۰
تشدید جنگ گازی در بازار

سایه ژئوپلیتیک بر سر رگ‌های اروپا

صربستان که در اتحادیه اروپا حضور ندارد، در حال ساخت بخش داخل خاک خود از پروژه ترک استریم است. این مسیر نیز می‌تواند راه را برای صدور گاز به دولت‌های اروپایی هموار کند.
سایه ژئوپلیتیک بر سر رگ‌های اروپا
میز نفت | رهبران تل‌آویو از ساخت طولانی‌ترین خط لوله زیردریایی دنیا با همکاری قبرس و یونان برای انتقال گاز میادین شرق مدیترانه به ایتالیا و سایر دولت‌های جنوب قاره اروپا خبر می‌دهند.

مایک پمپیو، وزیر خارجه ایالات‌متحده از این پروژه حمایت کرده است. این طرح، رقیب پروژه ترک استریم دولت‌های ترکیه و روسیه و جایگزین خط لوله پیشنهادی قطر-ایران- سوریه خواهد بود. البته آمریکایی‌ها در سایه انقلاب شیل به دنبال افزایش سهم در بازار ال ان جی اروپا و کاهش وابستگی قاره سبز به گاز روس‌ها هستند.

این پروژه از سال‌ها پیش و هم‌زمان با کشف میدان گازی فراساحلی لویاتان در آب‌های مدیترانه توسط رهبران رژیم اسراییل معرفی‌شده است. نام کنونی این پروژه، خط لوله مدیترانه شرقی است. بدین ترتیب، گاز میدان عظیم لویاتان از طریق آب‌های قبرس، کرت و یونان به پایانه اوترانتو در جنوب شرق ایتالیا می‌رسد.

طول این خط لوله ۲۱۰۰ کیلومتر پیش‌بینی‌شده و در عمق ۳۰۰۰ متری از سطح دریا نصب می‌شود. هزینه اجرای این پروژه ۷ میلیارد دلار بوده و این عملیات به پنج سال زمان نیاز دارد.
 
 
انرژی، عامل جدید اختلاف در مدیترانه؟
 
خط لوله مدیترانه شرقی (ایست مد) می‌تواند آتش اختلافات را میان دولت‌های خاورمیانه شعله‌ور کند. دولت‌های عربی همچنان رژیم اسراییل را دشمن خود می‌دانند. مثلاً دولت امارات متحده عربی ۱۰۰ میلیون دلار برای کمپین مقابله جهان عرب با رژیم اسراییل اختصاص داده است.

کاخ سفید در سال ۲۰۱۷ میلادی، طرح ایجاد ناتوی عربی را به رهبران عربستان و سایر دولت‌های عربی منطقه خلیج‌فارس پیشنهاد کرد. سازمان اطلاعات اسراییل نیز از حامیان این طرح بوده است. اما این پیشنهاد به فراموشی سپرده‌شده است. هرچند روابط نتانیاهو و رهبران سنی کشورهای عربی همچنان قدرتمند است.

یکی از بازیگران منطقه‌ای که از اجرای این خط لوله خوشحال نخواهد بود، دولت ترکیه به رهبری اردوغان است.
دو سال پیش که پروژه خط لوله مدیترانه شرقی پیشنهاد شد، اردوغان به‌سرعت با روس‌ها رایزنی کرد تا پروژه خط لوله ترک استریم به‌عنوان رقیب این طرح اجرایی شود.

بخشی از خوراک خط لوله مدیترانه شرقی از میادین گازی بخش یونانی نشین قبرس که به اتحادیه اروپا تعلق دارد، تأمین می‌شود.

در ماه‌های اخیر، اردوغان روابط خود با ایران و به‌ویژه قطر به‌عنوان حامی کلیدی اخوان المسلمین را بهبود بخشیده است. همچنین در این دوره، روابط ریاض و تل‌آویو تیره‌تر شده است.

به هر ترتیب، سایه اختلافات میان سنی و شیعه بر قدرت ژئوپلیتیک و کنترل خط لوله سایه افکنده است.

در تابستان ۲۰۱۷ میلادی، روابط قطر و همسایگان عربی منطقه خاورمیانه به‌شدت تیره شد. دوحه به بهانه حمایت از تروریسم از سوی دولت‌های عربی به‌ویژه رهبران عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و کویت تحریم شد.

