروه اقدام مالی مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CTF) به مدت دو ماه تا روشن شدن نتیجه مذاکرات با اروپا مسکوت بماند. تصمیم عجیبی که البته بسیار بهتر از رد این لایحه در بهارستان بود.

این کارگروه که بیش از یک سال است جایگاه عجیبی در مباحث اقتصادی و سیاسی دولت و منتقدان آن به دست آورده است از آن نظر دارای اهمیت است که بدانیم عدم پذیرش استانداردهای آن، برای کشور گران تمام خواهد شد آن هم در شرایطی که آمریکا تحریم‌های سختی را علیه ایران آغاز کرده است.

این لایحه که در مجموع به FATF معروف است از سوی دولت به مجلس ارائه شد اما تعدادی از نمایندگان یکی از بخش های آن را (CTF) به ضرر منافع کشور و حمایت از گروه‌های مقاومت منطقه‌ای می‌دانند. چنین انتقاد سطحی از CTF درنهایت مردم را به رودررویی با گروه‌های مقاومت نظیر حزب‌الله می‌کشاند و این خطر بزرگ، قدرت منطقه‌ای ایران را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد. جالب است بدانید این کارگروه اقدام مالی، نام حزب‌الله لبنان را در گروه‌های تروریستی قرار نداده است و گروه‌هایی مانند القاعده، داعش، النصره، طالبان و ... را تروریست خوانده است ولی به گونه ای فضا سازی می شود که گویی با قبول استانداردهای این کارگروه، منافع کشور به یغما خواهد رفت.

همگی می‌دانیم آمریکا روی دو موضوع مهم دست گذاشته است، یکی کاهش صادرات نفت ایران و دیگری عدم دسترسی ایران به پول نفت خود. همچنین افزایش ریسک همکاری‌های بانکی با ایران به‌صورت موازی در دستور کار قرارگرفته است که اگر نگاهی به مکانیسم انتقال پول نفت و حساسیت‌های خریداران نفت ایران داشته باشیم، متوجه خواهیم شد در صورت عدم تبعیت ایران از مقررات کارگروه اقدام مالی، ریسک همکاری‌های بانکی با کشور افزایش خواهد داشت.

در شرایطی که تحریم‌های ثانویه آمریکا در دوره برجام، بیشتر راه‌های همکاری‌های بانکی ایران و کشورهای خارجی را مسدود کرده بود و با نظر به تحریم‌های جدیدی که در راه است، بیرون ماندن ایران از استانداردهای جهانی این کارگروه، شرایط مبادلات پولی را به‌شدت سخت‌تر خواهد کرد و حتی مانند زمان تحریم هم نمی‌توان نیازهای اساسی کشور را تصویب کرد. در دوران تحریم‌های گذشته، مشکلی برای فروش نفت وجود نداشت و نقص اساسی آنجا بود که پول نفت ایران در حساب‌های خارجی بلوکه می‌شد.

این مشکل در دوران برجام هم به شکل دیگری وجود داشت، جایی که باید بجای انتقال پول نفت، بخش مهمی از درآمدهای نفتی ایران برای خرید کالاهایی صرف می‌شد که چاره‌ای جز آن نبود، به همین دلیل دولت تصمیم گرفت واردکنندگان را به استفاده از این پول‌ها وادار کند و بجای آن، دلارهای تاجران را در خارج از کشور دریافت کند.

ترامپ گفته است تحریم‌های سخت‌تری را علیه ایران به کار خواهد گرفت که قطعاً تمرکز ویژه‌اش روی مباحث بانکی است؛ حالا که لایحه مذکور مسکوت مانده است، این خطر به شکل خطرناکی احساس می‌شود که در صورت مخالفت بهارستان با پذیرش استانداردهای بین‌المللی، روزهای مه‌آلودی در انتظار ایران باشد.

برخی معتقدند FATF یک برنامه آمریکایی برای خلع سلاح بانکی ایران برای کمک‌های مالی به گروه‌های مقاومت است درحالی‌که اصولاً راه‌های مختلفی برای تداوم این روند وجود دارد و در صورت پذیرش قوانین این کارگروه توسط ایران، هیچ خللی دراین‌باره به وجود نخواهد آمد ولی متأسفانه عده‌ای به شکلی غیرقابل‌باور، با عدم درک شرایط کشور، امنیت را به FATF گره زده و به سمتی حرکت می‌کنند انتهایش به چالش‌های امنیتی داخلی ختم می‌شود.

چنین تصمیمی به معنای سخت‌تر کردن همکاری‌های بانکی ایران با سایر کشورهاست و این دقیقه همان هدفی است که آمریکا و دشمنان دنبال می‌کنند، درست در مقابل منافع ملی کشور که متأسفانه برخی‌ها حالت معکوسش را حافظ منافع کشور می‌دانند. استدلالی که بسیار شنیده‌شده این است که در صورت پذیرش استانداردهای FATF همکاری‌های بانکی ایران محدود می‌شود ولی به این پرسش پاسخ داده نمی‌شود که در صورت بی‌توجهی کشور به این موضوع مهم، آیا شرایط ادامه کار بین انتخاب گزینه‌های «سخت» و «سخت‌تر» به کدامش منجر خواهد شد؟

متأسفانه برخی افراد هم با هزینه کردن از نام رهبری دراین‌باره، سعی دارند حرف خود را به کرسی بنشانند درحالی‌که رهبر انقلاب تصمیم‌گیری را به دولت و مجلس واگذار کرده‌اند. مخالفان FATF خطر این کارگروه اقدام مالی را «امنیتی» عنوان می‌کنند درحالی‌که گزارش‌ها و بررسی‌های دقیق همه نهادهای اطلاعاتی ایران در شورای امنیت ملی به بحث گذاشته و دبیرخانه این شورا اعلام کرده است در صورت عضویت ایران در FATF هیچ خطر امنیتی کشور را تهدید نمی‌کند.

منتقدان و مخالفان FATF از یاد نبرند که پایگاه‌های مالی ایران در منطقه و شرق آسیا یک‌به‌یک در حال نابودی هستند به‌طوری‌که چینی‌ها هم به دلیل تعهد خود به این کارگروه اقدام مالی، مشکلات بزرگی را برای انتقال پول نفت ایران و محصولات پتروشیمی ایجاد کردند. این کارگروه اقدام مالی ایران و کره شمالی را کشورهایی با ریسک بالا قلمداد کرده است چون به قواعد سازمان‌یافته بین‌المللی در حوزه بانکی پایبند نیستند. از سوی دیگر برخی مخالفان می‌گویند با توجه به تحریم‌ها و ناگزیری ایران به دور زدن آن، این عمل پولشویی محسوب می‌شود که این استدلال نیز غلط است زیرا این مصداق شامل تحریم‌های سازمان ملل است که با توجه به تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا چنین خطری متوجه کشور نیست.

درنهایت به یاد داشته باشیم دلیل عدم همکاری بانک‌های خارجی با ایران طی سال‌های اخیر، حضور ایران در فهرست بیانیه عمومی این کارگروه اقدام مالی بوده است، به این معنا که ایران خود را پایبند به قوانین عمومی و تخصصی بانکی جهان نمی‌داند. در چنین شرایطی همین بانک‌های کوچکی که امروز با ایران همکاری می‌کنند برای همیشه قید این همکاری را خواهند زد. تفریق فعالیت‌های بانکی کشور از استانداردهای مرسوم و بین‌المللی بانکی، ایران را به کره شمالی تبدیل خواهد کرد ولی ایران، کره شمالی نیست، لطفاً این را درک کنید.
 
 
 

دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۷ ساعت ۰۵:۵۶