قطع كمك‌های مالی عربستان به پاكستان
مضایقه دلارهای نفتی
توقف واریز دلارهای نفتی به خزانه اسلام‌آباد، یك‌بار دیگر نشان داد عربستان سعودی از سلاح نفت و درآمدهای نفتی برای كاهش نفوذ سیاسی و اقتصادی ایران در منطقه استفاده می‌كند.
به گزارش میز نفت، یكی از بازارهای هدف جمهوری اسلامی ایران در منطقه كشور پاكستان است، به ویژه در حوزه انرژی؛ ایران سال‌هاست به‌دنبال صادرات گاز به این كشور بود و به همین منظور در سال 91 قرارداد رسمی را در این خصوص امضا كرد. این قرارداد كه خشم سعودی‌ها را به همراه داشت، باعث شد تا ریاض با انعقاد قراردادهای نفتی و گازی با پاكستان و اعطای وام‌های شیرینی به دولت این كشور، مانع از نفوذ اقتصادی ایران در این كشور شد، اما موضع‌گیری جدید پاكستان درخصوص موضوع كشمیر و حمایت ایران و تركیه از این كشور، عربستانی‌ها را خشمگین كرده و حالا برای تلافی، دلارهای نفتی را از پاكستان دور كردند.
كشمیر؛ نقطه بزرگ اختلاف
در اوایل ماه آگوست، بحران دیپلماتیك میان پاكستان و عربستان سعودی پس از اینكه شاه محمود قریشی، صدراعظم پاكستان از ضعف دولت‌های اسلامی به دلیل عدم حمایت از كشورش در بحران كشمیر و علیه دولت هند انتقاد كرد، تیره شد. دولت پاكستان اعلام كرده كه همكاری‌های میان اسلام‌آباد و ریاض باید به دلیل ریشه‌های مذهبی توسعه یابد، اما این اتفاق روی نداده است.
قریشی اخیراً در مصاحبه‌ای اعلام كرده بود، اسلام‌آباد انتظار دارد سازمان همكاری‌های اسلامی با برگزاری نشست اضطراری، در مورد مسئله كشمیر اعلام نظر كند. اگر این سازمان اقدامی فوری انجام ندهد، پاكستان با برگزاری نشستی با حضور دولت‌های اسلامی دوست تلاش خواهد كرد تا از حمایت آنها در بحران كشمیر استفاده نماید، اما رهبران ریاض این اقدام را گامی در جهت فروپاشی سازمان همكاری‌های اسلامی دانسته و از ایجاد دوقطبی انتقاد كرده‌اند.
تاكنون سه كشور ایران، تركیه و مالزی از موضع‌گیری پاكستان در بحران كشمیر حمایت كرده‌اند. رهبران این دولت‌ها در دسامبر سال ۲۰۱۹ میلادی در كوالالامپور دیدار كرده و در مورد مسائل دنیای اسلام گفت‌وگو كردند.
از آن زمان، عربستان سعودی به ائتلاف این كشورها به عنوان یك تهدید علیه منافع خود و هژمونی ریاض در سازمان همكاری‌های اسلامی می‌نگرد. بنابراین اگر پاكستان نشست مشتركی را با موضوع كشمیر و با حضور این دولت‌ها برگزار كند، یك گروه جدید و قدرتمند از سازمان همكاری‌های اسلامی ایجاد می‌شود.
واكنش عربستان
دو سال پیش، پاكستان به دنبال جذب سرمایه‌گذاری و سایر حمایت‌های مالی برای مقابله با كسری حساب جاری روبه رشدی است كه تا حدودی ناشی از افزایش قیمت‌های نفت بوده است. عربستان سعودی هم یك بسته شش میلیارد دلاری به پاكستان عرضه كرد كه شامل كمك برای فاینانس واردات نفت بود.
در این خصوص خالد الفالح وزیر نفت عربستان، در جمع خبرنگاران حاضر در گوادر گفت: عربستان سعودی خواهان ثبات توسعه اقتصادی پاكستان، از طریق ساخت پالایشگاه نفت و مشاركت با پاكستان در كریدور چین و پاكستان است.
غلام سرور خان وزیر انرژی پاكستان نیز هم در این‌باره گفته بود: عربستان سعودی با ایجاد یك پالایشگاه نفت در گوادر، به شریك مهمی در كریدور اقتصادی چین- پاكستان تبدیل خواهد شد.