درواقع این تحریم‌های بی‌سابقه برای مقابله با توسعه روابط پشت پرده دوحه و تهران اجرایی شده‌اند. این دو کشور دارای بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی در منطقه هستند. بخش قطری میدان گازی مشترک دو کشور، گنبد شمالی نامیده می‌شود و ال ان جی تولیدشده از آن، ارزان‌ترین ال ان جی دنیا محسوب می‌شود.

قطری‌ها پس از پرداخت ۳ میلیارد دلار به مخالفان بشار اسد و تروریست‌های ضد ایرانی در سوریه برای عدم ساخت خط لوله صادرات گاز ایران به ترکیه و سوریه و در ادامه به بازارهای اروپایی، با تغییر موضعی آشکار (به‌ویژه با حضور ارتش روسیه در سرزمین شام در اواخر سال ۲۰۱۵ میلادی)، دریافتند با همکاری اقتصادی و سیاسی با تهران، دمشق و آنکارا می‌توانند راه را برای صدور هم‌زمان گاز ایران و قطر به اروپا هموار کنند.

دلیل جبهه‌گیری بهت برانگیز دوحه و ریاض را باید به این موضوع مربوط دانست. نکته شایان توجه است که پس از تحریم همه‌جانبه قطری‌ها توسط سعودی‌ها، ایران و ترکیه به‌سرعت به کمک رهبران دوحه شتافتند.
 
ترک استریم روسیه
درحالی‌که رقابت‌های ژئوپلیتیک در مرزهای اروپا ادامه دارد، روس‌ها و ترک‌ها توانستند خط لوله ترک استریم را در سال ۲۰۱۸ میلادی در بستر دریای سیاه نصب کنند. این خط لوله در سال ۲۰۱۹ میلادی به ظرفیت نهایی خود رسید. این خط لوله سالانه ۳۱.۵ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی را منتقل می‌کند که نیمی از آن (۱۶ میلیارد مترمکعب ) به بازارهای اروپایی اختصاص خواهد یافت.

خط لوله ترک استریم همانند خط لوله نورث استریم به مسکو اجازه می‌دهد بدون استفاده از شبکه ترانزیت اوکراین که روابطی تیره با کرملین دارد، گاز خود را به اروپایی‌ها بفروشد. از پایانه کیکوی در ترکیه، گاز روس‌ها را می‌توان به بلغارستان و یا یونان به‌عنوان دو عضو اتحادیه اروپایی و یا هردوی آن‌ها صادر کرد.

صربستان که در اتحادیه اروپا حضور ندارد، در حال ساخت بخش داخل خاک خود از پروژه ترک استریم است. این مسیر نیز می‌تواند راه را برای صدور گاز به دولت‌های اروپایی هموار کند.

ایویکا داکیس، وزیر امور خارجه صرب‌ها چندی پیش در مسکو اعلام کرد، برنامه‌های کشورش برای ساخت مسیر انتقال گاز، ارتباطی با اقدامات دولت بلغارستان ندارد. ترک استریم گاز روسیه را از طریق خاک کشورهای ترکیه، صربستان و لهستان منتقل خواهد کرد. رهبران اروپایی همچنان نظاره‌گر آینده این پروژه هستند.

و اینک رهبران تل‌آویو به این رقابت‌های گازی گام نهاده‌اند. آن‌ها روابط دوستانه‌ای با ریاض و ابوظبی دارند و از حمایت واشنگتن برخوردار هستند. دولت ترکیه تهدید کرده اقدام به حفاری در آب‌های بخش ترک‌نشین قبرس خواهد کرد. لبنانی‌ها نیز معتقدند خط لوله طراحی‌شده رژیم اسراییل به خاک قبرس از آب‌های آن‌ها می‌گذرد. شرکت اکسون‌ موبیل از کشف یک میدان گازی بزرگ در آب‌های قبرس، مورد اختلاف میان ترکیه و یونان، خبر داده است.

برای پیش‌بینی آینده رقابت‌های ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه و مدیترانه، نیازی به داشتن گوی شیشه‌ای نیست. بازی بزرگ برای حضور در بازار انرژی اروپا آغازشده است.
 
 
نویسنده: ویلیام اف. انگداهل
منبع: www.europereloaded.com
مترجم: محسن داوری
دوشنبه ۲۵ فروردين ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۴۹
کد مطلب: 26829
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *