فرشاد مومنی مطرح کرد:
توجیهات IPC همان سراب بیع متقابل
در همان زمان نامه‌ای منتشر کردیم که امضای بیش از صد کارشناس فرارشته‌ای علاقه‌مند به توسعه را پای خودش داشت و با کمال تأسف همه پیش‌بینی‌هایی که در بیانیه صورت گرفته بود، در دوره قبلی مسئولیت مهندس زنگنه در کادر قراردادهای بیع متقابل صورت گرفته بود، محقق شد.
ميزنفت/ متن زیر٬ سخنرانی دکتر فرشاد مومنی عضو هیأت علمی دانشگاه علامه‌طباطبایی است که امروز در روزنامه شرق منتشر شده است. در این متن می خوانیم:
همواره در آستانه سیکل‌های سیاسی، بحث‌های کارشناسی و منافع ملی، به طرز غیرمتعارفی تحت‌الشعاع زدوخوردهای سیاست‌زده جناحی قرار می‌گیرد. از این زاویه، بسیاری از کارشناسان ترجیح می‌دهند در آستانه سیکل سیاسی حتی‌المقدور حرف نزنند. برداشت ما این است که این عقب‌نشینی به نفع کشور نیست. به این دلیل که در ساخت توسعه‌نیافته رانتی گروه‌های فشار و ذی‌نفع دست از زیاده‌خواهی‌های سیاسی و اقتصادی خودشان برنمی‌دارند و همواره پی‌جویی منافع ملی را قربانی منافع باندی و جناحی می‌کنند.
از دوره‌ای که دولت جدید بر سر کار آمده همواره شاهد این واقعیت بوده‌ایم که وقتی صدای کارشناسی با صدای سیاست‌زدگان هم‌زمان مطرح می‌شود، این خطر وجود دارد حتی در زمانی که در میان بحث‌های کارشناسی حرف‌های بسیار جدی و حیاتی و مؤثر در سرنوشت کشور وجود دارد، به پای برخوردهای سیاست‌زده گذاشته شود. درعین‌حال با توجه به سابقه تاریخی طولانی‌ای که در این زمینه در کشورمان وجود دارد و حداقل از زمان مشروطه تا امروز به واسطه این فضا که افراد را به تردید می‌اندازد حرف بزنند یا نزنند، هزینه‌های بسیار سنگینی پرداخته‌ایم، جمع‌بندی‌مان این است که باید مواضع را صریح و روشن مطرح کرد و اتفاقا با روشنگری‌های کارشناسی مرز بین بحث‌های جناحی و باندی را با مرزهای کارشناسی مشخص کنیم.
در اینجا الهام می‌گیرم و ذکر خیری می‌کنم از آخوند ملامحمدکاظم خراسانی. می‌دانید ایشان یکی از بزرگ‌ترین فقها در تاریخ اسلام است. ایشان در مقام جمع‌بندی از شرایطی که در دوره مشروطه با آن روبه‌رو بوده این نکته را مطرح کرده بود که دیدیم به اعتبار نفوذ هم‌زمان روس و انگلیس در ایران، هر حرفی که در راستای منافع ملی بزنیم اگر به منافع روس‌ها اصابت کند، متهم به انگلیسی‌بودن می‌شویم و اگر به منافع انگلیسی‌ها اصابت کند، متهم به روسی‌بودن می‌شویم.
ایشان می‌گفت مدتی که گذشت دیدیم این وسط از ترس اینکه چنین انگ‌هایی به ما بخورد سکوت کردیم و اثر عملی آن مسئله این شده که منافع روس و انگلیس تأمین شده و منافع ملی قربانی شده است.
با اصول کارشناسی فعال، فرصت‌طلبی‌های سیاسی برملا خواهد شد به‌همین‌دلیل برداشت ما این است که جامعه دانشگاهی باید با حفظ موازین و اصول کارشناسی برخورد فعال کند و ناظر بر دیده‌بانی از منافع ملی و توسعه کشور را در دستور کار قرار دهد و اگر این برخورد فعال وجود داشته باشد، فرصت‌طلبی‌های سیاسی بهتر برملا خواهد شد. اگر دقت کرده باشید، از زمان روی‌کارآمدن دولت جدید با فاصله اندکی مجددا بحث از قراردادهای نفتی به‌عنوان یکی از محورهای اصلی زدوخوردهای جناحی در کشورمان مطرح شد.
