سهامی که برای سرمایه‌گذاران جذاب نیست؟
ریسک‌های ترسناک آرامکو
با نزدیک شدن زمان عرضه سهام آرامکو، ذخایر عظیم نفت خام و سود قابل توجه این غول عربستانی، توجه جهانیان را به خود جلب کرده است، اما مسائل سیاسی و حکمرانی، باعث ابهام‌هایی در میان سرمایه‌گذاران شده است.
به گزارش میز نفت، این شرکت دولتی هم اکنون سالانه حق مالکیت بالایی به شیوخ ریاض پرداخت می‌کند. اما با وجود اعلام شاهزاده محمد بن سلمان در مورد ارزش تجاری ۲تریلیون دلاری آرامکو به نظر می‌رسد عددی حدود ۵/ ۱ تریلیون دلار به واقعیت نزدیک‌تر است.
کارشناسان برنشتاین نیز عددی بین 1.2 تا 1.5 تریلیون دلار را تعیین کرده‌اند. اگر عدد 1.5 تریلیون دلار را در نظر بگیریم، با در نظر گرفتن 75میلیارد دلار سود تقسیم شده اولیه، خریداران سهام آرامکو به سودی ۵ درصدی دست خواهند یافت.
گفته می‌شود 200 میلیارد سهم آرامکو منتشر خواهد شد. نیل بوریدگ، تحلیلگر برنشتاین می‌گوید: بزرگی، سودآوری و سود پرداختی آرامکو از عوامل جذابیت آرامکو برای سرمایه‌گذاران است. این سهام یک زمین بازی برای سرمایه‌گذاران خواهد بود. هر چند با قیمت‌های پایین کنونی آن‌ها درآمد کمی به دست خواهند آورد.
در حال حاضر، سرمایه‌گذاران امریکایی قادر به خرید سهام آرامکو نیستند. در گام نخست، فقط شهروندان عربستانی می‌توانند در بازار بورس کوچک عربستان سهام این شرکت نفتی را خریداری کنند. همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری خارجی می‌توانند با 500میلیون دلار آورده در این مرحله سهام آرامکو را خریداری کنند، لذا سایر سهامداران باید سهام این صندوق‌ها را خرید کنند.
بازار بورس تداول در ریاض قرار دارد و به دلیل فضای خواب‌آور و کم سروصدای آن، نشانی از محل عرضه سهام بزرگترین شرکت تجاری دنیا ندارد. حجم معامله‌های روزانه این بورس در هفته گذشته 755 میلیون دلار بوده که مقایسه این عدد با معاملات 62.3 میلیارد دلاری روزانه بازار نسداک نشان می‌دهد تفاوت‌ها تا چه میزان بزرگ است.
در نخستین مرحله از فرآیند خصوصی‌سازی آرامکو، بین ۲ تا ۵ درصد سهام آرامکو در بازار داخلی و سپس بازار‌های بین‌المللی فروخته خواهد شد. شهروندان سعودی، بانک‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های ثروت ملی، مهم‌ترین خریداران آرامکو محسوب می‌شوند.
اگر ارزش این شرکت 1.5 تریلیون دلار در نظر گرفته شود، آرامکو بزرگ‌تر از اپل، مایکروسافت، آلفابت یا آمازون به عنوان بزرگترین غول‌های بازار تجارت دنیا است. آرامکو دارای 257 میلیارد بشکه ذخیره معادل نفت خام است. این عدد ۱۰ برابر ذخایر غول امریکایی اگزون موبیل به عنوان بزرگترین شرکت بین‌المللی نفتی دنیا با ۲۴ میلیارد بشکه ذخیره نفت قابل برداشت است.
بخش اعظم ذخایر آرامکو (226.8 میلیارد بشکه یا 88 درصد کل) نفت و میعانات است که ارزشمندتر از گاز طبیعی می‌باشد. در مقابل، فقط ۴۰ درصد ذخایر هیدروکربوری اکسون موبیل را نفت و میعانات تشکیل می‌دهد. آرامکو در سال گذشته ۱۱۱ میلیارد دلار درآمد کسب کرد. عدد مشابه برای ۹ ماه نخست سال جاری ۶۸ میلیارد دلار بوده است. این اعداد فاصله زیادی با سایر شرکت‌های بزرگ دنیا دارد.
