دليل تغيير موضع عربستان چيست؟
بازي رياض در خدمت ايران
چند هفته پيش نوشتيم که يکي از بزنگاه‌هاي مهم و حياتي براي کاهش چشمگير اثرات و تبعات تحريم، عميق‌تر شدن اختلافات ايالات متحده و عربستان است. اختلافي که جنس و نوعش با چالش‌هاي گذشته ميان دو کشور متفاوت است، حتي متفاوت‌تر از مسئله سوريه و عراق.
وحيد حاجي‌پور| چند هفته پيش نوشتيم که يکي از بزنگاه‌هاي مهم و حياتي براي کاهش چشمگير اثرات و تبعات تحريم، عميق‌تر شدن اختلافات ايالات متحده و عربستان است. اختلافي که جنس و نوعش با چالش‌هاي گذشته ميان دو کشور متفاوت است، حتي متفاوت‌تر از مسئله سوريه و عراق.
عربستان در آستانه بن بست بزرگي قرار دارد که محتمل‌ترين گزينه خروج از آن، يا بروز يک شبه کودتا عليه وليعهد اين کشور است و يا کناره گيري خاموش او از سمتي که اکنون برايش تبديل به يک قتلگاه سياسي شده است. قتل جمال خاشقچي ورق را به ضرر عربستان برگرداند و تصميم آمريکا براي عدم سوخت رساني به جنگنده‌هاي ائتلاف عربي در جنگ يمن سرخوردگي شديدي را در شبه جزيره به وجود آورده است. تلاش جهاني براي آتش بس در يمن و گزارش‌هاي نهادهاي بين‌المللي از وضعيت وحشتناک مردم اين کشور، جامعه جهاني را به سوي محموميت رياض سوق داده است.
عربستان از آينده سياسي آمريکا واهمه فراواني دارد؛ حاکمان سعودي مي‌دانند با پيروزي دمکرات‌ها در انتخابات مجلس نمايندگان و تشديد فشارها بر رئيس جمهور آمريکا، قطعا پرونده يمن و خاشقچي براي اين کشور دردسر ساز خواهد شد. گرچه دمکرات‌ها اولويت نخست خود را به موضوع دخالت روسيه در انتخابات رياست جمهوري آمريکا اختصاص داده‌اند اما با توجه به پيچيدگي اين موضوع، هيچ اهرمي بهتر از فشار بر دولت اين کشور جهت محکوميت سعودي‌ها در دو پرونده اخير نيست.
جنگ يمن براي عربستان بيش از 210 ميليارد دلار هزينه در برداشته است که هيچ خروجي جز افزايش انتقادات نسبت به عربستان نداشته است. گرچه اين انتقادات تا سه ماه پيش بصورت جزيره‌اي و مقطعي صورت مي‌گرفت، اما قتل روزنامه نگار سعودي، بر تمرکز و شدت انتقادات نسبت به اين کشور افزود. حالا عربستان با يک بحران بزرگ مواجه شده است، هم در داخل خاکش فرياد اعتراضات را مي‌شنود و هم پالس‌هايي را از آمريکا و اروپا دريافت مي‌کند که تا چند ماه پيش فکرش را نمي‌کرد.
اصولا عربستان با دمکرات‌ها روابط عميقي نداشته و چهره‌هاي سرشناس منتقد سياست‌هاي سعودي، در جبهه دمکرات‌ها قرار دارند. حتما در خاطر داريد در ماجراي تحقيقاتي که درباره حادثه 11 سپتامبر صورت گرفت، عربستان پيام‌هاي تهديدآميزي را به کاخ سفيد مخابره کرد که در صورت پيگيري اين گزارش، تمامي سرمايه خود را از ايالات متحده خارج خواهد کرد تا در نهايت اوباما برخلاف نظر هم حزبي‌هاي خود، اين پرونده را مسکوت بگذارد. عربستان بخوبي آگاه است دمکرات‌ها مترصد موقعيتي هستند تا حاکان سرکش اين کشور را تاديب کنند فازغ از اينکه سعودي‌ها چه تاکتيکي را براي تضعيف ايران در پيش گرفته اند.