مثل همیشه طیف مخالفان و موافقان چشم‌بسته پیدا شدند. مخالفان اظهار دلواپسی میکردند و موافقان هم می‌گفتند اگر شما واقعا دلواپس هستید در دوره دولت قبلی که کشور با فسادها و سوءتدبیرها مواجه بود، این حس دلواپسی فعال نبود. به قاعده منطق علمی و ادب اسلامی، این طرز برخورد را درست نمی‌دانیم. ما فکر می‌کنیم حتی اگر کسانی سهل‌انگاری‌ها و کوتاهی‌هایی در دوره قبلی کرده باشند، دلیل نمی‌شود اگر اکنون حرف حسابی می‌زنند، حرفشان نشنیده گرفته شود. به‌همین‌دلیل هم برداشتمان این است که اگر نظام کارشناسی و جامعه دانشگاهی این برخورد فعال را داشته باشند، کمک می‌کنند منافع ملی قربانی زدوخوردهای جناحی نشود.
درباره قراردادهای نفتی واقعیتی وجود دارد که وزارت نفت در دوره قبل از دولت قبلی، ذیل عنوان قراردادهای بیع متقابل، سهل‌انگاری‌ها و خطاهای بسیار بزرگی صورت داده بود. در همان زمان نامه‌ای منتشر کردیم که امضای بیش از صد کارشناس فرارشته‌ای علاقه‌مند به توسعه را پای خودش داشت و با کمال تأسف همه پیش‌بینی‌هایی که در بیانیه صورت گرفته بود، در دوره قبلی مسئولیت مهندس زنگنه در کادر قراردادهای بیع متقابل صورت گرفته بود، محقق شد.
بنابراین به طور طبیعی به اعتبار آن تجربه تاریخی و به اعتبار ضریب بالای سرنوشت‌سازی قراردادهای نفتی، به نظرمان باید به قراردادهای نفتی به مثابه یک مسئله ملی توجه شود و هر قدر حضور و نقش فعالیت‌های کارشناسی و دانشگاهی بالاتر برود راه بیشتر به روی برخوردهای فرصت‌طلبانه در این زمینه بسته می‌شود.
در زمانی که قراردادهای بیع متقابل به شکل سهل‌انگارانه و پی‌درپی امضا می‌شد ادعا این بود که تمرکز روی میادین مشترک خواهد بود. در‌حالی‌که آنچه عملا اتفاق افتاد همان‌طور که کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند، این بود که سهم میادین مشترک در قراردادهای غیرمتقابل نزدیک به صفر بود. وقتی این سابقه وجود دارد این حساسیت باید وجود داشته باشد چون اکنون هم دوباره برای بستن باب گفت‌وگو ادعا می‌شود که در حال از‌دست‌دادن زمان هستیم. بحث ما این است که همه این هزینه‌ها را در ١٠ سال گذشته پرداخت کرده‌ایم بنابراین به جای اینکه بیهوده نوعی اضطراب در جامعه راه بیندازیم، بهتر است با خرد کارشناسی و با استفاده از حداکثر ذخیره دانایی جامعه قراردادها را ارزیابی کنیم.
مسئله بعدی این است که تجربه بسته‌شدن قراردادهای غیرشفاف در همه زمینه‌ها برای کشور ما با هزینه‌های بزرگ همراه بوده است. در صنعت خودروسازی دو گزارش تحقیق و تفحص در سال‌های ١٣٨٣ و ١٣٩٣ به وسیله مجلس شورای اسلامی انجام شده و هر دو آنها بر این مسئله تأکید دارند چون نظارت‌های تخصصی مدنی وجود نداشته منافع ملی قربانی شده حتی در زمینه‌هایی که طرف خارجی در قرارداد تعهدات مشخصی در زمینه انتقال فناوری و ارتقای بنیه تولیدی کشور داشته، به واسطه فقدان شفافیت و نظارت تخصصی مدنی، طرف‌های خارجی تقریبا در همه قراردادهای خودروسازی این تعهدات را زیر پا گذاشته‌اند.