پاشنه آشیل آرامکو
اما این واگذاری، با ویژگی‌هایی غیرعادی نیز همراه است. آرامکو تعهد کرده در فاصله سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ میلادی به دارندگان ۲۰۰ میلیارد سهام عرضه شده خود در مجموع ۷۵ میلیارد دلار سود پرداخت کند. سود هر سهم در این شرایط 37.5 سنت است. اما هیچ کس نمی‌داند که آیا ریاض حاضر به کاهش حق مالکیت دریافتی خود از میادین واگذار شده به آرامکو، به ویژه با رکود کنونی حاکم بر بازار نفت و قیمت‌های پایین، خواهد بود یا خیر.
اگرچه سهامداران کوچک ممکن است از این سهام استقبال کنند، اما با سقوط قیمت نفت، سرمایه‌گذاران با کاهش قیمت سهام و ضرر‌های سنگین روبه‌رو خواهند شد. چند بانک سرمایه‌گذاری معتقدند پس از سال ۲۰۲۴ میلادی، شاهد کاهش سود تقسیم شده آرامکو خواهیم بود.
تحلیلگران مؤسسه برنشتاین پیش‌بینی کرده‌اند که در سال ۲۰۲۰ میلادی و با قیمت میانگین ۶۰ دلاری نفت برنت، آرامکو ۹۴ میلیارد دلار درآمد خواهد داشت. همچنین اگر قیمت نفت به میانگین ۷۰ دلاری برسد، درآمد آرامکو ۱۰۹ میلیارد دلار خواهد بود. با هزینه سرمایه‌ای ۴۰ میلیارد دلاری آرامکو در هر سال، جریان نقدی این شرکت کمتر از درآمد‌ها خواهد بود. اما مدیران آرامکو به دنبال افزایش جریان نقدی هستند.
با در نظر گرفتن ارزش 1.5 تریلیون دلاری آرامکو و قیمت 7.5 دلاری هر سهم، سود پرداختی آرامکو کمتر از اکسون موبیل و شورون و بیش از بی‌پی و رویال داچ شل است. اما در مجموع، سود پرداختی ۵ درصدی آرامکو از میانگین سود پرداختی پنج غول نفتی بزرگ دنیا کمتر است.
چالش حق مالکیت
میزان دریافت حق مالکیت از آرامکو توسط دولت عربستان بر میزان سود خالص این غول نفتی تأثیر زیادی خواهد داشت. بر اساس مقررات جدید اجرایی شده از ابتدای سال ۲۰۲۰ میلادی، میزان حق مالکیت دولت عربستان از ۲۰ درصد کنونی به ۱۵ درصد کاهش خواهد یافت، اما با افزایش قیمت نفت به ۷۰ تا ۱۰۰ دلار، این عدد ۴۰ درصد خواهد بود. نرخ کنونی ۴۵ درصد است.
بدین ترتیب در زمان‌های اوج‌گیری قیمت نفت، بخش اعظم درآمد‌های آرامکو روانه خزانه سعودی‌ها خواهد شد. این شرایط سرمایه‌گذاران را دچار سردرگمی و ناامیدی می‌کند. اما ریسک‌های دیگری نیز در کمین خریداران آرامکو قرار دارد. پس از حملات موشکی و پهپادی سپتامبر گذشته به تأسیسات آرامکو، نیمی از ظرفیت تولید نفت عربستان متوقف شد. روشن است که سهامداران آرامکو در برابر این اتفاقات ژئوپلیتیک بی‌دفاع و آسیب‌پذیر خواهند بود.
نگرانی‌های زیست‌محیطی را نیز باید به فهرست ریسک‌های کنونی افزود. آرامکو بزرگترین شرکت تولیدکننده نفت جهان ما و در عین حال، آلاینده‌ترین شرکت تجاری دنیا محسوب می‌شود. همه شرکت‌های نفتی باید خود را برای اجرای تعهدات نشست آب و هوای پاریس و پرداخت مالیات انتشار کربن آماده کنند.
