نورد استریم 2، خط مقدم رویارویی گازی

میز نفت| شرکت‌های آلمانی نظیر باسف و وینترشال امیدوارند در لابی‌های خود برای ساخت خط لوله جدید خرس‌ها به کشورشان باوجود مخالفت همه‌جانبه واشنگتن موفق باشند.  مدیران این شرکت‌ها نگرانی خود نسبت به آینده را در جلسات پشت درهای بسته با شرکت‌های گازی اروپای شرقی و جنوبی که اکنون حامی گازپروم هستند، اعلام کرده‌اند.

در روز 10 آوریل سال جاری، سند محرمانه‌ای منتشر شد که بر اساس آن اتحادیه اروپا از شرکت گازپروم به دلیل جلوگیری از ایجاد شرایط رقابتی شکایت نموده است. در این گزارش 270 صفحه‌ای اعلام شده این غول گازی روسیه در مبادلات تجاری خود با کشورهای اروپایی به‌ویژه لهستان، قواعد تجارت آزاد را نادیده گرفته است.

در آن‌سوی میدان، آمریکایی‌ها در سایه انقلاب گاز شیل به یک صادرکننده نوظهور ال ان جی تبدیل شده‌اند و تلاش می‌کنند سهم بازاری قابل‌توجه در بازار اروپا به‌ویژه در رقابت با خط لوله نورداستریم 2 و گاز صادراتی خرس‌ها به دست آورند. فراموش نکنید که در آگوست سال گذشته، آمریکایی‌ها خط لوله نورداستریم 2 را به بهانه رویدادهای اوکراین و انضمام شبه‌جزیره کریمه به خاک روسیه تحریم کردند.

باسف و وینترشال در کنار شرکت‌های او ام وی اتریش و شل اویل، شرکای خط لوله تحریم شده نورداستریم 2 هستند. این خط لوله در کنار خط لوله نورد استریم 1 نصب خواهد شد و ساخت آن خبری بد برای رهبران اوکراین خواهد بود.

اوکراین که در گذشته یک مسیر کلیدی ترانزیت گاز روس‌ها به اروپا بوده، اعلام کرده که این خط لوله، اهدافی سیاسی داشته و بر اقتصاد کیف، تأثیراتی منفی در بلندمدت خواهد داشت. این کشور از سال‌ها پیش‌درآمدهای چشمگیری از محل ترانزیت نفت خام داشته و این درآمدها در حال افول است.

مایک پمپیو، وزیر خارجه جدید ایالات‌متحده در جلسه با نمایندگان کنگره در پاسخ به سؤالی پیرامون امنیت انرژی در اروپا گفت: ما در حال ارزیابی شرایط گزینه‌های جایگزین هستیم تا منافع غرب در بهترین شرایط تأمین گردد و منافع ولادیمیر پوتین در اولویت ما نیست.
در اسناد منتشرشده می‌توان دریافت شرکت گازپروم، یک ابزار کلیدی در پیشبرد سیاست خارجی کرملین بوده و درآمدهای گازی آن در رتبه دوم اهمیت قرار دارد.

در بخش دیگری از این گزارش اعلام شده که شرکت گازپروم از قراردادهای گازی برای اعمال فشار بر مشتریان خود بهره می‌گیرد.
در شرایط کنونی، گازپروم یک‌سوم گاز مصرفی آلمانی‌ها را تأمین می‌کند. دو شرکت آلمانی با سرمایه‌گذاری در پروژه نورداستریم 2، نقش قابل‌توجهی در پیشبرد این طرح دارند.

اروپایی‌ها به دلیل فقدان منابع جایگزین پایدار و قابل‌اطمینان، تلاش می‌کنند تا واردات گاز خود از گازپروم را تداوم دهند.آلکسی میلر، مدیرعامل گازپروم در روز 6 اوریل به آمریکا در مورد افزایش فشار بر شرکت‌های روسی هشدار داده بود. ما می‌دانیم که روس‌ها تلاش زیادی نیز برای انطباق فعالیت‌های خود با مقررات اتحادیه اروپا انجام داده‌اند.

روسیه یک تأمین‌کننده گاز خطوط لوله اروپا از طریق خط لوله‌های بلاروس (یامال با ظرفیت ۳۳ میلیارد مترمکعب)، نورد استریم (با ظرفیت ۵۵ میلیارد مترمکعب) و اوکراین است. روسیه خواهان کاهش وابستگی به مسیر اوکراین است. در سال ۲۰۰۵ میلادی، ۷۵ درصد صادرات روسیه به اروپا از طریق اوکراین بود، اما در سال ۲۰۱۴ میلادی این عدد به ۳۷ درصد کاهش یافت. راه‌اندازی خط لوله نورد استریم در سال2011 میلادی و پروژه یامال از اهمیت بیشتری برخوردار شده است.   