چند هفته قبل مدیر یکی از خودروسازان اروپایی طرف قرارداد ایران که از یک طرف به تعهداتشان عمل نکرده بودند و از طرف دیگر، به‌سهولت با وجود قرارداد زیر تعهداتشان زده بودند اکنون به صورت نمادین از مردم ایران می‌خواهند گذشته‌ها را فراموش کنند و نگاهشان به آینده باشد. برای ما بسیار باعث تأسف است طرف‌های ایرانی چنین کمپانی‌هایی بیش از آنکه دغدغه ملی داشته باشند، گاه ملاحظه می‌شود ترجیح می‌دهند برخوردهای سهل‌گیرانه نسبت به منافع ملی در دستور کار قرار گیرد. درباره ماجرای نفت هم این نکته که در همین دوره سه‌ساله گذشته بدون اینکه مشارکت محسوسی از ناحیه خارجی‌ها باشد نظام ملی با استفاده از بضاعت کارشناسی بومی توانسته افزایش خیلی معنی‌دار در سطح تولید نفت بدهد، به معنای این است که در هر قراردادی توجه به ظرفیت‌ها و بنیه تکنیکی، علمی و فنی حیطه نفت باید در مرکز توجه باشد.
خیلی اظهار شگفتی می‌کنم دولت فعلی که این قابلیت بزرگ را زیر سایه توانایی‌های داخلی به دست آورده و توانسته‌ایم بخش بزرگی از افت تولید را با تکیه بر تولید داخلی پوشش دهیم، چرا با جامعه دراین‌باره صحبت نمی‌کنند. آیا این احتمال وجود ندارد صحبت‌کردن دراین‌باره به این معنا خواهد بود که قراردادهای خارجی حتما باید حساب و کتاب‌های جدی‌تری داشته باشد.
این افتخاری ملی است که در مناطق نفت‌خیز جنوب به نمایش درآمده و ما تقریبا بدون اینکه بهره‌مندی خاصی از طرف‌های خارجی داشته باشیم، توانسته‌ایم حدود یک میلیون بشکه بر تولید نفت بیفزاییم. چرا درباره این تحول افتخارآمیز موافقان و مخالفان دولت صحبت نمی‌کنند؟
جزئیاتی وجود دارد که در ارتباط با مجری‌های ایرانی و خارجی باید به آن توجه شود و این یکی از انتقادهای دائمی ما به طرز اداره حیطه نفت بوده که ملاحظات صیانتی در اولویت نبوده و نیست. اما اصل این مسئله افتخارآمیز است و اگر آن را برجسته کنیم به این معناست که باید حتما به ظرفیت‌ها و توانایی‌های داخلی توجه شود و براساس تجربه‌های تاریخی‌ای که تا به امروز داشته‌‌ایم و بخش اعظم امتیازهایی که به طرف خارجی می‌داده‌ایم، ذیل عنوان انتقال فناوری بوده ولی بخش بزرگی از آن تعهدات انجام نشده و مستندات این قضیه درزمینه خودروسازی وجود دارد از طریق حساسیتی که مجلس نشان داد، این هم مسئله مهمی است.
در هر‌حال براساس این احساس مسئولیت فکر کردیم در این جلسه آغازی برای واکاوی آنچه درباره قراردادهای خارجی مطرح می‌شود داشته باشیم. به‌صراحت می‌گویم این قراردادها منحصر به حیطه نفت و خودرو نیست. درباره بقیه قراردادهایی که در حیطه‌های دیگر منعقد می‌شود باید حواسمان جمع باشد و از ذخیره دانایی تاریخی‌ای که داریم، استفاده کنیم.
