از بیابان‌های اکتشاف نشده تا خصوصی‌سازی
نگاهی تصویری به تاریخ ۸۸ ساله آرامکو
مهندسان آمریکایی، فعالیت‌های اکتشاف نفت در شبه‌جزیره عربستان را در سال‌های میان دو جنگ جهانی آغاز کردند. واشنگتن تلاش می‌کرد تا عطش جهانی رو به رشد برای تقاضای نفت را سیراب کند.
میز نفت | از اوایل دهه ۱۹۳۰ میلادی، شرکت آرامکوی سعودی تلاش‌ها برای یافتن نفت را آغاز کرد و به‌سرعت به قدرتمندترین غول صنعت جهانی نفت تبدیل شد.
مهندسان آمریکایی، فعالیت‌های اکتشاف نفت در شبه‌جزیره عربستان را در سال‌های میان دو جنگ جهانی آغاز کردند. واشنگتن تلاش می‌کرد تا عطش جهانی رو به رشد برای تقاضای نفت را سیراب کند.
در دهه ۱۹۳۰ میلادی، عملیات حفاری آغاز شد؛ اما هیچ‌کس نسبت به وجود نفت در این کشور بیابانی اطمینان نداشت.
پایگاه بیزینس اینسایدر نگاهی به تاریخ پرفرازونشیب و جذاب این شرکت نفتی داشته است. در ادامه با تاریخ تصویری آرامکو در ۸۸ سال گذشته آشنا می‌شویم:
آرامکو، بازیگر بزرگ تاریخ صنعت نفت
در سال‌های بین جنگ جهانی اول و دوم، تقاضای جهانی نفت افزایش یافت. با اختراع موتورهای درون‌سوز، مصرف فراورده‌های نفتی به‌سرعت افزایش یافت.
خودروهایی نظیر مدل تی شرکت فورد در سال‌های بین دو جنگ جهانی با استقبال زیادی روبرو شدند و باعث گردید تا تقاضای نفت افزایش چشمگیری را تجربه کند.
تاریخ کشور پادشاهی عربستان
این کشور در سال ۱۹۳۲ میلادی تأسیس شد و ابن سعود، نخستین پادشاه آن بود که با اتحاد چهار شیخ‌نشین حجاز، نجد، عربیه شرقی و عربیه جنوبی تشکیل گردید. ابن سعود اجازه اکتشاف نفت در این شبه‌جزیره را صادر کرد.
یک سال بعد، نخستین قرارداد اکتشاف نفت با شرکت استاندارد اویل کالیفرنیا امضا شد. این شرکت بعدها به شورون تغییر نام داد.
در نوامبر ۱۹۳۳ میلادی، یک شرکت مشترک با نام شرکت نفت استاندارد کالیفرنیا عربین (کاسوک) تأسیس شد. این شرکت را باید سرآغاز تأسیس آرامکوی سعودی دانست.
شیخ عبدالله سلیمان، وزیر اقتصاد سعودی و لیود ان. هامیلتون، حقوقدان و مذاکره کننده استاندارد اویل کالیفرنیا در ۲۹ می ۱۹۳۳ میلادی در جده، توافق تأسیس شرکت کاسوک را امضا کردند.
اما تا آن زمان هیچ نفتی یافت نشده بود. همچنین هیچ‌گونه عملیات اکتشافی قابل‌توجهی اجرانشده بود. حتی هیچ‌کس در مورد وجود نفت در صحراهای بی‌پایان این کشور اطمینان نداشت.
در این تصویر، کارکنان حفاری در چاه شماره ۷ دمام بر روی پله‌های دکل در سال ۱۹۳۷ یا ۱۹۳۸ میلادی نشان داده‌شده‌اند.
اندکی بعد در آن سال، زمین شناسان مطالعات خود را آغاز کرده و منطقه‌ای که به‌عنوان گنبد دمام شناخته می‌شود و در نزدیکی شهر دمام در سواحل شرقی این کشور است، نخستین محدوده اکتشافی بود. پس از مطالعات اولیه زمین‌شناسی، مدیران شرکت کاسوک روانه کالیفرنیا شدند و خواستار آغاز حفاری شدند. نفت برای نخستین بار در منطقه‌ای نزدیک به نوک پیکان نقشه زیر کشف شد.
در مقاله منتشرشده در مجله آرامکو ورد در سال ۱۹۶۳ میلادی می‌خوانیم: در ژوئن سال ۱۹۳۴ میلادی، زمین شناسان فعالیت‌های گسترده خود در یک ساختار با عنوان گنبد دمام را به پایان رساندند. در گزارش اولیه ارسالی به سانفرانسیسکو، آن‌ها پیشنهاد کرده بودند که حفاری آغاز شود.
