واکاوی جنگ نفت در دوران دفاع مقدس

به گزارش میز نفت ، در مقاله‌ای با عنوان نقش ایران در جنگ خط لوله در مجله «مید» چاپ انگلیس در روز۱۳۶۴/۹/۱  چنین بررسی شده است:

 ایران سریعاً طرح‌های ساختمانی یک خط لوله ۳۸۰ کیلومتری دو قلو به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار را به جریان می‌اندازد که به ایران اجازه خواهد داد تا بدون استفاده از پایانه صادراتی جزیره خارک، تمام سهمیه نفت تعیین‌شده خود ازسوی اوپک را صادر نماید. این تصمیم به‌دنبال حملات مخرب هوایی عراق گرفته شده است؛ حملاتی که در اواخر سپتامبر (اوایل مهر) صادرات نفتی از جزیره خارک را براساس گزارش‌ها به‌مدت یک هفته‌، به مقدار بسیار ناچیز تقلیل داد و تلاش‌های جنگی ایران را به فلج‌شدن تهدید کرد. این پروژه با چنان سرعتی تکمیل می‌گردد که مقاطعه‌کاران بین‌المللی را متعجب ساخته است.

 اولین خبر درباره این پروژه، تلکسی بود که در اواسط اکتبر (اواخر مهر) به یازده کمپانی اروپایی و خاور دور زده شده بود. عجله ایران نمایانگر موفقیت حملات هوایی عراق از ارتفاع پایین در ماه اوت و سپتامبر (مرداد و شهریور) به جزیره خارک است.

بر اساس گزارش‌ها اکثر لنگرگاه‌های جزیره خارک که ۸۵ درصد از صادرات نفتی ازآنجا ارسال می‌گردد ـ ازکارافتاده‌اند. از آن زمان به بعد، تعمیرات سریع، صادرات را به میزان عادی ۵/۱ میلیون بشکه نفت در روز بازگردانده است؛ اما ایران نشان داده است که خیال ندارد بیش از این ریسک کند.

 این خط لوله برنامه‌ریزی‌شده گنجایش ۵/۱ میلیون بشکه نفت را در روز خواهد داشت و از گوره، جایگاه نفت‌گیری خارک، در طول ساحل، به عسلویه واقع در نزدیکی منطقه گاز پارس و در نیمه‌راه بین خارک و بندرعباس کشیده خواهد شد.

این خط لوله به پایانه‌های شناور یا ناوهای غول‌پیکر حامل مواد خام که در بندر بوشهر و عسلویه لنگر انداخته‌اند و نفت را بار تانکرها می‌کنند، مرتبط می‌گردند.

در صورت بمباران، تعمیر این خط لوله تنها ۲۴ ساعت وقت خواهد گرفت. به مقاطعه‌کاران هفت ماه فرصت داده‌شده است تا ۳۵۰ کیلومتر اول خط لوله با ۱۷۲ کیلومتر خط لوله دو قلو را بکشند.

 این اندازه خط لوله برای رسیدن به بوشهر، بندری که بعضی پایانه‌های شناور در آنجا لنگر خواهند انداخت ـ کافی خواهد بود و بدین معنی است که ایران می‌تواند برای صدور بخش اعظمی از نفت خود در اواسط سال ۱۹۸۶ جایگزینی به‌جای خارک داشته باشد.

طرح کشیدن خط لوله به عسلویه، تازه‌ترین مرحله در جنگ ایران و عراق که در آن صادرات نفتی ایران هدف اصلی بوده است، به‌حساب می‌آید.

 ایران امیدوار است که در سال ۱۹۸۵ (۱۳۶۴) حدود ۵/۱۷ میلیون دلار درآمد نفتی‌اش باشد که این میزان ۹۰ درصد از کل ارز سالانه این کشور است.

هرگونه وقفه‌ای در صادرات نفتی از قدرت پرداخت دولت برای مهمات سنگین نظامی می‌کاهد. بعضی از تحلیل‌گران حدس زده‌اند که این مسئله ایران را وادار خواهد کرد تا به اقدامات تندی دست بزند، ازجمله از تردد کشتی‌ها در خلیج‌فارس بیشتر جلوگیری کرده و حتی به هم‌پیمانان عراق در خلیج‌فارس حمله کند.

عراق در اقدامی برای نابود کردن تلاش‌های ایران در جنگ، کوشیده است تا به نفت‌کش‌هایی که به جزیره خارک در رفت‌وآمد هستند و در این پایانه بارگیری می‌کنند، حمله کند.

 اما عراق در حداقل ۵۰۰ حمله موفقیت‌آمیز به کشتی‌های در رفت‌وآمد در خلیج‌فارس، موفق نگردیده است صادرات نفتی را که در سال گذشته به میانگین نزدیک به سهمیه نفتی ایران در اوپک، یعنی ۶/۱ میلیون بشکه در روز رسیده بود کاهش دهد.

درضمن بمب‌افکن‌های عراقی که به حملاتشان روی تأسیسات نفتی ایران ادامه داده‌اند، تهاجم خود را در ماه‌های سپتامبر و اکتبر (شهریور و مهر) مجدداً از سر گرفته‌اند.

 تا ماه سپتامبر، عراق در جنگ نفت» در موضع دفاع قرار داشت؛ به دلیل صدمات وارده به پایانه‌های صادراتی عراق در خلیج‌فارس و نیز بسته‌شدن خط لوله کشیده شده از مناطق نفتی کرکوک به ساحل مدیترانه توسط سوریه که ظرفیت صادرات نفتی این کشور از حدود ۳ میلیون بشکه در روز که قبل از جنگ بود به ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش‌یافته بود.

اما سرمایه‌گذاری‌های سنگین در خط لوله‌هایی که از ترکیه و عربستان سعودی می‌گذرند، ظرفیت صادرات عراق را به ۵/۱ میلیون بشکه در روز افزایش داده است. عراق کار بیشتری در ترکیه و عربستان سعودی برنامه‌ریزی کرده است تا صادراتش را تا اواسط سال ۱۹۸۸ به بیشتر از ۱/۳ میلیون بشکه در روز برسانند. ظاهراً خط لوله جدید ایران تلاشی است برای دستیابی مجدد به ابتکار عمل در جنگ نفت است.


منبع : ایسنا  

چهارشنبه ۱ آذر ۱۴۰۲ ساعت ۱۳:۲۲