تقويت همکاري‌هاي گازي ميان پکن و مسکو
تغيير در ژئوپلتيک گازي
در يك دهه اخير، روابط انرژي چين و روسيه با رشدي پرشتاب افزايش يافته و با ساخت زيرساخت‌هاي مختلف، راه براي توسعه بيشتر دادوستد انرژي ميان اين دو غول صنعتي هموار شده است. خط لوله قدرت سيبري با ظرفيت انتقال سالانه ۳۸ ميليارد متر مكعب گاز طبيعي تا پايان سال آينده ميلادي افتتاح خواهد شد.
به گزارش ميزنفت، در گذشته به نظر مي‌رسيد با راه‌اندازي اين پروژه تا سال‌ها نياز چين به گاز روسيه تأمين خواهد شد. هر چند مهره‌هاي بازي در حال تغيير است. دومين پروژه انتقال گاز طبيعي، خط لوله آلتاي نام دارد (اين پروژه خط لوله قدرت سيبري- ۲ نيز ناميده مي‌شود) و به مدت چهار سال به دليل تقاضاي اندك و تحريم‌هاي گازپروم متوقف شده بود، اما هم‌اكنون ساخت دومين پروژه بزرگ صدور گاز روسيه به چين، بار ديگر از سرگرفته شده است.
خط لوله آلتاي ۲۶۰۰ كيلومتر طول دارد و گاز توليد شده در ميادين غرب سيبري را از مسير تومسك در استان نووسيبيرسك جمهوري آلتاي به استان ژين چيانگ چين منتقل خواهد كرد. قرارداد ساخت اين طرح در سال ۲۰۱۴ ميلادي ميان دو شركت گازپروم و سي‌ان‌پي‌سي به امضا رسيد. ظرفيت سالانه صادرات اين پروژه ۳۰ ميليارد متر مكعب تعيين شده و دوره قرارداد ۳۰ سال است و همانند خط لوله قدرت سيبري - ۱ خواهد بود.
اما اندكي پس از امضاي اين قرارداد، شاهد توقف اجراي آن به دلايلي نظير اختلاف‌نظر در چگونگي قيمت‌گذاري گاز عرضه شده، هزينه‌هاي بالاي ايجاد زيرساخت‌ها، مشكلات تأمين مالي اجراي پروژه و رشد اندك تقاضاي گاز طبيعي اژدهاي زرد در فاصله سال‌هاي ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ ميلادي بوديم.
*تغيير در معادلات
اكثر اين موارد با تعامل دو طرف قابل برطرف شدن است، اما هم‌اكنون شاهد تغيير در معادلات پيشين به دلايل زير هستيم: نخست اينكه چيني‌ها بايد تصميم بگيرند كه آيا به گاز صادراتي خط لوله آلتاي نياز دارند يا خير؟ استان ژين چيانگ كه خط لوله از طريق آن وارد خاك چين مي‌شود، يكي از مناطق كليدي توليد سوخت‌هاي هيدروكربوري در كشور چين است. لذا گاز وارداتي از سرزمين مردان يخي بايد روانه ساير استان‌ها به ويژه مناطق ساحلي شود.
خط لوله غربي- شرقي كه دريافت‌كننده گاز خريداري شده از آسياي ميانه است، از لحاظ فني قابليت انتقال اين خوراك جديد را دارد، اما اين تصميم به اين معنا خواهد بود كه پكن گاز روسيه را به گاز تركمنستان ترجيح مي‌دهد. دولت تركمنستان، وابستگي زيادي به فروش گاز به چين به‌عنوان تنها مشتري كنوني خود پس از قطع فروش گاز به ايران و روسيه دارد. عشق‌آباد در شرايط كنوني بايد تا بيشترين ميزان ممكن به چيني‌ها گاز بفروشد. براي تبديل رؤياي ساخت خط لوله آلتاي به واقعيت، چيني‌ها بايد پنجمين رشته در خط لوله غربي- شرقي را براي امكان ترانزيت گاز بيشتر فراهم كنند.
دوم اينكه مذاكرات بر سر سازوكار قيمت‌گذاري گاز صادراتي خط لوله قدرت سيبري پس از يك دهه همچنان ادامه دارد. گاز خوراك خط لوله قدرت سيبري از ميادين جديد شرق سيبري تأمين خواهد شد، اما گاز خط لوله آلتاي از هاب‌هاي توليد گاز كنوني در مثلث ناديم- پور- تاز و منطقه يامال تأمين مي‌شود.
به عبارت ديگر قيمت گاز خط لوله آلتاي از سوي شركت گازپروم براساس قيمت فروش گاز به مشتريان اروپايي تعيين مي‌شود. با وجود چالش‌هاي كنوني به دليل دولتي بودن دو شركت سي‌ان‌پي‌سي و گازپروم، دستيابي به توافق هموار به نظر مي‌رسد. رئيس‌جمهور چين نيز چندي پيش در نشست اقتصادي ولادي وستوك اعلام كرد فشارهاي سياسي باعث مي‌شود تا خط لوله آلتاي به سرعت اجرا شود.
