تلاش بیهوده برای زنده نگه داشتن بورس نفت
بیماری که حتی پلک هم نمی‌زند!
وحید حاجی‌پور | بورس نفت، شکست خورده است؛ نسخه‌ای که برای دور زدن تحریم‌ها پیچانده شده بود به حالت احتضار درآمده است ولی عده‌ای نمی‌خواهند باور کنند کار بورس نفت تمام شده است، برایش نسخه‌های اصلاحی پیشنهاد می‌دهند و معتقدند باید تخفیف بیشتری برای محموله‌های نفتی در نظر گرفت.
سال گذشته که این موضوع توسط معاون اول رئیس جمهور مطرح شد، با ذکر دلایلی نوشتیم که بورس نفت قطعا شکست خواهد خورد و همان نیز شد؛ حتی اشاره کردیم که دور از ذهن نیست که برای فضاسازی و موفق جلوه دادن موفقیت بورس نفت، خود شرکت ملی نفت و شرکـت‌های تابعه آن خریدار صوری محموله‌ها باشد مانند دولت دهم که شرکت نیکو به صورت چراغ خاموش، محموله‌های عرضه شده را از کف بورس جمع کرد؛ این پیش بینی هم البته محقق شد.
در این دوره نیز دقیقا همین اتفاق رخ داد؛ وزارت نفت، خود محموله‌هایی را در بورس عرضه کرد و خود نیز خرید؛ بسیار شیک و تمیز. نکته جالب این است که در همان عرضه‌های اولیه حداقل 6 دلار در هر بشکه تخفیف برای خریداران در نظر گرفته شد و به‌قدری صحنه‌سازی‌ها مهیج بود که بیشتر ناظران باور کردند واقعا رقابتی در بورس شکل گرفته و بخش خصوصی وارد ماجرا شده است!
هرچند که با توجه به مکانیزم خرید و تسویه محموله‌های نفتی در بورس، شرکت ملی نفت سود بیشتری کسب می‌کند ولی باز هم خبری از خریداران نبود و نیست؛ شکست‌های پی در پی عرضه نفت در بورس نه به دلیل مسائل مالی بلکه به دلیل امکان پذیر نبودن معاملات بورسی، در شرایط تحریمی فعلی است حتی اگر لات‌های نفتی به هزار بشکه کاهش داده شود.
حالا که صدای شکست بورس نفت بطور کامل شنیده شده است، عده‌ای که هنوز نمی‌خواهند این واقعیت را بپذیرند، از تخفیف‌های بیشتر می‌گویند؛ معتقدند باید قیمت‌ها جذاب‌تر شود در حالی که تخفیف پنهان و خوبی که در دلِ عرضه‌های شرکت ملی نفت وجود دارد، یک انگیزه مهم برای خریداران است.
قیمت نفت در کانال 60 دلاری است و قطعا ارائه تخفیف‌های بیشتر چیزی جز تضییع منافع ملی ندارد، آن‌هم برای مکانیزمی که حتی اگر برای متقاضیانش 50 درصد تخفیف در نظر گرفته شود، باز هم خبری از مشتری واقعی نیست مگر آنکه بازهم خود شرکت ملی نفت خریدار آن باشد!
میخ آخر به تابوت بورس نفت، آماده کوبیده شدن است اما باز هم عده‌ای امید دارند که «میت»، حیات می‌یابد؛ بورس نفت مُرده است؛ وضعیت فعلی‌اش هم برای امروز نیست. بورس نفت زمانی شکت خورد که طرفدارانش، آن را یک معجزه برای دور زدن تحریم‌ها دانستند و در بوق و کرنا کردند که اگر وزارت نفت، بورس نفت را حمایت کند می‌توان کمک بزرگی به تداوم صادرات نفت کرد؛ به فراخور این فضاسازی‌ها، منتقدان هم رویه دیگری را در پیش گرفتند. وقتی این موضوع سیاسی شد، هم طرفدارانش و هم منتقدانش دچار خطای «دید» شدند و با هر ابزاری به متهم کردن طرف مقابل پرداختند.
ورود کشمکش‌های سیاسی به بورس نفت و بزرگنمایی‌های عجیب برای موفق جلوه دادن این ابزار فروش نفت، تاریخ مصرف بورس نفت را بسیار کوتاه‌تر از آن چیزی کرد که انتظارش می‌رفت. هرچه هم که تنفس دهان به دهان داده شود، تاثیری بر احیای راهکاری ندارد که اصولا در شرایط فعلی تبدیل به یک آزمون و خطا شده است.