هم‌زمان با تلاش واشنگتن جهت تحریم خط لوله گازی نورد استریم۲ ،کمیسیون اروپا در نظر دارد تا این پروژه را موردبررسی همه‌جانبه‌ای قرار دهد. این خط لوله گاز روسیه را به خاک آلمان منتقل خواهد کرد. برخلاف تمایل برلین به اجرای این پروژه، سایر کشورهای اتحادیه اروپا خواهان توقف آن هستند. 

قرارداد پروژه نورد استریم۲ شامل توسعه ظرفیت خط لوله نورد استریم ۱ در اوایل سپتامبر ۲۰۱۴ میلادی در ولادی وستک به امضا رسید و بر اساس آن باید تا پایان سال ۲۰۱۹ میلادی، شاهد افتتاح آن باشیم. خط لوله نورد استریم1 نیز در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ میلادی ساخته شده است.

در این طرح، دو رشته خط لوله با ظرفیت سالانه ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز نصب خواهد شد. این پروژه ۱۲۰۰ کیلومتری به‌موازات خط لوله نورد استریم نصب و از سواحل روسیه آغاز و با عبور از بستر دریای بالتیک به یک هاب در خاک آلمان متصل می‌شود. این پروژه برای تأمین بلندمدت انرژی موردنیاز اروپایی‌ها از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بیش از ۲۰۰ شرکت از ۲۰ کشور در اجرای آن همکاری خواهند نمود. بررسی‌های آثار اجتماعی، زیست‌محیطی، اقتصادی و فنی طرح نیز در مراحل نهایی خود است. شرکت‌های شل، انگی، او ام وی، یونیپر و وینترشل شرکای غول روسی گازپروم در اجرای این طرح محسوب می‌شوند.

استفان ایبرت سخنگوی نورد استریم۲ معتقد است: اجرای پروژه بدون تأخیر انجام خواهد شد. 

نورد استریم۲ از آب‌های دانمارک، فنلاند، سوئد و آلمان می‌گذرد و مجریان آن متعهد شده‌اند همه مقررات محیط زیستی و حقوقی موردنیاز را رعایت نمایند. آلمانی‌ها به‌عنوان شریک گازی روس‌ها معتقدند تصمیم‌گیری کمیسیون اروپایی در مورد این طرح ضروری نیست و پیش‌تر همه مجوزهای لازم اخذ شده است. به‌هرحال، بیش از یک‌سوم گاز اروپا از طریق روسیه تأمین می‌شود و تغییر در سهم کنونی روس‌ها، چندان آسان نیست.

کرملین تلاش می‌کند تا سهم بازار خود را با ساخت خط لوله نورد استریم ۲ افزایش دهد. هرچند این راهبرد با مخالفت تعدادی از دولت‌های قاره سبز روبرو شده است. آنان از تداوم  اقدامات مداخله گرایانه مسکو در اوکراین و سوریه به‌عنوان دلیل اصلی مخالفت خود یاد می‌کنند.

از سوی دیگر، رهبران آلمان، رویکرد اتحادیه اروپا را سیاسی می‌دانند. هم‌زمان با آغاز صدور ال ان جی ایالات‌متحده به پایانه‌های گازی اروپا مجریان طرح معتقدند آمریکایی‌ها یک جنگ تجاری گازی را آغاز کرده‌اند تا بازار اروپا را با گازهای شیل خود تسخیر کنند. در نشست چندی پیش گروه ۲۰ در هامبورگ، دونالد ترامپ در دیدار با وارساو در مورد صادرات ال ان جی به لهستان گفتگو کرد. رهبران دولت‌های اروپای شرقی از مخالفان جدی این پروژه هستند، چراکه بسیاری از درآمدهای ترانزیت گاز خود را از دست خواهند داد. به‌علاوه آن‌ها معتقدند قیمت گاز فروخته‌شده به آلمانی‌ها، کمتر از نرخ تعیین‌شده برای آن‌ها است.

آلمانی‌ها در میانه یک دوراهی برای انتخاب میان غربی‌ها و یا روس‌ها قرارگرفته‌اند. کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند روس‌ها با انعطاف‌پذیری راه را برای بازنگری در قرارداد هموار کنند. اما برای مشاهده اتفاقات آینده همچنان باید به انتظار بنشینیم.
 
 
 
نویسنده: کنت راپوزا
منبع: فوربس
مترجم: محسن داوری

يکشنبه ۳۰ ارديبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۰۷:۰۸