عربستان با علم به اين موضوع و با وجود حمايت تمام قد ترامپ از خود، مي‌داند فشارها روي اين کشور در حال تشديد شدن است و حالا دست خود را براي «مچ اندازي» گرم کرده است. سعودي‌ها که براي افزايش توليد نفت با دو هدف کاهش قيمت نفت و جبران کاهش توليد نفت ايران، به ترامپ تعهد داده بودند تا توليد خود را دو ميليون بشکه افزايش دهد که البته اين ادعا، مورد تمسخر قرار گرفت.
ترامپ هرچند ديرهنگام به اين موضوع پي برد که عربستان توانايي پوشش نيازهاي سياسي – اقتصادي او را ندارد اما سرانجام به 8 کشور مصرف کننده نفت ايران معافيت هايي را اعطا کرد که موجب کاهش سريع قيمت نفت شد. رويترز خبر داده است عربستان از اين تصميم آمريکا خشمگين است و به همين دليل در يک چرخش بزرگ، اعلام کرده است توليد نفت خود را 500 هزار بشکه کاهش مي‌دهد و براي کاهش يک تا 1.5 ميليون بشکه‌اي اوپک طرحي را آماده کرده است.
اين خبر رويترز اما مانند ساير خبرسازي‌هايش سعي کرده است اختلاف اصلي عربستان و آمريکا را استتار کند. بايد قبول کرد رياض به يک رو در رويي پر ريسک با واشنگتن انتحار زده است و با اعلام تصميم خود جهت کاهش تاوليد، به دنبال کاهش تبعات قتل خاشقچي براي خود است و به صورت غير رسمي اعلام مي‌کند در صورت تشديد فشارها، قيمت نفت را افزايش خواهد داد.
جداي از اين رويارويي، عربستان با مشکلات اقتصادي بسيار زيادي روبه رو شده و کاهش سرمايه گذاري خارجي در اين کشور، اقتصاد عربستان را با تهديدات غيرقابل باوري مواجه کرده است و اين بازي مي‌تواند براي آل سعود يک توجيه اقتصادي داشته باشد هرچند که عربستان به دليل رويکردهاي سياسي خود، بارها اقتصاد و درآمد خود را فداي سياست کرده است.
خاشقچي و دمکرات‌ها، واهمه بزرگي را در ميان حاکمان سعودي به پا کرده است و بهترين سلاح براي «پس زدن» خطراا پيش رو، شنا کردن در جهت مخالف مسير رودخانه‌اي است که نقشه‌اش را دونالد ترامپ کشيده است.
عربستان در آستانه بن بست بزرگي قرار دارد که محتمل‌ترين گزينه خروج از آن، يا بروز يک شبه کودتا عليه وليعهد اين کشور است و يا کناره گيري خاموش او از سمتي که اکنون برايش تبديل به يک قتلگاه سياسي شده است. قتل جمال خاشقچي ورق را به ضرر عربستان برگرداند و تصميم آمريکا براي عدم سوخت رساني به جنگنده‌هاي ائتلاف عربي در جنگ يمن سرخوردگي شديدي را در شبه جزيره به وجود آورده است. تلاش جهاني براي آتش بس در يمن و گزارش‌هاي نهادهاي بين‌المللي از وضعيت وحشتناک مردم اين کشور، جامعه جهاني را به سوي محموميت رياض سوق داده است.
عربستان از آينده سياسي آمريکا واهمه فراواني دارد؛ حاکمان سعودي مي‌دانند با پيروزي دمکرات‌ها در انتخابات مجلس نمايندگان و تشديد فشارها بر رئيس جمهور آمريکا، قطعا پرونده يمن و خاشقچي براي اين کشور دردسر ساز خواهد شد. گرچه دمکرات‌ها اولويت نخست خود را به موضوع دخالت روسيه در انتخابات رياست جمهوري آمريکا اختصاص داده‌اند اما با توجه به پيچيدگي اين موضوع، هيچ اهرمي بهتر از فشار بر دولت اين کشور جهت محکوميت سعودي‌ها در دو پرونده اخير نيست.