بورس نفت به «هیچ» رسیده است؛ مانند بیماری که دچار مرگ مغزی شده و به لطف دستگاه‌های احیا، فقط نفس می‌کشد؛ روزی این دستگاه از «بیمار» جدا خواهد شد.
سال گذشته که این موضوع توسط معاون اول رئیس جمهور مطرح شد، با ذکر دلایلی نوشتیم که بورس نفت قطعا شکست خواهد خورد و همان نیز شد؛ حتی اشاره کردیم که دور از ذهن نیست که برای فضاسازی و موفق جلوه دادن موفقیت بورس نفت، خود شرکت ملی نفت و شرکـت‌های تابعه آن خریدار صوری محموله‌ها باشد مانند دولت دهم که شرکت نیکو به صورت چراغ خاموش، محموله‌های عرضه شده را از کف بورس جمع کرد؛ این پیش بینی هم البته محقق شد.
در این دوره نیز دقیقا همین اتفاق رخ داد؛ وزارت نفت، خود محموله‌هایی را در بورس عرضه کرد و خود نیز خرید؛ بسیار شیک و تمیز. نکته جالب این است که در همان عرضه‌های اولیه حداقل 6 دلار در هر بشکه تخفیف برای خریداران در نظر گرفته شد و به‌قدری صحنه‌سازی‌ها مهیج بود که بیشتر ناظران باور کردند واقعا رقابتی در بورس شکل گرفته و بخش خصوصی وارد ماجرا شده است!
هرچند که با توجه به مکانیزم خرید و تسویه محموله‌های نفتی در بورس، شرکت ملی نفت سود بیشتری کسب می‌کند ولی باز هم خبری از خریداران نبود و نیست؛ شکست‌های پی در پی عرضه نفت در بورس نه به دلیل مسائل مالی بلکه به دلیل امکان پذیر نبودن معاملات بورسی، در شرایط تحریمی فعلی است حتی اگر لات‌های نفتی به هزار بشکه کاهش داده شود.
حالا که صدای شکست بورس نفت بطور کامل شنیده شده است، عده‌ای که هنوز نمی‌خواهند این واقعیت را بپذیرند، از تخفیف‌های بیشتر می‌گویند؛ معتقدند باید قیمت‌ها جذاب‌تر شود در حالی که تخفیف پنهان و خوبی که در دلِ عرضه‌های شرکت ملی نفت وجود دارد، یک انگیزه مهم برای خریداران است.
قیمت نفت در کانال 60 دلاری است و قطعا ارائه تخفیف‌های بیشتر چیزی جز تضییع منافع ملی ندارد، آن‌هم برای مکانیزمی که حتی اگر برای متقاضیانش 50 درصد تخفیف در نظر گرفته شود، باز هم خبری از مشتری واقعی نیست مگر آنکه بازهم خود شرکت ملی نفت خریدار آن باشد!
میخ آخر به تابوت بورس نفت، آماده کوبیده شدن است اما باز هم عده‌ای امید دارند که «میت»، حیات می‌یابد؛ بورس نفت مُرده است؛ وضعیت فعلی‌اش هم برای امروز نیست. بورس نفت زمانی شکت خورد که طرفدارانش، آن را یک معجزه برای دور زدن تحریم‌ها دانستند و در بوق و کرنا کردند که اگر وزارت نفت، بورس نفت را حمایت کند می‌توان کمک بزرگی به تداوم صادرات نفت کرد؛ به فراخور این فضاسازی‌ها، منتقدان هم رویه دیگری را در پیش گرفتند. وقتی این موضوع سیاسی شد، هم طرفدارانش و هم منتقدانش دچار خطای «دید» شدند و با هر ابزاری به متهم کردن طرف مقابل پرداختند.
ورود کشمکش‌های سیاسی به بورس نفت و بزرگنمایی‌های عجیب برای موفق جلوه دادن این ابزار فروش نفت، تاریخ مصرف بورس نفت را بسیار کوتاه‌تر از آن چیزی کرد که انتظارش می‌رفت. هرچه هم که تنفس دهان به دهان داده شود، تاثیری بر احیای راهکاری ندارد که اصولا در شرایط فعلی تبدیل به یک آزمون و خطا شده است.
بورس نفت به «هیچ» رسیده است؛ مانند بیماری که دچار مرگ مغزی شده و به لطف دستگاه‌های احیا، فقط نفس می‌کشد؛ روزی این دستگاه از «بیمار» جدا خواهد شد.
دوشنبه ۱۴ مرداد ۱۳۹۸ ساعت ۱۳:۳۰
کد مطلب: 24367