براساس این گزارش، بخشی از این سرمایه‌گذاری، راه‌اندازی یك پالایشگاه و یك مجموعه نفتی به ارزش ۱۰ میلیارد دلار در بندر گوادر پاكستان است. این بندر در پایان كریدور اقتصادی چین- پاكستان و در فاصله‌ای نه‌چندان دور از بندر چابهار ایران قرار دارد، اما حالا پس از موضع‌گیری جدید پاكستان، ریاض به سرعت واریز سومین و آخرین قسط وام 3میلیارد دلاری به پاكستان به مبلغ یك میلیارد دلار را كه در سال ۲۰۱۸ میلادی تصویب كرده بود، لغو كرد. همچنین خط اعتباری 2.3 میلیارد دلاری خرید نفت عربستان توسط پاكستان، تجدید نشد.
اعزام سربازان ارتش پاكستان به عربستان سعودی، برگزاری رزمایش‌های مشترك، تأمین نفت مورد نیاز پاكستان با وجود تحریم‌های هسته‌ای بین‌المللی این كشور و موارد دیگر را می‌توان مهم‌ترین نمادهای این همكاری‌ها و منافع مشترك دانست، اما هم‌اكنون منافع دو كشور در تضاد با یكدیگر قرار گرفته است. البته به خاطر داشته باشید كه در سال ۲۰۱۵ میلادی نیز ارتش پاكستان از اعزام نیرو به جنگ یمن در جبهه جنگ به فرماندهی ریاض خودداری كرد.
پاكستان تلاش می‌كند تا به گروه كوالالامپور (شامل ایران و تركیه) نزدیك‌تر شود. بدین ترتیب عربستانی‌ها ممكن است یكی از متحدان كلیدی خود را در منطقه از دست دهند. اتفاقی كه ممكن است آنها را به سوی صلح با تل‌آویو سوق دهد. به هر حال، تداوم حمایت‌های گسترده غرب در گروی صلح با رژیم اسرائیل خواهد بود.
در عربستان بیشتر 5/2 میلیون كارگر مهاجر پاكستانی زندگی می‌كنند كه حقوق پرداختی به آنان یكی از منابع مهم پیشبرد اقتصاد پاكستان محسوب می‌شود. 86درصد ذخایر ارزی پاكستان از كارگران مهاجر این كشور تأمین می‌گردد و ۳۰درصد این درآمد‌ها از عربستان روانه خزانه اسلام‌آباد می‌شود.
از سوی دیگر، یك چهارم نفت وارداتی پاكستان از عربستان سعودی وارد می‌شود. در سال گذشته میلادی، ۷۴ درصد تجارت دوجانبه این دو كشور و برابر با 1.7 میلیارد دلار را واردات نفت تشكیل داده است. دو كشور از نظر فرهنگی نیز اشتراكات بسیاری دارند. سالانه ۵۰۰هزار نفر از زایران پاكستانی روانه شهرهای مقدس مكه و مدینه می‌شوند.
كشمیر؛ نقطه بزرگ اختلاف
در اوایل ماه آگوست، بحران دیپلماتیك میان پاكستان و عربستان سعودی پس از اینكه شاه محمود قریشی، صدراعظم پاكستان از ضعف دولت‌های اسلامی به دلیل عدم حمایت از كشورش در بحران كشمیر و علیه دولت هند انتقاد كرد، تیره شد. دولت پاكستان اعلام كرده كه همكاری‌های میان اسلام‌آباد و ریاض باید به دلیل ریشه‌های مذهبی توسعه یابد، اما این اتفاق روی نداده است.
قریشی اخیراً در مصاحبه‌ای اعلام كرده بود، اسلام‌آباد انتظار دارد سازمان همكاری‌های اسلامی با برگزاری نشست اضطراری، در مورد مسئله كشمیر اعلام نظر كند. اگر این سازمان اقدامی فوری انجام ندهد، پاكستان با برگزاری نشستی با حضور دولت‌های اسلامی دوست تلاش خواهد كرد تا از حمایت آنها در بحران كشمیر استفاده نماید، اما رهبران ریاض این اقدام را گامی در جهت فروپاشی سازمان همكاری‌های اسلامی دانسته و از ایجاد دوقطبی انتقاد كرده‌اند.
تاكنون سه كشور ایران، تركیه و مالزی از موضع‌گیری پاكستان در بحران كشمیر حمایت كرده‌اند. رهبران این دولت‌ها در دسامبر سال ۲۰۱۹ میلادی در كوالالامپور دیدار كرده و در مورد مسائل دنیای اسلام گفت‌وگو كردند.
