حمله گانگسترها به امپراتوری گازی روسیه

میز نفت / همزمان با توسعه سیطره مردان یخی بر بازار انرژی اروپا، رهبران ایالات متحده تلاش می کنند تا از توسعه خط لوله های جدید روس ها در قلب قاره سبز جلوگیری کنند. خط لوله نورد استریم ۲ که از طریق دریای بالتیک به سواحل آلمان متصل می شود، مهمترین پروژه گازی در حال ساخت روس ها برای افزایش سهم در بازار تجارت گاز اروپا به شمار می رود.

در ماه های اخیر، رهبران واشنگتن بارها نسبت به پیامدهای ساخت نورداستریم ۲ به ویژه دور زدن اوکراین به عنوان هاب صادرات گاز روسیه به قاره سبز در دهه های اخیر هشدار داده است. اما با وجود این مخالفت ها، ساخت این خط لوله ۷۵۰ مایلی متوقف نشده است. تاکنون یک سوم عملیات ساخت پروژه انجام شده است.

سفیر ایالات متحده در آلمان تهدید کرده که همه شرکت های شریک در نورد استریم ۲ با ریسک تحریم های واشنگتن روبرو هستند. وی اعلام کرده این پروژه را نمی توان یک طرح اقتصادی دانست. این خط لوله با هدف دور زدن اوکراین طراحی شده است.   

غول روسی گازپروم، سهامدار اصلی نورد استریم۲ است و پنج شرکت اروپایی نیمی از سرمایه مورد نیاز ساخت آن را تامین کرده اند. عملیات نصب خط لوله در بستر دریای بالتیک به شرکت سوییسی آلسیز واگذار شده است.   

نورد استریم ۲ به موازات خط لوله کنونی نورداستریم اجرا می شود. این طرح طولانی ترین خط لوله زیردریایی ساخته شده در دنیا است که از ظرفیت انتقال سالانه ۵۵ میلیارد متر مکعب گاز برخوردار می باشد. امکان صدور گاز آن به سایر کشورهای اروپایی نیز وجود دارد. 

خط لوله نورد استریم ۱ که در سال ۲۰۱۱ میلادی راه اندازی شد ۲۵ درصد صادرات گاز طبیعی روسیه به قاره اروپا را منتقل می کند. لذا با افتتاح نورد استریم ۲ ظرفیت این طرح ۲ برابر خواهد شد.  با اجرای این طرح، شاهد افزایش وابستگی آلمانی ها به انرژی صادراتی مردان یخی نیز خواهیم بود.   

 خط لوله ترک استریم یکی دیگر از طرح های گازپروم است که با دور زدن اوکراین، گاز صادراتی روسیه را مستقیما از طریق دریای سیاه به ترکیه منتقل می کند. این پروژه دو رشته دارد که ظرفیت سالانه هر کدام از آنها ۱۵.۷۵ میلیارد متر مکعب است. خط لوله نخست برای تامین گاز ترکیه ساخته می شود و دومین رشته برای صدور گاز به جنوب شرق اروپا در نظر گرفته شده است.     

پس از انقلاب غربگرایانه سال ۲۰۱۴ میلادی کشور اوکراین، مسکو تلاش کرد تا راه های جایگزینی برای صدور گاز به اروپا بیابد. خیرساخت خط لوله ترک استریم در سال ۲۰۱۴ و نورد استریم ۲ در سال ۲۰۱۵ میلادی توسط شرکت گازپروم اعلام شد.    

آمریکایی ها معتقدند این خط لوله ها تهدیدی جدی برای امنیت انرژی اروپا با افزایش وابستگی به خرس ها هستند. منتقدان سیاست های انرژی مسکو معتقدند با کنار گذاشته شدن اوکراین، موقعیت امنیتی این کشور تضعیف شده و ریسک مداخله روسیه افزایش می‌یابد.  

 اقتصاد اوکراین نیز به درآمدهای ترانزیت گاز پس از ۵ سال جنگ و آشوب داخلی نیاز زیادی دارد. قرارداد ۳ میلیارد دلاری ترانزیت سالانه ۱۱۰ میلیارد متر مکعب گاز روسیه از خاک اوکراین در سال ۲۰۲۰ میلادی پایان خواهد یافت.    

دو خط لوله نورداستریم ۲ و ترک استریم تا پایان سال ۲۰۱۹ میلادی راه اندازی خواهد شد. در آن زمان با تکمیل دو مسیر جایگزین، مذاکرات مسکو و کیف برای تمدید قرارداد ترانزیت در شرایط جدیدی انجام خواهد شد.   
  
