نمونه‌ای از رها شدن یکی از پروژه‌های مهم نفتی

2000 میلیارد تومان زیر آفتاب می‌سوزد

11 تير 1396 ساعت 12:02

در سال 94 و 95 هیئت مدیره NIOC با حضور وزیر نفت این پروژه را به 2 ردیف 300 میلیون فوت مکعبی تقسیم کرد و تصمیم گرفته شد ردیف اول به بخش خصوصی واگذار شود و سرمایه گذار جدید، پول کالا و هزینه‌های انجام شده را پرداخت کند. همچنین در ردیف دوم دوم مقرر شد تا آنجا که ممکن است کالاها عودت داده شود.


ميز نفت/ ان.جی.ال خارگ را باید یکی از پروژ‌ه‌های پر رمز و راز صنعت نفت دانست که چهار سال است به حال خود رها شده است. این پروژه بخشی از هدف استراتژیک شرکت ملی نفت ایران در همسویی با سیاست NO FLARING بود که در نهایت از سوختن بی دلیل گازهای همراه نفت در تاسیسات تولیدی جلوگیری می‌کرد.

دو منطقه خارگ و بهرگان هدف این پروژه قرار گرفتند و مقرر شد گاز همراه میادین درود، فروزان و ابوذر از منطقه خارگ و همچنین گاز میادین سروش و نوروز، هندیجان و بهرگانسر از منطقه بهرگان به واحد ان.جی.ال خارگ در این جزیره منتقل شده تا از سوختن روزانه 600 میلیون فوت مکعب گاز جلوگیری شود.

بر اساس اطلاعات موجود، در صورت تکمیل این پروژه، افزون بر تولید محصولاتی مانند اتان، پروپان، پنتان، بوتان و گاز طبیعی، یک زنجیره ارزش از محصولات پایین ‌دستی در این جزیره ایجاد می‌شد که این مهم هیچ گاه تحقق نیافت.
 
*سال آغاز پروژه
سال 85 بود که وزارت نفت برای اجرای پروژه ان.جی.ال خارگ پیشنهادات خود را آماده کرد. بر همین اساس شورای اقتصاد در جلسه 22 اسفند 85 سال گذشته خود، درخواست وزارت نفت را مبنی بر اجرای طرح جمع آوری گازهای همراه، استحصال مایعات گازی مناطق خارگ و بهرگان، همچنین احداث کارخانه ان.جی.ال (مایعات گازی) در خارگ به وسیله شرکت ملی نفت ایران با استفاده از تسهیلات مالی خارجی، به بحث و بررسی گذاشته و ضمن تایید توجیه فنی و اقتصادی، با اجرای طرح‌های یاد شده به شرط رعایت موارد زیر موافقت کرده بود.

بر اساس این مصوبه، حداکثر مبلغ 257 میلیارد تومان به عنوان پیش پرداخت و میان پرداخت به علاوه 1100 میلیارد تومان تسهیلات به صورت خالص اختصاص می‌یافت. با وجود دست اندازهای متعدد٬  این پروژه به پیمانکاران داخلی رسید. قرار بود این پروژه به صورت EPCF اجرا شود که پس از بروز مشکلاتی، شرکت ملی نفت فاینانس پروژه را بر عهده گرفت. پیمانکاری این پروژه به شرکت‌های ایرتیک، ایراسکو و پتروساحل واگذار شد ولی پس از کنار کشیدن دو شرکت نخست، شرکت پتروساحل کار را به پیش برد.

با تزریق منابع مالی به پیمانکار امور تا سال 91 از پیشرفت مطلوبی برخوردار بود ولی از اواسط سال 91 که محدودیت منابع مالی و کاهش تکلیفی در میادین درود و ابوذر رخ نمایی کرد، کارها با پیشرفت کند مواجه شد تا اینکه در سال 92 تصمیم گرفته شد این پروژه بطور کامل متوف شود. پیمانکار این پروژه هم تا آنجا که می‌توانست کار را به پیش برد اما در اواخر سال 92 پروژه بطور کامل متوقف شد.
 
*دولت یازدهم
آخرین وضعیت این پروژه در آن سال به این شرح بود که بخش دریایی این پروژه با نصب دو سکوی کمپرسور در بهرگانسر و ابوذر کامل شد ولی در بخش خشکی آخرین وضعیت پیشرفت فیزیکی 42 درصد بود.

این پروژه تا به امروز تحرک حاصی جز چند مصوبه و مزایده نداشته است٬ تاسیسات آن به حال خود رها شده است و زیر آفتاب سوزان جزیره خارک در حال پوسیده شدن است ٬ البته متولیان پروژه با استفاده از نیتروژن در تاسیسات، سعی در توقف روند خوردگی را دارند ولی تاسیسات مانند پروژه ایران ال.ان.جی در حال از بین رفتن است. با توجه به وضعیت خورندگی بالا در جزیره خارگ بنظر می‌رسد بخش قابل توجهی از تاسیسات ایجاد شده در حال نابودی است و سایر تجهیزات مانده در گمرک نیز همین وضعیت را دارند. از سوی دیگر اگر برای ترخیص تجهیزات این پروژه در گمرگ ماهشهر و بندرعباس اقدام سریعی نشود، گمرک آن‌ها را به مزایده خواهد برد و این به معنای هدر رفت بخشی دیگر از منابع کشور است هرچند که در مواردی، این تجهیزات از گمرک ترخیص شد. همچنین با استهلاک شدن تاسیاست اسکله‌ها و عرشه‌ها باید این اقدامات باید دوباره انجام پذیرد.

