یارانه گازی

به گزارش ميزنفت٬ هفته گذشته بود که نخستین قرارداد فروش گاز طبیعی جهت تولید گاز مایع‌شده (LNG) صادراتی، بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت IFLNG (تحت مالکیت شرکت پالایش گاز خارک و شرکت نروژی Hemla) امضا شد. این شرکت با استفاده از شناور Carribean FLNG که متعلق به شرکت نروژی‌ Exmar بوده و تحت قرارداد اجاره در اختیار شرکت IFLNG به عنوان نماینده انحصاری شرکت Exmar قرار می گیرد، توانایی تولید 500 هزار تن LNG در سال را دارد.

طبق این قرارداد 20 ساله٬ روزانه 2.3 میلیون مترمکعب گاز شیرین از پالایشگاه هفتم پارس جنوبی در اختیار این شرکت خارجی قرار می‌گیرد و این شرکت با تبدیل آن به ال ان جی٬ محموله‌های خود را به فروش می‌رساند. نکته مهم در این باره قیمت هر متر مکعب گاز طبیعی است که شرکت ملی نفت آن را حدود 7 سنت قرار داده است. 

برای آنکه بدانیم این قیمت تا چه حد ارزان است باید بدانیم که قیمت فعلی صادرات گاز به ترکیه حدود 17 سنت٬ پتروشیمی‌ها 8.5 سنت و گار سی ان جی 11 سنت است. به بیان ساده تر ارزان ترین گاز در اختیار این شرکت نروژی‌ قرار گرفته است.؛ هدف گذاری وزارت نفت برای صادرات گاز از طریق ال ان جی تا 4 سال آینده 18 میلیارد مترمکعب در سال است.

*چرا 7 سنت؟
قرار است این شرکت نروژی‌ با استفاده از یک شناور FLNG٬ گاز ایران را مایع سازی کرده و صادر کند. این شرکت همانطور که اشاره شد گاز ایران را حدود 7 سنت می‌خرد و نکته قابل تاملش آنجاست که این گاز٬ گاز پالایش شده و شیرین است که دیگر نیازی به پالایش ندارد. این امتیاز مهمی برای شرکت نروژی‌ است که البته با بخشنامه اخیر وزیر نفت خوشبخت تر از هر شرکت دیگری شده است.

وزیر نفت در دورانی که بحث خوراک پتروشیمی‌ها داغ بود گفته بود هزینه استخراج و پالایش هر متر مکعب گاز طبیعی بیش از 10 سنت بود برای نخستین بار پرده از هزینه‌های گازی برداشت و اندکی بعد اعلام کرد  این هزینه 14 سنت است اما در نهایت ناباوری با هدیه یارانه‌ای شیرین به این شرکت نروژی‌٬ همه توجهات را به خود جلب کرد.

وزارت نفت طی دو سال گذشته دو ابلاغیه درباره قیمت گذاری گاز برای تحویل به واحدهای کوچک ال ان جی را اعلام کرده است که در دستور العمل نخست٬ قیمت هر متر مکعب گاز طبیعی حداقل 13 سنت بود که این رقم در بخشنامه دوم به 7 سنت کاهش یافت و از طرفی دیگر هزینه حمل و نقل هم بر عهده شرکت ملی نفت ایران گذاشته شده است.

این به آن معناست که رانت بزرگی در اختیار این شرکت نروژی قرار گرفته است زیرا بر اساس گزارش‌های بین المللی هزینه حمل ال ان جی از خاورمیانه به شرق آسیا معادل 1.5 دلار بر هر میلیون بی تی یو است. این در حالی است که در سه ماه اخیر متوسط قیمت ال ان جی بازار ژاپن-کره ( طبق گزارش platss) برابر 7 دلار بر هر میلیون بی تی یو بوده است که با محاسبه از طریق فرمول اول قیمت گاز تحویلی بابت ال ان جی حدود 7 سنت خواهد شد.

از طرف دیگر گزارش‌های متعددی در چند سال اخیر از جمله گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس تحت عنوان مقایسه خط لوله و ال ان جی نشان داده‌اند که بازارهای محتمل صادرات ال ان جی ایران از جمله شرق اسیا و اروپا بخصوص در  قیمت‌های پایین نفت بازارهای اقتصادی نیستند. بنابراین این موضوع شاید دلیل این تخفیف بزرگ وزارت نفت به این شرکت نروژی را روشن کند. چرا که با وجود این تخفیف 50% خواهد بود که صادرات گاز ایران به صورت ال ان جی به این بازارها اقتصادی می‌شود.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس٬ در قیمت فعلی نفت سود خالص حاصل از صادرات گاز به بازارهای صادراتی بین 0 تا 10 سنت در هر متر مکعب است که این موضوع در فواصل بالای 3 هزار کیلومتر مصداق دارد و همچنین سود خالص صادرات گاز در بهترین حالت یعنی در زمانی که قیمت نفت به 100 دلار در هر بشکه برسد در بازارهای منطقه حدود 35 سنت در هر متر مکعب خواهد بود.

دوشنبه ۸ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۴۴