*دولت راه را بر شبهه‌ناکی ببندد
دولت محترم به جای برخورد انفعالی و همچنان سیاست‌زده مشابه بخش بزرگی از منتقدانش از طریق شفاف‌سازی و مشارکت نظام کارشناسی کشور راه را بر شبهه‌ناکی ببندد. تجربه تاریخی به ما می‌گوید همواره نفع ملی در قراردادهایی که از حد نصاب شفافیت برخوردار بوده‌اند بیشتر بوده. یکی از نکته‌های بنیادی دیگر این است که در جمهوری اسلامی، دولت‌ها بیشترین سرمایه‌گذاری را در تربیت نیروی انسانی داشته‌اند و با کمال تأسف شواهد داخلی و بین‌المللی نشان می‌دهد به‌طرز غیرمتعارفی همچنان با خروج مغزها از کشورمان روبه‌رو هستیم.
به نظرم، اگر درصدی از حساسیت و دلبستگی‌ای که به جذب سرمایه خارجی وجود دارد روی ریشه‌یابی این مسئله گذاشته شود و بر ماندن کارشناسان در کشور سرمایه‌گذاری کنیم، نفع بزرگی می‌بریم. یکی از خفت‌بارترین عبارت‌ها در طول زندگی‌ام به سخنگوی دولت قبلی مربوط می‌شد در‌حالی‌که آن همه درباره استکبار جهانی و مبارزه با آن صحبت میکردند یک‌بار به‌صراحت گفت در برابر سرمایه‌های خارجی فرش قرمز پهن می‌کنیم. کسانی که در اقتصاد سیاسی کار کرده‌اند، می‌دانند این عبارت بسیار موهن و خفت‌بار است و کسانی که حتی این کار را می‌کنند، سعی می‌کنند به زبان نیاورند.
به نظرم، این راهبرد اشتباه است. اگر آن همه ملاطفت و همدلی‌ای که برای صاحبان خارجی دارید برای سرمایه‌های انسانی کشور خرج کنید، کشور نفع بیشتری خواهد برد و به نظرم، از این زاویه در کنار مجموعه چالش‌هایی که بر سر راه توسعه ما وجود دارد، باید اینها را بررسی کنیم. اینکه عده‌ای با هوچی‌گری، درباره مناطق آزاد مدیحه‌سرایی کنند و بعد راه را بر روی بحث‌های کارشناسی در این زمینه ببندند، به نفع کشور نیست.
همواره در آستانه سیکل‌های سیاسی، بحث‌های کارشناسی و منافع ملی، به طرز غیرمتعارفی تحت‌الشعاع زدوخوردهای سیاست‌زده جناحی قرار می‌گیرد. از این زاویه، بسیاری از کارشناسان ترجیح می‌دهند در آستانه سیکل سیاسی حتی‌المقدور حرف نزنند. برداشت ما این است که این عقب‌نشینی به نفع کشور نیست. به این دلیل که در ساخت توسعه‌نیافته رانتی گروه‌های فشار و ذی‌نفع دست از زیاده‌خواهی‌های سیاسی و اقتصادی خودشان برنمی‌دارند و همواره پی‌جویی منافع ملی را قربانی منافع باندی و جناحی می‌کنند.
از دوره‌ای که دولت جدید بر سر کار آمده همواره شاهد این واقعیت بوده‌ایم که وقتی صدای کارشناسی با صدای سیاست‌زدگان هم‌زمان مطرح می‌شود، این خطر وجود دارد حتی در زمانی که در میان بحث‌های کارشناسی حرف‌های بسیار جدی و حیاتی و مؤثر در سرنوشت کشور وجود دارد، به پای برخوردهای سیاست‌زده گذاشته شود. درعین‌حال با توجه به سابقه تاریخی طولانی‌ای که در این زمینه در کشورمان وجود دارد و حداقل از زمان مشروطه تا امروز به واسطه این فضا که افراد را به تردید می‌اندازد حرف بزنند یا نزنند، هزینه‌های بسیار سنگینی پرداخته‌ایم، جمع‌بندی‌مان این است که باید مواضع را صریح و روشن مطرح کرد و اتفاقا با روشنگری‌های کارشناسی مرز بین بحث‌های جناحی و باندی را با مرزهای کارشناسی مشخص کنیم.
