قفل بانکی؛ دردسری که تمامی ندارد

به گزارش ميزنفت، بانک جهانی با اشاره به این که رشد بخش غیرنفتی ایران در نیمه نخست سال ۹۵ تنها ۰.۹ درصد بوده تاکید کرد بخش غیرنفتی ایران رشد قابل توجهی نخواهد داشت مگر این که سرمایه های خارجی قابل توجهی جذب و اقتصاد ایران به سیستم بانکی بین المللی متصل شود.

این گزارش در حالی منتشر شده است که دولت یازدهم با اطمینان خاطر بسیاری بارها گفته است تحریم‌ها برداشته است و در خصوص مسائل بانکی و نقل و انتقالات پولی مشکل خاصی وجود ندارد. بانک مرکزی در همان ابتدای اجرای برجام حتی خبرنکاران را نیز به این بانک دعوت کرد تا لحظه ثبت سوئیفت را هم ثبت کنند ولی با گذشت 16 ماه از برجام تا کنون این کشل برطرف نشده است.

حتی صحبت از بلوکه شدن دلارهای ایران در چین و عمان است که ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی با تغییر اسم آن می‌گوید بلوکه نیست بلکه سپرده است. وی در این باره به مهر توضیح داد: منابعی پیش آنها داریم که سپرده گذاری شده و به تدریج و بر اساس نیازمان برداشت می کنیم.این اظهارات رئیس کل در حالی است که وی در تاریخ ۱۳ بهمن ۹۵  در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد طلب‌های ایران از کشور عمان، گفته بود: « به تدریج این طلب‌ها در حال وصول شدن است.»

همچنین رستم قاسمی فرمانده سابق قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) نیز در تاریخ ۱۰ فروردین ۹۶ در سخنانی خطاب به دولت گفته بود: «باید از دولت پرسید شما توانستید چه مقدار پول در شرایط سخت وارد کشور کنید؟ ۵ میلیارد دلاری را هم که بر اساس توافق لوزان به ایران دادند در کشور عمان بلوکه است.»

بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه پیش از این در آبان ۹۵ در پاسخ به این سوال که حدود پنج میلیارد دلار پول ایران که در جریان مذاکرات هسته ای بصورت ماهانه آزاد شده و به عمان انتقال داده شده بود، توسط این کشور بلوکه شده و آنها گفته‌اند که توان بازپس دادن آن پول را ندارند، سرانجام پیگیری برای این پول چه شد؟ گفته بود: در دوره تحریم و مشکلاتی که برای اقتصاد ایران و مسائل بانکی و مالی ما اتفاق افتاد، در بعضی کشورها ما ذخایری داشته و داریم که برای خریدهای خودمان و کارهایی که باید انجام بدهیم، از آنها استفاده می‌کنیم. در بعضی کشورها ممکن است در زمان بازپرداخت یا تسویه‌حساب آن اموال اختلاف‌نظری پیش آمده باشد. برآورد ما این است که به راه‌حل‌های خوبی رسیدیم که مرضی‌الطرفین است و این مسئله فکر می‌کنم که در حال انجام شدن است و هیچ جای نگرانی هم نخواهد داشت.

با این وجود وزیر نفت دیروز اعتراف کرد که تحریم‌های بانکی پابرجاست و رسما گفت: مشکلات بانکی پس از برجام همچنان باقی است که بخشی از آن روانی و بخشی دیگر مربوط به احتیاط بانک‌های خارجی است.
این اظهارات زنگنه در شرایطی مطرح می‌شود که وی بارها از عم وجود مشکلات بانکی و نقد شدن پول نفت گفته بود و تاکید می‌کرد مشکلی از بابت انتقال پول نفت به کشور نیست ولی اظهارات روز گذشته او نشان داد که همچنان کشور با مشکلات نقل و انتقالات پول دست به گریبان است و خبرهای شنیده شده طی ماه‌های اخیر صحیح بوده است.
 
*روند نقد شوندگی مطالبات
شیوه دریافت پول نفت به این صورت است که شرکت ملی نفت به خریداران خود بانکی را برای پرداخت پول محموله معرفی می‌کند تا بانک عامل خریدار، آن را به حساب بانک مرکزی در یانک معرفی شده واریز کند. این روش در زمان تحریم هم وجود داشت با این تفاوت که با واریز پول به حساب بانک مرکزی، پول محموله‌ها بلوکه شده و امکان برداشت یا جابجایی درآمدها وجود نداشت.

پس از برجام قرار شد که این محدودیت برداشته شود و با باز شدن شبکه سوئیفت برای ایران این مشکل برطرف شود ولی این وعده فقط روی کاغذ ماند و بانک‌های پذیرای حساب بانک مرکزی از انتقال پول سر باز زدند. موضوعی که وزیر نفت بهآن اعتراف کرده و گفته است آن‌ها هنوز از جریمه‌های سنگین وحشت دارند و با احتیاط قدم بر می‌دارند. به همین دلیل بود که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در دیدارهای خارجی خود با مقامات اتحادیه اروپا خواستار همکاری بیشتر بانک‌های اروپایی بود. جان کری وزیر امور خارجه آمریکا هم برای دلجویی از ایران همین توصیه را به اروپایی‌ها کرد ولی در عمل اتفاق خاصی رخ نداد.

با این وجود، ورات نفت به عنوان اصلی ترین دستگاه دولتی درآمدزا با مشکل بانکی دست و پنجه نرم می‌کند و بیشتر درآمدهای فروش نفت به واردات کالا اختصاص یافته است و خبری از انتقال پول نیست.

يکشنبه ۳ ارديبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۵۲