در مجموع، خریداران سهام آرامکو باید خود را برای همه سناریو‌های احتمالی مهیا نمایند. عصر تغییر آغاز شده است، اما تا زمان تبدیل آرامکو به یک غول تجاری واقعی، همچنان زمان زیادی باقی مانده است.
کارشناسان برنشتاین نیز عددی بین 1.2 تا 1.5 تریلیون دلار را تعیین کرده‌اند. اگر عدد 1.5 تریلیون دلار را در نظر بگیریم، با در نظر گرفتن 75میلیارد دلار سود تقسیم شده اولیه، خریداران سهام آرامکو به سودی ۵ درصدی دست خواهند یافت.
گفته می‌شود 200 میلیارد سهم آرامکو منتشر خواهد شد. نیل بوریدگ، تحلیلگر برنشتاین می‌گوید: بزرگی، سودآوری و سود پرداختی آرامکو از عوامل جذابیت آرامکو برای سرمایه‌گذاران است. این سهام یک زمین بازی برای سرمایه‌گذاران خواهد بود. هر چند با قیمت‌های پایین کنونی آن‌ها درآمد کمی به دست خواهند آورد.
در حال حاضر، سرمایه‌گذاران امریکایی قادر به خرید سهام آرامکو نیستند. در گام نخست، فقط شهروندان عربستانی می‌توانند در بازار بورس کوچک عربستان سهام این شرکت نفتی را خریداری کنند. همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری خارجی می‌توانند با 500میلیون دلار آورده در این مرحله سهام آرامکو را خریداری کنند، لذا سایر سهامداران باید سهام این صندوق‌ها را خرید کنند.
بازار بورس تداول در ریاض قرار دارد و به دلیل فضای خواب‌آور و کم سروصدای آن، نشانی از محل عرضه سهام بزرگترین شرکت تجاری دنیا ندارد. حجم معامله‌های روزانه این بورس در هفته گذشته 755 میلیون دلار بوده که مقایسه این عدد با معاملات 62.3 میلیارد دلاری روزانه بازار نسداک نشان می‌دهد تفاوت‌ها تا چه میزان بزرگ است.
در نخستین مرحله از فرآیند خصوصی‌سازی آرامکو، بین ۲ تا ۵ درصد سهام آرامکو در بازار داخلی و سپس بازار‌های بین‌المللی فروخته خواهد شد. شهروندان سعودی، بانک‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های ثروت ملی، مهم‌ترین خریداران آرامکو محسوب می‌شوند.
اگر ارزش این شرکت 1.5 تریلیون دلار در نظر گرفته شود، آرامکو بزرگ‌تر از اپل، مایکروسافت، آلفابت یا آمازون به عنوان بزرگترین غول‌های بازار تجارت دنیا است. آرامکو دارای 257 میلیارد بشکه ذخیره معادل نفت خام است. این عدد ۱۰ برابر ذخایر غول امریکایی اگزون موبیل به عنوان بزرگترین شرکت بین‌المللی نفتی دنیا با ۲۴ میلیارد بشکه ذخیره نفت قابل برداشت است.
بخش اعظم ذخایر آرامکو (226.8 میلیارد بشکه یا 88 درصد کل) نفت و میعانات است که ارزشمندتر از گاز طبیعی می‌باشد. در مقابل، فقط ۴۰ درصد ذخایر هیدروکربوری اکسون موبیل را نفت و میعانات تشکیل می‌دهد. آرامکو در سال گذشته ۱۱۱ میلیارد دلار درآمد کسب کرد. عدد مشابه برای ۹ ماه نخست سال جاری ۶۸ میلیارد دلار بوده است. این اعداد فاصله زیادی با سایر شرکت‌های بزرگ دنیا دارد.