براساس اعلام مقامات اوکراین، شبکه گازی این کشور برای سربه سری مالی به ۵۰ میلیارد متر مکعب جریان انتقال گاز نیاز دارد.  آنکلا مرکل در سال گذشته اعلام کرد با ساخت خط لوله نورد استریم۲، اوکراین همچنان یک کشور کلیدی در ترانزیت گاز باقی خواهد ماند. اما این اظهار نظر نمی تواند برای رهبران کیف چندان قابل اتکا باشد.
درآمد سالانه ۳ میلیارد دلاری اوکراین در قرارداد ترانزیت گاز برابر با ۸ درصد بودجه این کشور و ۲.۴ درصد تولد ناخالص داخلی کیف است.               


*دیدگاه آلمان ها   
 هم اکنون بین ۵۰ تا ۷۵ درصد گاز مورد نیاز آلمان از طریق روسیه تامین می شود.  نیمی از نفت مصرفی آلمان نیز توسط روس ها تامین می گردد.  برلین بزرگترین خریدار گاز روسیه بوده و در سال ۲۰۱۷ میلادی ۲۷.۵ درصد گاز صادراتی روسیه توسط آلمانی ها خریداری شده است.

گزارش های موسسه های بین المللی نشان می دهد که فقط ۱۸ درصد گاز نورد استریم ۲ روانه بازار آلمان می شود و مسکو اهداف بزرگتری را دنبال می کند. در حقیقت شرکت های آلمانی، فرانسوی و هلندی به دنبال فروش گاز روسیه در قاره سبز هستند. 

رهبران آلمان بارها تهدیدهای مقامات آمریکایی را نکوهش کرده و اعلام کرده اند راهبردهای انرژی آنها در اتحادیه اروپا و نه واشنگتن تعیین خواهد شد. از سوی دیگر، تحریم های واشنگتن از سوی کارشناسان به عنوان زیرپا گذاشتن استقلال کشور آلمان ارزیابی شده است.     

در سال ۲۰۱۸ میلادی ۳۸ درصد گاز فروخته شده روسیه از طریق اوکراین ترانزیت شده است. این رقم در دهه ۱۹۹۰ میلادی ۹۵ درصد بوده است. هم اکنون فقط ۵۶ درصد ظرفیت شبکه ترانزیت گاز اوکراین مورد استفاده قرار می گیرد. در عین حال در فصل زمستان که همه خط لوله های صادراتی روسیه با ظرفیت کامل کار می کنند، تنها در بخش اوکراین ظرفیت مازاد و خالی وجود دارد. مثلا نورد استریم ۱ با ۹۵ درصد و خط لوله بلاروس با ۹۷ درصد ظرفیت فعال است.       

با وجود تحریم های اتحادیه اروپا علیه مسکو پس از بحران جزیره کریمه، شاهد افزایش صادرات گاز مردان یخی به این قاره بوده ایم. در سال گذشته، صادرات گازپروم به کشورهای اروپایی با رشدی ۶ درصدی از مرز ۲۰۰ میلیارد متر مکعب فراتر رفت.

نکته دیگر شایان توجه این است که ۸۰ درصد گاز صادراتی مسکو روانه کشورهای اروپایی می شود. در شرایط کنونی، دولت های اروپایی به ویژه در شرق قاره بیش از مسایل ژئوپلیتیک به دنبال قیمت ارزان تر هستند.     

گازپروم علاوه بر خط لوله های نورداستریم و ترک استریم، چند سایت ذخیره سازی و شبکه خطوط لوله انتقال گاز در اروپا دارد تا امپراطوری آنها بر بازار انرژی اروپا تداوم یابد.   
 
در یک دهه گذشته، ظرفیت مخازن ذخیره سازی گازپروم در خاک اروپا از ۱.۴ میلیارد متر مکعب به ۵ میلیارد متر مکعب افزایش یافته است. این خوشه های ذخیره سازی در آلمان، هلند و اتریش قرار دارند. همچنین بخشی از ال ان جی طرح های روسیه در شرق سیبری روانه بازار اروپا خواهد شد.    

تعدادی از کارشناسان معتقدند سلطه مسکو بر بازار انرژی اروپا به بهای نفوذ سیاسی و اطلاعاتی آنها عملی شده است. گازپروم را باید یک شرکت غیرشفاف دانست که پول زیادی در آن برای اهدافی خاص ناپدید می شود. به همین دلیل رهبران واشنگتن از تولد مجدد امپراطوری شرق بیمناکند. اما آیا پوتین می تواند با ایجاد یک ابرقدرت جدید، مسیر تاریخ را تغییر دهد؟ این سوالی است که در اذهان بسیاری از رهبران دنیا وجود دارد. 




نویسنده: نولان پترسون
 منبع: Daily Global
مترجم: محسن داوری

شنبه ۶ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۱۱:۵۰