شیخ «سرخ» نفتی آل سعود

عبدالله، فرزند شترداری از اهالی عربستان بود که ترتیب سفر کاروان های شتر را از شهرهای مختلف عربستان به کویت می داد.پدر می خواست پسر را به حرفه خود نزدیک کند اما عبدالله برای تحصیل به کویت رفت و ۱۲ سال نیز در قاهره درس خواند و شیفته مکتب نوظهور ناصریسم شد.

قبولی وی در یک بورسیه تحصیلی مسیر زندگی اش را عوض  و وی را راهی تکزاس یکی از نخستین شهرهای نفتی جهان کرد. تریکی در رشته شیمی و زمین شناسی فارغ التخصیل شد تا در زمره نخستین اعراب بادیه نشینی قرار بگیرد که در کلاش های درس تکزاس نفس کشیده باشد.

                                     

چهره سرخ عبدالله، باعث شده بود تا وی را به عنوان یک مکزیکی اشتباه گرفته و ار حضورش در اماکن عمومی جلوگیری شود؛ وزیر نفت سال های بعد عربستان پس از گذراندن دوره کاری در شرکت تکزاکو در سال ۱۹۴۸ به عربستان بازگشت و به عنوان نخستین تکنوکرات تخصیلکرده امریکا کار خود را در این کشور آغاز کرد. در سال ۱۹۵۵ گروهی از کارشناسان خبره نفتی یک حقوقدان برجسته امریکایی را سازماندهی کرد تا خود را برای یک جنگ تمام عیار با آرامکو اماده کند؛ آرامکویی که سراسر در دستان امریکایی ها بود.

تریکی جوان می خواست آرامکو را ملی کند اما در سال ۱۹۵۹ نظرش به یکباره تغییر کرد و به جای ملی کردن، به فکر کنترل قیمت و تولید نفت افتاد زیرا اهمیت آن بسیار بیشتر از ملی کردن بود. با بالا گرفتن اختلافات میان  سعود و فیصل ، تریکی طرف سعود را گرفت که به مانند فیصل شیفته غرب نبود.

همین برای تریکی کافی بود تا پس از روی کارآمدن فیصل پس از قتل سعود، در سال ۱۹۶۲ از کار برکنار شود. وی در ۱۵ سال بعدی زندگی خود به «بدر» تبعید شد و با مشاوره های نفتی به شرکت ها و روزنامه نگاری و حضور در بجث و جدل ها گذر عمر کرد و از اعراب می خواست کنترل نفت خود را در دست گیرند.

                                            

وی یکی از بنیانگذاران اوپک به همراه خوزه آلفونسو پرز بود که نقش مهمی در تاسیس این سازمان در باشگاه قایقرانی معروف قاهره داشت اما آل سعود و امریکا به وی رحم نکردند به طوری که زن امریکایی وی به همراه فرزندانش خاک عربستان را ترک کردند؛ ۱۵ سال تبعید و بی کسی برای شیخ سرخ پوست عربستان در منطقه بدر وی را از پا دراورد و عبدالله تریکی یکی از جاودانه های جهان نفت، در سن 87 سالگی درگذشت.

کسی چه می داند اما شاید شب و روزهای بدر برای تریکی، یادآور روزهایی بود که پدر وی را برای کاروان داری تهییج و ترغیب می کرد و وی بی تفاوت به آن راهی را پیمود که عقوبتش به تباهی و گوشه نشینی و تبعید منجر شد.

شنبه ۱۵ شهريور ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۰۹