در سال‌هاي گذشته به نظر مي‌رسيد كه با كاهش رشد تقاضاي چين (پس از رشد دو رقمي تقاضاي گاز اين كشور در سال‌هاي ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ ميلادي) به 4/3درصد در سال ۲۰۱۵ ميلادي و 5/7 درصد در سال ۲۰۱۶ ميلادي همراه با با خريد ال‌ان‌جي، چيني‌ها نيازي به منابع جديد گاز نخواهند داشت.
با در پيش گرفتن راهبرد كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي و حذف تدريجي مصرف زغال سنگ توسط پكن، خريد گاز از طريق خط لوله آلتاي بار ديگر در اولويت دولت چين قرار گرفته است. در سال ۲۰۱۷ ميلادي شاهد رشد خيره‌كننده ۱۵درصدي تقاضاي گاز چيني‌ها بوديم و در سال‌جاري پيش‌بيني‌ها از رشد ۱۲ تا ۱۳ درصدي تقاضاي اين كشور خبر مي‌دهد.
چيني‌ها در سال‌هاي اخير خواهان خريد منابع انرژي مورد‌نياز از فروشندگان ايمن‌تر، ارزان‌تر و كم‌ريسك‌تر هستند. ميادين راه‌اندازي شده توليد گاز شركت گازپروم از اين ويژگي‌ها در مقايسه با ال‌ان‌جي يا گاز آسياي ميانه برخوردارند.
در يك دهه اخير، بارها گاز صادراتي دو كشور تركمنستان و ازبكستان به چين به دلايل نقص شبكه انتقال كمتر از ميزان تعهد شده بوده است، لذا خريد گاز از منبعي راهبردي و داراي روابط سياسي مستحكم نظير روسيه براي چيني‌ها از مطلوبيت بيشتري برخوردار خواهد بود.
*تقويت همكاري‌هاي گازي
چيني‌ها پس از جنگ تجاري ماه‌هاي اخير خود با دولت امريكا دريافته‌اند كه نمي‌توانند بر عرضه ال‌ان‌جي ايالات متحده اتكا كنند. كاخ سفيد آشكارا مي‌خواهد از ال‌ان‌جي به عنوان اسلحه‌اي ژيوپليتيك در رؤيارويي با مخالفانش بهره ببرد. با وجود همه موانع كنوني در مسير ساخت خط لوله آلتاي، رهبران پكن دلايل زيادي براي پيشبرد آن دارند.
تاكنون چيني‌ها از دريافت عوارض بر ال‌ان‌جي صادراتي امريكا خودداري كرده‌اند، اما با اولويت دادن به واردات گاز از روسيه، راه توليدكنندگان امريكايي براي به دست آوردن سهم بازار در بازار بزرگ چين دشوارتر از هميشه شده است.
تاكنون تنها شركت چني‌ير انرژي امريكا توانسته است قرارداد بلندمدت صادرات گاز به چين را منعقد كند. بدين ترتيب روشن است كه ساير صادركنندگان امريكايي كار دشواري براي حضور در بازار چين خواهند داشت.
نویسنده: ویکتور کاتونا
منبع: اویل پرایس
مترجم: محسن داوری
خط لوله آلتاي ۲۶۰۰ كيلومتر طول دارد و گاز توليد شده در ميادين غرب سيبري را از مسير تومسك در استان نووسيبيرسك جمهوري آلتاي به استان ژين چيانگ چين منتقل خواهد كرد. قرارداد ساخت اين طرح در سال ۲۰۱۴ ميلادي ميان دو شركت گازپروم و سي‌ان‌پي‌سي به امضا رسيد. ظرفيت سالانه صادرات اين پروژه ۳۰ ميليارد متر مكعب تعيين شده و دوره قرارداد ۳۰ سال است و همانند خط لوله قدرت سيبري - ۱ خواهد بود.
اما اندكي پس از امضاي اين قرارداد، شاهد توقف اجراي آن به دلايلي نظير اختلاف‌نظر در چگونگي قيمت‌گذاري گاز عرضه شده، هزينه‌هاي بالاي ايجاد زيرساخت‌ها، مشكلات تأمين مالي اجراي پروژه و رشد اندك تقاضاي گاز طبيعي اژدهاي زرد در فاصله سال‌هاي ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ ميلادي بوديم.
*تغيير در معادلات
اكثر اين موارد با تعامل دو طرف قابل برطرف شدن است، اما هم‌اكنون شاهد تغيير در معادلات پيشين به دلايل زير هستيم: نخست اينكه چيني‌ها بايد تصميم بگيرند كه آيا به گاز صادراتي خط لوله آلتاي نياز دارند يا خير؟ استان ژين چيانگ كه خط لوله از طريق آن وارد خاك چين مي‌شود، يكي از مناطق كليدي توليد سوخت‌هاي هيدروكربوري در كشور چين است. لذا گاز وارداتي از سرزمين مردان يخي بايد روانه ساير استان‌ها به ويژه مناطق ساحلي شود.