بخش دریایی این پروژه نیز به حال خود رها شده است و به جز بخش کوچکی از گازهای همراه که به تاسیسات درود منتقل می‌شود، همه گازهای همراه در حال سوختن است. علی کاردر مدیرعامل شرکت ملی نفت هم چندی پیش در سفری به خارک و بازدید از این پروژه، قول داده بود سامانی به این پروژه بدهد ولی تا آخرین اتفاق رخ داده، رهرو روند چهار ساله بوده است.
 
*دو مصوبه
 در سال 94 و 95 هیئت مدیره NIOC با حضور وزیر نفت این پروژه را به 2 ردیف 300 میلیون فوت مکعبی تقسیم کرد و تصمیم گرفته شد ردیف اول به بخش خصوصی واگذار شود و سرمایه گذار جدید، پول کالا و هزینه‌های انجام شده را پرداخت کند. همچنین در ردیف دوم دوم مقرر شد تا آنجا که ممکن است کالاها عودت داده شود و سفارش کالاو تجهیزات پس گرفته شود. مهمترین دلیل تقسیم این پروژه به 2 ردیف، این بود که به دلیل کاهش تولید ابوذر و درود میزان تولید گازهای همراه نیز کاهش پیدا کرده است لذا کاهش ظرفیت به 300 میلیون فوت مکعب نهایی شد.

همچنین در تصمیم دیگر هیئت مدیره شرکت ملی نفت، نوع قرارداد واگذاری BOT و 25 ساله تعیین شد تا پس از 25 سال تاسیسات و تملک آن به شرکت ملی نفت منتقل شود. بر اساس تصمیم دیگر، متان و اتان متعلق به شرکت ملی نفت بوه و پروپان با قیمتی مشخص به سرمایه گذار فروخته می‌شد. در چنین شرایطی مزایده نخست با حضور دو شرکت اویک و پتروشیمی خارک در شرف برگزاری بود که شرکت اویک به دلیل مشکلات بسیاری که بر سر راه این پروژه بود  از حضور در مناقصه انصراف داد تا این مزایده تجدید شود. از آنجا که سرمایه گذاران معتقدند مدل مالی و قیمت پروپان برای آن‌ها سودآور نیست، شرکت نفت فلات قاره این موضوع را به هئیت مدیره شرکت ملی نفت ابلاغ کرد که فعلا برای آن تصمیم گیری نشده است. به احتمال فراوان، تخفیفی در قیمت پروپان و یا افزایش 25 سال به 30 سال در نظر گرفته خواهد شد.

نکته جالب اینجاست که اختلاف نظر وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت است به نحوی که زنگنه می‌گوید حساب و کتاب با پیمانکار بر عهده سرمایه گذار پروژه است و خودش باید برای ادامه کار با پیمانکار تعیین تکلیف کند در حالی که کاردر معتقد است سرمایه گذاری که در مزایده دوم برنده خواهد شد، با پیمانکار فعلی کار را به پیش ببرد.
 
*همچنان معلق
از سال 92 تا به امروز تصمیم جدی برای این پروژه گرفته نشده و 600 میلیون دلاری که برای جمع آوری گازهای همراه دریایی هزینه شده است به حال خود رهاست.

گفتنی است این پروژه در بخش خشکی و تا زمان روی کار آمدن دولت یازدهم، حدود 42 درصد پیشرفت داشت و در اولین جلسه مدیرعامل وقت شرکت نفت فلات قاره با وزیرنفت، تصمیم گرفته شد این پروژه واگذار شود که با اختلاف دو طرف، در نهایت محمود زیرکچیان زاده در راه دفتر خود برکنار شد و این پروژه نیز بی تکلیف ماند.

تیرماه 93 مجری پروژه ان.جی.ال خارگ در شرکت نفت فلات قاره با اشاره به درآمد سالانه 2.2 میلیارد دلاری در این پروژه گفت: سرمایه گذاری نهایی شرکت ملی نفت ایران در این پروژه 2.7 میلیارد دلار برآورد شده است، از این رو به نظر می رسد جدای از مسائل زیست محیطی، بازگشت سرمایه در این پروژه کمتر از یک سال و نیم باشد.

سعید حافظی مدیرعامل سابق شرکت نفت قلات قاره هم چندی بعد گفت: بر اساس پیش بینی های انجام شده در صورت تزریق مالی به موقع، برای تکمیل پروژه NGL خارک حداقل 18 ماه زمان لازم است و هم اکنون عملیات اجرایی ساخت و توسعه کارخانه ان.جی.ال خارگ در 2 بخش ساخت کارخانه ساحلی و خطوط لوله دریایی در حال انجام است.

این در حالی است که به گفته مسئولان ذیربط، 600 میلیون دلار برای تکمیل این پروژه از صندوق توسعه ملی در سال 93 اختصاص پیداکرده بود که تا به امروز خبری از این اعتبار نبوده است. همچنین وزیر نفت در مهر ماه 95 در سفر خود به استان بوشهر گفته بود سرمایه گذاری در این پروژه قطعی شده است ولی تا به امروز هیچ اقدام عملی برای این پروژه مهم نشده است.


کد مطلب: 18102

آدرس مطلب: https://www.mizenaft.ir/report/18102/2000-میلیارد-تومان-زیر-آفتاب-می-سوزد

ميز نفت
  https://www.mizenaft.ir