در اینجا الهام می‌گیرم و ذکر خیری می‌کنم از آخوند ملامحمدکاظم خراسانی. می‌دانید ایشان یکی از بزرگ‌ترین فقها در تاریخ اسلام است. ایشان در مقام جمع‌بندی از شرایطی که در دوره مشروطه با آن روبه‌رو بوده این نکته را مطرح کرده بود که دیدیم به اعتبار نفوذ هم‌زمان روس و انگلیس در ایران، هر حرفی که در راستای منافع ملی بزنیم اگر به منافع روس‌ها اصابت کند، متهم به انگلیسی‌بودن می‌شویم و اگر به منافع انگلیسی‌ها اصابت کند، متهم به روسی‌بودن می‌شویم.
ایشان می‌گفت مدتی که گذشت دیدیم این وسط از ترس اینکه چنین انگ‌هایی به ما بخورد سکوت کردیم و اثر عملی آن مسئله این شده که منافع روس و انگلیس تأمین شده و منافع ملی قربانی شده است.
با اصول کارشناسی فعال، فرصت‌طلبی‌های سیاسی برملا خواهد شد به‌همین‌دلیل برداشت ما این است که جامعه دانشگاهی باید با حفظ موازین و اصول کارشناسی برخورد فعال کند و ناظر بر دیده‌بانی از منافع ملی و توسعه کشور را در دستور کار قرار دهد و اگر این برخورد فعال وجود داشته باشد، فرصت‌طلبی‌های سیاسی بهتر برملا خواهد شد. اگر دقت کرده باشید، از زمان روی‌کارآمدن دولت جدید با فاصله اندکی مجددا بحث از قراردادهای نفتی به‌عنوان یکی از محورهای اصلی زدوخوردهای جناحی در کشورمان مطرح شد.
مثل همیشه طیف مخالفان و موافقان چشم‌بسته پیدا شدند. مخالفان اظهار دلواپسی میکردند و موافقان هم می‌گفتند اگر شما واقعا دلواپس هستید در دوره دولت قبلی که کشور با فسادها و سوءتدبیرها مواجه بود، این حس دلواپسی فعال نبود. به قاعده منطق علمی و ادب اسلامی، این طرز برخورد را درست نمی‌دانیم. ما فکر می‌کنیم حتی اگر کسانی سهل‌انگاری‌ها و کوتاهی‌هایی در دوره قبلی کرده باشند، دلیل نمی‌شود اگر اکنون حرف حسابی می‌زنند، حرفشان نشنیده گرفته شود. به‌همین‌دلیل هم برداشتمان این است که اگر نظام کارشناسی و جامعه دانشگاهی این برخورد فعال را داشته باشند، کمک می‌کنند منافع ملی قربانی زدوخوردهای جناحی نشود.
درباره قراردادهای نفتی واقعیتی وجود دارد که وزارت نفت در دوره قبل از دولت قبلی، ذیل عنوان قراردادهای بیع متقابل، سهل‌انگاری‌ها و خطاهای بسیار بزرگی صورت داده بود. در همان زمان نامه‌ای منتشر کردیم که امضای بیش از صد کارشناس فرارشته‌ای علاقه‌مند به توسعه را پای خودش داشت و با کمال تأسف همه پیش‌بینی‌هایی که در بیانیه صورت گرفته بود، در دوره قبلی مسئولیت مهندس زنگنه در کادر قراردادهای بیع متقابل صورت گرفته بود، محقق شد.
بنابراین به طور طبیعی به اعتبار آن تجربه تاریخی و به اعتبار ضریب بالای سرنوشت‌سازی قراردادهای نفتی، به نظرمان باید به قراردادهای نفتی به مثابه یک مسئله ملی توجه شود و هر قدر حضور و نقش فعالیت‌های کارشناسی و دانشگاهی بالاتر برود راه بیشتر به روی برخوردهای فرصت‌طلبانه در این زمینه بسته می‌شود.
در زمانی که قراردادهای بیع متقابل به شکل سهل‌انگارانه و پی‌درپی امضا می‌شد ادعا این بود که تمرکز روی میادین مشترک خواهد بود. در‌حالی‌که آنچه عملا اتفاق افتاد همان‌طور که کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند، این بود که سهم میادین مشترک در قراردادهای غیرمتقابل نزدیک به صفر بود. وقتی این سابقه وجود دارد این حساسیت باید وجود داشته باشد چون اکنون هم دوباره برای بستن باب گفت‌وگو ادعا می‌شود که در حال از‌دست‌دادن زمان هستیم. بحث ما این است که همه این هزینه‌ها را در ١٠ سال گذشته پرداخت کرده‌ایم بنابراین به جای اینکه بیهوده نوعی اضطراب در جامعه راه بیندازیم، بهتر است با خرد کارشناسی و با استفاده از حداکثر ذخیره دانایی جامعه قراردادها را ارزیابی کنیم.
مسئله بعدی این است که تجربه بسته‌شدن قراردادهای غیرشفاف در همه زمینه‌ها برای کشور ما با هزینه‌های بزرگ همراه بوده است. در صنعت خودروسازی دو گزارش تحقیق و تفحص در سال‌های ١٣٨٣ و ١٣٩٣ به وسیله مجلس شورای اسلامی انجام شده و هر دو آنها بر این مسئله تأکید دارند چون نظارت‌های تخصصی مدنی وجود نداشته منافع ملی قربانی شده حتی در زمینه‌هایی که طرف خارجی در قرارداد تعهدات مشخصی در زمینه انتقال فناوری و ارتقای بنیه تولیدی کشور داشته، به واسطه فقدان شفافیت و نظارت تخصصی مدنی، طرف‌های خارجی تقریبا در همه قراردادهای خودروسازی این تعهدات را زیر پا گذاشته‌اند.
چند هفته قبل مدیر یکی از خودروسازان اروپایی طرف قرارداد ایران که از یک طرف به تعهداتشان عمل نکرده بودند و از طرف دیگر، به‌سهولت با وجود قرارداد زیر تعهداتشان زده بودند اکنون به صورت نمادین از مردم ایران می‌خواهند گذشته‌ها را فراموش کنند و نگاهشان به آینده باشد. برای ما بسیار باعث تأسف است طرف‌های ایرانی چنین کمپانی‌هایی بیش از آنکه دغدغه ملی داشته باشند، گاه ملاحظه می‌شود ترجیح می‌دهند برخوردهای سهل‌گیرانه نسبت به منافع ملی در دستور کار قرار گیرد. درباره ماجرای نفت هم این نکته که در همین دوره سه‌ساله گذشته بدون اینکه مشارکت محسوسی از ناحیه خارجی‌ها باشد نظام ملی با استفاده از بضاعت کارشناسی بومی توانسته افزایش خیلی معنی‌دار در سطح تولید نفت بدهد، به معنای این است که در هر قراردادی توجه به ظرفیت‌ها و بنیه تکنیکی، علمی و فنی حیطه نفت باید در مرکز توجه باشد.
خیلی اظهار شگفتی می‌کنم دولت فعلی که این قابلیت بزرگ را زیر سایه توانایی‌های داخلی به دست آورده و توانسته‌ایم بخش بزرگی از افت تولید را با تکیه بر تولید داخلی پوشش دهیم، چرا با جامعه دراین‌باره صحبت نمی‌کنند. آیا این احتمال وجود ندارد صحبت‌کردن دراین‌باره به این معنا خواهد بود که قراردادهای خارجی حتما باید حساب و کتاب‌های جدی‌تری داشته باشد.
این افتخاری ملی است که در مناطق نفت‌خیز جنوب به نمایش درآمده و ما تقریبا بدون اینکه بهره‌مندی خاصی از طرف‌های خارجی داشته باشیم، توانسته‌ایم حدود یک میلیون بشکه بر تولید نفت بیفزاییم. چرا درباره این تحول افتخارآمیز موافقان و مخالفان دولت صحبت نمی‌کنند؟
جزئیاتی وجود دارد که در ارتباط با مجری‌های ایرانی و خارجی باید به آن توجه شود و این یکی از انتقادهای دائمی ما به طرز اداره حیطه نفت بوده که ملاحظات صیانتی در اولویت نبوده و نیست. اما اصل این مسئله افتخارآمیز است و اگر آن را برجسته کنیم به این معناست که باید حتما به ظرفیت‌ها و توانایی‌های داخلی توجه شود و براساس تجربه‌های تاریخی‌ای که تا به امروز داشته‌‌ایم و بخش اعظم امتیازهایی که به طرف خارجی می‌داده‌ایم، ذیل عنوان انتقال فناوری بوده ولی بخش بزرگی از آن تعهدات انجام نشده و مستندات این قضیه درزمینه خودروسازی وجود دارد از طریق حساسیتی که مجلس نشان داد، این هم مسئله مهمی است.
در هر‌حال براساس این احساس مسئولیت فکر کردیم در این جلسه آغازی برای واکاوی آنچه درباره قراردادهای خارجی مطرح می‌شود داشته باشیم. به‌صراحت می‌گویم این قراردادها منحصر به حیطه نفت و خودرو نیست. درباره بقیه قراردادهایی که در حیطه‌های دیگر منعقد می‌شود باید حواسمان جمع باشد و از ذخیره دانایی تاریخی‌ای که داریم، استفاده کنیم.
*دولت راه را بر شبهه‌ناکی ببندد
دولت محترم به جای برخورد انفعالی و همچنان سیاست‌زده مشابه بخش بزرگی از منتقدانش از طریق شفاف‌سازی و مشارکت نظام کارشناسی کشور راه را بر شبهه‌ناکی ببندد. تجربه تاریخی به ما می‌گوید همواره نفع ملی در قراردادهایی که از حد نصاب شفافیت برخوردار بوده‌اند بیشتر بوده. یکی از نکته‌های بنیادی دیگر این است که در جمهوری اسلامی، دولت‌ها بیشترین سرمایه‌گذاری را در تربیت نیروی انسانی داشته‌اند و با کمال تأسف شواهد داخلی و بین‌المللی نشان می‌دهد به‌طرز غیرمتعارفی همچنان با خروج مغزها از کشورمان روبه‌رو هستیم.
به نظرم، اگر درصدی از حساسیت و دلبستگی‌ای که به جذب سرمایه خارجی وجود دارد روی ریشه‌یابی این مسئله گذاشته شود و بر ماندن کارشناسان در کشور سرمایه‌گذاری کنیم، نفع بزرگی می‌بریم. یکی از خفت‌بارترین عبارت‌ها در طول زندگی‌ام به سخنگوی دولت قبلی مربوط می‌شد در‌حالی‌که آن همه درباره استکبار جهانی و مبارزه با آن صحبت میکردند یک‌بار به‌صراحت گفت در برابر سرمایه‌های خارجی فرش قرمز پهن می‌کنیم. کسانی که در اقتصاد سیاسی کار کرده‌اند، می‌دانند این عبارت بسیار موهن و خفت‌بار است و کسانی که حتی این کار را می‌کنند، سعی می‌کنند به زبان نیاورند.
به نظرم، این راهبرد اشتباه است. اگر آن همه ملاطفت و همدلی‌ای که برای صاحبان خارجی دارید برای سرمایه‌های انسانی کشور خرج کنید، کشور نفع بیشتری خواهد برد و به نظرم، از این زاویه در کنار مجموعه چالش‌هایی که بر سر راه توسعه ما وجود دارد، باید اینها را بررسی کنیم. اینکه عده‌ای با هوچی‌گری، درباره مناطق آزاد مدیحه‌سرایی کنند و بعد راه را بر روی بحث‌های کارشناسی در این زمینه ببندند، به نفع کشور نیست.
شنبه ۸ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۱۷:۵۹
کد مطلب: 15394