خط لوله غربي- شرقي كه دريافت‌كننده گاز خريداري شده از آسياي ميانه است، از لحاظ فني قابليت انتقال اين خوراك جديد را دارد، اما اين تصميم به اين معنا خواهد بود كه پكن گاز روسيه را به گاز تركمنستان ترجيح مي‌دهد. دولت تركمنستان، وابستگي زيادي به فروش گاز به چين به‌عنوان تنها مشتري كنوني خود پس از قطع فروش گاز به ايران و روسيه دارد. عشق‌آباد در شرايط كنوني بايد تا بيشترين ميزان ممكن به چيني‌ها گاز بفروشد. براي تبديل رؤياي ساخت خط لوله آلتاي به واقعيت، چيني‌ها بايد پنجمين رشته در خط لوله غربي- شرقي را براي امكان ترانزيت گاز بيشتر فراهم كنند.
دوم اينكه مذاكرات بر سر سازوكار قيمت‌گذاري گاز صادراتي خط لوله قدرت سيبري پس از يك دهه همچنان ادامه دارد. گاز خوراك خط لوله قدرت سيبري از ميادين جديد شرق سيبري تأمين خواهد شد، اما گاز خط لوله آلتاي از هاب‌هاي توليد گاز كنوني در مثلث ناديم- پور- تاز و منطقه يامال تأمين مي‌شود.
به عبارت ديگر قيمت گاز خط لوله آلتاي از سوي شركت گازپروم براساس قيمت فروش گاز به مشتريان اروپايي تعيين مي‌شود. با وجود چالش‌هاي كنوني به دليل دولتي بودن دو شركت سي‌ان‌پي‌سي و گازپروم، دستيابي به توافق هموار به نظر مي‌رسد. رئيس‌جمهور چين نيز چندي پيش در نشست اقتصادي ولادي وستوك اعلام كرد فشارهاي سياسي باعث مي‌شود تا خط لوله آلتاي به سرعت اجرا شود.
در سال‌هاي گذشته به نظر مي‌رسيد كه با كاهش رشد تقاضاي چين (پس از رشد دو رقمي تقاضاي گاز اين كشور در سال‌هاي ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ ميلادي) به 4/3درصد در سال ۲۰۱۵ ميلادي و 5/7 درصد در سال ۲۰۱۶ ميلادي همراه با با خريد ال‌ان‌جي، چيني‌ها نيازي به منابع جديد گاز نخواهند داشت.
با در پيش گرفتن راهبرد كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي و حذف تدريجي مصرف زغال سنگ توسط پكن، خريد گاز از طريق خط لوله آلتاي بار ديگر در اولويت دولت چين قرار گرفته است. در سال ۲۰۱۷ ميلادي شاهد رشد خيره‌كننده ۱۵درصدي تقاضاي گاز چيني‌ها بوديم و در سال‌جاري پيش‌بيني‌ها از رشد ۱۲ تا ۱۳ درصدي تقاضاي اين كشور خبر مي‌دهد.
چيني‌ها در سال‌هاي اخير خواهان خريد منابع انرژي مورد‌نياز از فروشندگان ايمن‌تر، ارزان‌تر و كم‌ريسك‌تر هستند. ميادين راه‌اندازي شده توليد گاز شركت گازپروم از اين ويژگي‌ها در مقايسه با ال‌ان‌جي يا گاز آسياي ميانه برخوردارند.
در يك دهه اخير، بارها گاز صادراتي دو كشور تركمنستان و ازبكستان به چين به دلايل نقص شبكه انتقال كمتر از ميزان تعهد شده بوده است، لذا خريد گاز از منبعي راهبردي و داراي روابط سياسي مستحكم نظير روسيه براي چيني‌ها از مطلوبيت بيشتري برخوردار خواهد بود.
*تقويت همكاري‌هاي گازي
چيني‌ها پس از جنگ تجاري ماه‌هاي اخير خود با دولت امريكا دريافته‌اند كه نمي‌توانند بر عرضه ال‌ان‌جي ايالات متحده اتكا كنند. كاخ سفيد آشكارا مي‌خواهد از ال‌ان‌جي به عنوان اسلحه‌اي ژيوپليتيك در رؤيارويي با مخالفانش بهره ببرد. با وجود همه موانع كنوني در مسير ساخت خط لوله آلتاي، رهبران پكن دلايل زيادي براي پيشبرد آن دارند.
تاكنون چيني‌ها از دريافت عوارض بر ال‌ان‌جي صادراتي امريكا خودداري كرده‌اند، اما با اولويت دادن به واردات گاز از روسيه، راه توليدكنندگان امريكايي براي به دست آوردن سهم بازار در بازار بزرگ چين دشوارتر از هميشه شده است.
تاكنون تنها شركت چني‌ير انرژي امريكا توانسته است قرارداد بلندمدت صادرات گاز به چين را منعقد كند. بدين ترتيب روشن است كه ساير صادركنندگان امريكايي كار دشواري براي حضور در بازار چين خواهند داشت.
نویسنده: ویکتور کاتونا
منبع: اویل پرایس
مترجم: محسن داوری
سه شنبه ۳ مهر ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۰۹
کد مطلب: 22016