پاشنه آشیل آرامکو
اما این واگذاری، با ویژگی‌هایی غیرعادی نیز همراه است. آرامکو تعهد کرده در فاصله سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ میلادی به دارندگان ۲۰۰ میلیارد سهام عرضه شده خود در مجموع ۷۵ میلیارد دلار سود پرداخت کند. سود هر سهم در این شرایط 37.5 سنت است. اما هیچ کس نمی‌داند که آیا ریاض حاضر به کاهش حق مالکیت دریافتی خود از میادین واگذار شده به آرامکو، به ویژه با رکود کنونی حاکم بر بازار نفت و قیمت‌های پایین، خواهد بود یا خیر.
اگرچه سهامداران کوچک ممکن است از این سهام استقبال کنند، اما با سقوط قیمت نفت، سرمایه‌گذاران با کاهش قیمت سهام و ضرر‌های سنگین روبه‌رو خواهند شد. چند بانک سرمایه‌گذاری معتقدند پس از سال ۲۰۲۴ میلادی، شاهد کاهش سود تقسیم شده آرامکو خواهیم بود.
تحلیلگران مؤسسه برنشتاین پیش‌بینی کرده‌اند که در سال ۲۰۲۰ میلادی و با قیمت میانگین ۶۰ دلاری نفت برنت، آرامکو ۹۴ میلیارد دلار درآمد خواهد داشت. همچنین اگر قیمت نفت به میانگین ۷۰ دلاری برسد، درآمد آرامکو ۱۰۹ میلیارد دلار خواهد بود. با هزینه سرمایه‌ای ۴۰ میلیارد دلاری آرامکو در هر سال، جریان نقدی این شرکت کمتر از درآمد‌ها خواهد بود. اما مدیران آرامکو به دنبال افزایش جریان نقدی هستند.
با در نظر گرفتن ارزش 1.5 تریلیون دلاری آرامکو و قیمت 7.5 دلاری هر سهم، سود پرداختی آرامکو کمتر از اکسون موبیل و شورون و بیش از بی‌پی و رویال داچ شل است. اما در مجموع، سود پرداختی ۵ درصدی آرامکو از میانگین سود پرداختی پنج غول نفتی بزرگ دنیا کمتر است.
چالش حق مالکیت
میزان دریافت حق مالکیت از آرامکو توسط دولت عربستان بر میزان سود خالص این غول نفتی تأثیر زیادی خواهد داشت. بر اساس مقررات جدید اجرایی شده از ابتدای سال ۲۰۲۰ میلادی، میزان حق مالکیت دولت عربستان از ۲۰ درصد کنونی به ۱۵ درصد کاهش خواهد یافت، اما با افزایش قیمت نفت به ۷۰ تا ۱۰۰ دلار، این عدد ۴۰ درصد خواهد بود. نرخ کنونی ۴۵ درصد است.
بدین ترتیب در زمان‌های اوج‌گیری قیمت نفت، بخش اعظم درآمد‌های آرامکو روانه خزانه سعودی‌ها خواهد شد. این شرایط سرمایه‌گذاران را دچار سردرگمی و ناامیدی می‌کند. اما ریسک‌های دیگری نیز در کمین خریداران آرامکو قرار دارد. پس از حملات موشکی و پهپادی سپتامبر گذشته به تأسیسات آرامکو، نیمی از ظرفیت تولید نفت عربستان متوقف شد. روشن است که سهامداران آرامکو در برابر این اتفاقات ژئوپلیتیک بی‌دفاع و آسیب‌پذیر خواهند بود.
نگرانی‌های زیست‌محیطی را نیز باید به فهرست ریسک‌های کنونی افزود. آرامکو بزرگترین شرکت تولیدکننده نفت جهان ما و در عین حال، آلاینده‌ترین شرکت تجاری دنیا محسوب می‌شود. همه شرکت‌های نفتی باید خود را برای اجرای تعهدات نشست آب و هوای پاریس و پرداخت مالیات انتشار کربن آماده کنند.
در مجموع، خریداران سهام آرامکو باید خود را برای همه سناریو‌های احتمالی مهیا نمایند. عصر تغییر آغاز شده است، اما تا زمان تبدیل آرامکو به یک غول تجاری واقعی، همچنان زمان زیادی باقی مانده است.
شنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۸ ساعت ۰۷:۲۰
کد مطلب: 25276