جنگ يمن براي عربستان بيش از 210 ميليارد دلار هزينه در برداشته است که هيچ خروجي جز افزايش انتقادات نسبت به عربستان نداشته است. گرچه اين انتقادات تا سه ماه پيش بصورت جزيره‌اي و مقطعي صورت مي‌گرفت، اما قتل روزنامه نگار سعودي، بر تمرکز و شدت انتقادات نسبت به اين کشور افزود. حالا عربستان با يک بحران بزرگ مواجه شده است، هم در داخل خاکش فرياد اعتراضات را مي‌شنود و هم پالس‌هايي را از آمريکا و اروپا دريافت مي‌کند که تا چند ماه پيش فکرش را نمي‌کرد.
اصولا عربستان با دمکرات‌ها روابط عميقي نداشته و چهره‌هاي سرشناس منتقد سياست‌هاي سعودي، در جبهه دمکرات‌ها قرار دارند. حتما در خاطر داريد در ماجراي تحقيقاتي که درباره حادثه 11 سپتامبر صورت گرفت، عربستان پيام‌هاي تهديدآميزي را به کاخ سفيد مخابره کرد که در صورت پيگيري اين گزارش، تمامي سرمايه خود را از ايالات متحده خارج خواهد کرد تا در نهايت اوباما برخلاف نظر هم حزبي‌هاي خود، اين پرونده را مسکوت بگذارد. عربستان بخوبي آگاه است دمکرات‌ها مترصد موقعيتي هستند تا حاکان سرکش اين کشور را تاديب کنند فازغ از اينکه سعودي‌ها چه تاکتيکي را براي تضعيف ايران در پيش گرفته اند.
عربستان با علم به اين موضوع و با وجود حمايت تمام قد ترامپ از خود، مي‌داند فشارها روي اين کشور در حال تشديد شدن است و حالا دست خود را براي «مچ اندازي» گرم کرده است. سعودي‌ها که براي افزايش توليد نفت با دو هدف کاهش قيمت نفت و جبران کاهش توليد نفت ايران، به ترامپ تعهد داده بودند تا توليد خود را دو ميليون بشکه افزايش دهد که البته اين ادعا، مورد تمسخر قرار گرفت.
ترامپ هرچند ديرهنگام به اين موضوع پي برد که عربستان توانايي پوشش نيازهاي سياسي – اقتصادي او را ندارد اما سرانجام به 8 کشور مصرف کننده نفت ايران معافيت هايي را اعطا کرد که موجب کاهش سريع قيمت نفت شد. رويترز خبر داده است عربستان از اين تصميم آمريکا خشمگين است و به همين دليل در يک چرخش بزرگ، اعلام کرده است توليد نفت خود را 500 هزار بشکه کاهش مي‌دهد و براي کاهش يک تا 1.5 ميليون بشکه‌اي اوپک طرحي را آماده کرده است.
اين خبر رويترز اما مانند ساير خبرسازي‌هايش سعي کرده است اختلاف اصلي عربستان و آمريکا را استتار کند. بايد قبول کرد رياض به يک رو در رويي پر ريسک با واشنگتن انتحار زده است و با اعلام تصميم خود جهت کاهش تاوليد، به دنبال کاهش تبعات قتل خاشقچي براي خود است و به صورت غير رسمي اعلام مي‌کند در صورت تشديد فشارها، قيمت نفت را افزايش خواهد داد.
جداي از اين رويارويي، عربستان با مشکلات اقتصادي بسيار زيادي روبه رو شده و کاهش سرمايه گذاري خارجي در اين کشور، اقتصاد عربستان را با تهديدات غيرقابل باوري مواجه کرده است و اين بازي مي‌تواند براي آل سعود يک توجيه اقتصادي داشته باشد هرچند که عربستان به دليل رويکردهاي سياسي خود، بارها اقتصاد و درآمد خود را فداي سياست کرده است.
خاشقچي و دمکرات‌ها، واهمه بزرگي را در ميان حاکمان سعودي به پا کرده است و بهترين سلاح براي «پس زدن» خطراا پيش رو، شنا کردن در جهت مخالف مسير رودخانه‌اي است که نقشه‌اش را دونالد ترامپ کشيده است.
شنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۷ ساعت ۱۱:۲۷
کد مطلب: 22365