از آن زمان، عربستان سعودی به ائتلاف این كشورها به عنوان یك تهدید علیه منافع خود و هژمونی ریاض در سازمان همكاری‌های اسلامی می‌نگرد. بنابراین اگر پاكستان نشست مشتركی را با موضوع كشمیر و با حضور این دولت‌ها برگزار كند، یك گروه جدید و قدرتمند از سازمان همكاری‌های اسلامی ایجاد می‌شود.
واكنش عربستان
دو سال پیش، پاكستان به دنبال جذب سرمایه‌گذاری و سایر حمایت‌های مالی برای مقابله با كسری حساب جاری روبه رشدی است كه تا حدودی ناشی از افزایش قیمت‌های نفت بوده است. عربستان سعودی هم یك بسته شش میلیارد دلاری به پاكستان عرضه كرد كه شامل كمك برای فاینانس واردات نفت بود.
در این خصوص خالد الفالح وزیر نفت عربستان، در جمع خبرنگاران حاضر در گوادر گفت: عربستان سعودی خواهان ثبات توسعه اقتصادی پاكستان، از طریق ساخت پالایشگاه نفت و مشاركت با پاكستان در كریدور چین و پاكستان است.
غلام سرور خان وزیر انرژی پاكستان نیز هم در این‌باره گفته بود: عربستان سعودی با ایجاد یك پالایشگاه نفت در گوادر، به شریك مهمی در كریدور اقتصادی چین- پاكستان تبدیل خواهد شد.
براساس این گزارش، بخشی از این سرمایه‌گذاری، راه‌اندازی یك پالایشگاه و یك مجموعه نفتی به ارزش ۱۰ میلیارد دلار در بندر گوادر پاكستان است. این بندر در پایان كریدور اقتصادی چین- پاكستان و در فاصله‌ای نه‌چندان دور از بندر چابهار ایران قرار دارد، اما حالا پس از موضع‌گیری جدید پاكستان، ریاض به سرعت واریز سومین و آخرین قسط وام 3میلیارد دلاری به پاكستان به مبلغ یك میلیارد دلار را كه در سال ۲۰۱۸ میلادی تصویب كرده بود، لغو كرد. همچنین خط اعتباری 2.3 میلیارد دلاری خرید نفت عربستان توسط پاكستان، تجدید نشد.
اعزام سربازان ارتش پاكستان به عربستان سعودی، برگزاری رزمایش‌های مشترك، تأمین نفت مورد نیاز پاكستان با وجود تحریم‌های هسته‌ای بین‌المللی این كشور و موارد دیگر را می‌توان مهم‌ترین نمادهای این همكاری‌ها و منافع مشترك دانست، اما هم‌اكنون منافع دو كشور در تضاد با یكدیگر قرار گرفته است. البته به خاطر داشته باشید كه در سال ۲۰۱۵ میلادی نیز ارتش پاكستان از اعزام نیرو به جنگ یمن در جبهه جنگ به فرماندهی ریاض خودداری كرد.
پاكستان تلاش می‌كند تا به گروه كوالالامپور (شامل ایران و تركیه) نزدیك‌تر شود. بدین ترتیب عربستانی‌ها ممكن است یكی از متحدان كلیدی خود را در منطقه از دست دهند. اتفاقی كه ممكن است آنها را به سوی صلح با تل‌آویو سوق دهد. به هر حال، تداوم حمایت‌های گسترده غرب در گروی صلح با رژیم اسرائیل خواهد بود.
در عربستان بیشتر 5/2 میلیون كارگر مهاجر پاكستانی زندگی می‌كنند كه حقوق پرداختی به آنان یكی از منابع مهم پیشبرد اقتصاد پاكستان محسوب می‌شود. 86درصد ذخایر ارزی پاكستان از كارگران مهاجر این كشور تأمین می‌گردد و ۳۰درصد این درآمد‌ها از عربستان روانه خزانه اسلام‌آباد می‌شود.
از سوی دیگر، یك چهارم نفت وارداتی پاكستان از عربستان سعودی وارد می‌شود. در سال گذشته میلادی، ۷۴ درصد تجارت دوجانبه این دو كشور و برابر با 1.7 میلیارد دلار را واردات نفت تشكیل داده است. دو كشور از نظر فرهنگی نیز اشتراكات بسیاری دارند. سالانه ۵۰۰هزار نفر از زایران پاكستانی روانه شهرهای مقدس مكه و مدینه می‌شوند.
سه شنبه ۱ مهر ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۴۱
کد مطلب: 28403