بازی رسانه ای در بازار نفت

به گزارش ميزنفت ، قیمت نفت در ماههای اخیر با افت شدیدی روبرو شده ، بطوریکه بهای هر بشکه نفت در هفته های اخیر قیمت زیر 25 دلار در بشکه را هم تجربه کرده و این مسئله پیامدهایی بر کشورهای تولید کننده نفت داشته است. سقوط قیمت نفت در شرایطی رخ داده که خاورمیانه به عنوان کانون تولید انرژی دستخوش بحران ها و ناآرامی های پی در پی است و انتظار می رفت بی ثباتی ها و چالش های منطقه به نگرانی از عرضه نفت دامن زده و قیمت های نفت را با افزایش بیشتری روبرو کرده و حداقل در بهای حدود 130دلار در بشکه به تثبیت برساند چنانچه طی سالهای 1977و 1988 تحولات سیاسی ناشی از انقلاب اسلامی باعث شد بهای هر بشکه نفت از 12 دلار به 36دلار برسد.

در بررسی چرایی وضعیت موجود هر چند صحبت از عرضه بیش از اندازه نفت و کاهش تقاضا ناشی از بحران های اقتصادی در اروپا و شرق آسیا و یا خیانت عربستان در رقابت با دیگر رقبای تولید کننده نفت درعرضه بیش ازتقاضا وحتی استفاده این کشور از حربه دامپینگ سخن گفته می شود اما به نظر می رسد یکی از عوامل موثر بر کاهش قیمت نفت کارکرد رسانه های غربی است که با وجود وقوع بحران های پیاپی در خاورمیانه سعی کرده اند با خلق فضای آرام و با ثبات در عرضه نفت، از نگرانی ها و انتظاراتی که به افزایش قیمت نفت منجر می شود جلوگیری کنند و حتی از برخی گشایش ها در بحران های منطقه برای کاهش بیشتر قیمت نفت بهره برداری کنند.

اشاره به رفتار رسانه های غربی در دو برهه اعمال تحریم ها علیه ایران و پس از آن گشایش در تحریم ها با دستیابی ایران و پنج بعلاوه یک به توافق هسته ای نمونه ای از الگویی است که همواره در این دسته از رسانه های غربی به عنوان پیش قراوالان اجرای سیاست های کشورهای غربی در دستور کار بوده است.

حین اعمال تحریم های نفتی علیه ایران در حالی که تحلیل ها حکایت از آن داشت که با قطع صادرات نفت کشور، قیمت نفت بافزایش پیدا می کند رسانه های غربی برای جلوگیری از انتظارات منتج به افزایش قیمت نفت همسو با مقامات کاخ سفید تاکید می کردند که بدون صادرات ایران ذخیره نفت خام و دیگر محصولات نفتی برای تامین نیازهای نفتی جهان کافی است.

رسانه های امریکایی همسو با سیاست های تحریمی کنگره امریکا علیه ایران هم زمان برای حفظ ثبات در بازار نفت تاکید می کردند که درصورت قطع کامل صادرات نفت ایران ، کمبود نفت از سوی دیگر کشورها جایگزین می شد. چنانچه در این باره می توان به مصاحبه مهرزاد بروجردی مدیر مطالعات خاورمیانه دانشگاه سیراکیوز با تلویزیون امریکا اشاره کرد که بر جایگزین شدن کاهش صادران نفت ایران با افزایش صادرات نفت عربستان و همچنین بالا رفتن میزان صادرات نفت ازسوی عراق و لیبی سخن گفت.

این در حالی است که تاکیدبر خودکفایی امریکا در تولید نفت ماسه ای (شیل) نیز یکی از این حربه ها بود بدون اینکه به هزینه بالای تولید و آثار مخرب زیست محیطی آن اشاره شود.

به موازات این خط تبلیغی یکی دیگر از حربه های رسانه های غربی برای جلوگیری از افزایش قیمت نفت در آن برهه تاکید بر این گزاره بود که در حال حاضر اقتصاد دنیا با بحران روبروست و تقاضا برای نفت کاهش یافته واز این رو کاهش صادرات نفت ایران بر قیمت ها تاثیر نخواهد گذاشت.

رسانه های غربی پس از توافق هسته ای ایران و 1+5 یک نیز همین روش را برای کاهش بیشتر قیمت نفت دنبال کردند و تکیه کلام آنها این بود که در حال حاضر عرضه نفت بیش از تقاضاست، با ورود ایران به بازار انرژی باید شاهد کاهش بیشتر قیمت نفت باشیم.

به عنوان مثال نشریه اکونومی واچ در گزارشی به بررسی نگرانی صندوق بین المللی پول از بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی و تاثیر این موضوع بر بهای نفت پرداخت و نوشت باید گفت افزایش صادرات نفتی ایران در سال 2016 می تواند پیامدهای وخیمی برای بهای نفت در بازارهای جهانی داشته باشد زیرا بهای نفت در یک سال گذشته کاهش چشمگیری داشت.

با این توصیف به نظر می رسد رسانه های کشورهای تولید کننده نفت نیز می توانند بر خلاف رسانه های غربی کارکردهایی در متوازن کردن قیمت نفت داشته باشند بطوریکه هم منافع تولید کننده وهم منافع مصرف کننده نفت تامین شود.

تلاش رسانه ها برای توجه کمتر به میزان عرضه و تمرکز به موضوعاتی با درون مایه علمی به دیگر ابعادی که می تواند انتظارات را به سمت توازن در قیمت نفت سوق دهد در این مسیر می تواند رهگشا باشد.

موضوعاتی که می توان تحت عناوین ذیل مورد تمرکز قرار گیرند:
1- هزینه بالای تولید نفت ماسه ای و آثار مرخب آن بر محیط زیست
2- تاکید بر بحران های منطقه ای و فرامنطقه ای بر قیمت نفت مثل ناآرامی ها در نیجریه و عراق و...
3- اینکه کاهش قیمت نفت خود می تواند به بی ثباتی در کشورهای تولید کننده نفت و بی ثباتی در عرضه آن منجر شود مانند نگرانی هایی که هم اکنون در مورد کاهش قیمت نفت و تاثیر آن دربحران های سیاسی در کشورهای عربی مثل عربستان مطرح است.
4- ادامه مناقشه و بحران آفرینی رژیم صهیوینستی در منطقه
5- زیان شرکت های نفتی امریکایی از قیمت پایین نفت
6-افزایش قیمت نفت در برهه هایی که در امریکا انتخابات ریاست جمهوری در پیش بوده ، چرا که منافع جمهوری خواهان با شرکت های نفتی گره خورده است.
7- یاداوری این نکته که کاهش قیمت نفت مانع اجرای طرح های جایگزین سوخت های فسیلی و متنوع سازی استفاده از انرژی های نو خواهد شد.
8- کاهش قیمت نفت فسیلی موجب افزایش تقاضا برای آن و مانع سیاست های زیست محیطی می شود.
9- کاهش قیمت نفت به نفع رقبای امریکا مثل چین ، ژاپن و اروپا خواهد شد.
10-کاهش قیمت نفت مانع بازسازی عراق ودیگر کشورهای در حال توسعه خواهدشد.

نوشته شده توسط رضا محمدمراد

يکشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۰۷:۳۱