ماکس اشتینک، زمین‌شناسی بود که افتخار یافتن نخستین نفت را به دست آورد.
مهندسان نفت آمریکایی در هفت نقطه مختلف حفاری‌های خود را آغاز کردند. پنج سال پس از آغاز این حفاری‌ها، آن‌ها سرانجام به نفت رسیدند.
مهم‌ترین کشف آن‌ها تا حدود زیادی به فعالیت‌های ماکس اشتینک وابسته بود. او سال‌ها از عمر خود را در کشور عربستان و در جستجوی نفت گذرانده بود.
آن‌ها پس از پنج سال تلاش ناموفق سرانجام در چاه شماره ۷ و در روز ۴ مارس ۱۹۳۸ میلادی، توانستند به نفت برسند.
این کشف بزرگ راه را برای رهبران ریاض برای تبدیل‌شدن به یک تولیدکننده بزرگ طلای سیاه و شکل‌گیری یکی از مهم‌ترین مراکز انرژی دنیا هموار کرد.
یک سال پس از کشف نفت، نخستین تانکر حامل نفت عربستان صادر شد. این نفت‌کش با نام دی. جی. اسکوفیلد دارای یک‌میلیون بشکه نفت ظرفیت بود. هم‌اکنون نفت‌کش‌های بزرگ ۵ میلیون بشکه نفت را جابجا می‌کنند. این نفت‌کش در روز ۱ می ۱۹۳۹ میلادی در سواحل رأس التنوره بارگیری شد. ملک عبدالعزیز، شیر بارگیری نخستین محموله نفت صادراتی کشورش را باز کرد.
در سال ۱۹۴۱ میلادی، یک کشف بزرگ دیگر روی داد. در آن سال، نفت در منطقه عبقیق کشف شد. اشتینک و دو همکار آمریکایی وی، جی. دابلیو هوور و جری هریس توانستند نام خود را جاودانه کنند.
در سال ۱۹۴۴ میلادی، نام آرامکو از تغییر شرکت کاسکو به شرکت نفت عربین امریکن و یا آرامکو به وجود آمد. در تصویر زیر، ساختمان مرکزی شرکت آرامکو در تهران در دهه ۱۹۵۰ میلادی نشان داده‌شده است.
در دهه ۱۹۴۰ میلادی، آرامکو به‌تدریج تولید خود را افزایش داد. در سال ۱۹۴۹ میلادی تولید این شرکت از مرز ۵۰۰ هزار بشکه در روز فراتر رفت.
در این تصویر، بازرسی هم‌زمان هوایی و زمینی خط لوله ترنس عربین در سال ۱۹۵۱ میلادی نشان داده‌شده است.
تولید کنونی نفت عربستان حدود ۱۰ میلیون بشکه در روز است. لذا در این مدت تولید آن‌ها ۲۰ برابر شده است.
در سال ۱۹۵۱ میلادی، با ساخت خط لوله ترنس عربین ظرفیت صادرات این کشور افزایش چشمگیری یافت.این خط لوله ۱۲۰۰ کیلومتر طول دارد و نفت را تا سواحل دریای مدیترانه منتقل می‌کند. در سال ۱۹۸۳ میلادی و پس از ۳۲ سال، فعالیت این خط لوله پایان یافت.
رهبران عربستان با تأسیس اوپک در سال ۱۹۶۰ میلادی، گام بلندی در جهت رهبری بازار نفت برداشتند. این سازمان در شصت سال اخیر نقش قابل‌توجهی بر قیمت نفت داشته است.
آرامکو در دست شیوخ ریاض
در سال‌های نخست، رهبران ریاض کنترلی بر آرامکو نداشتند، اما در سال ۱۹۷۳ میلادی شرایط تغییر کرد و دولت عربستان ۲۵ درصد سهام آرامکو را خریداری کرد.
در آن سال، جنگ اعراب و اسرائیل روی داد و آمریکا از تل‌آویو حمایت کرد. اوپک تلاش کرد با افزایش قیمت نفت، مشتریان غربی را تنبیه کند. کمی بعد، تحریم نفتی غرب آغاز شد. لذا عربستان تصمیم گرفت صنعت نفت خود را ملی کند.
در سال ۱۹۷۴ میلادی، سهام دولت عربستان در آرامکو به ۶۰ درصد افزایش یافت. در سال ۱۹۸۴ میلادی، این شرکت کاملاً ملی شد.
با افزایش تأسیسات و فروش نفت آرامکو، اقتصاد عربستان وابستگی زیادی به درآمدهای این شرکت پیداکرده است؛ اما پس از سقوط قیمت نفت در سال ۲۰۱۴ میلادی، رهبران ریاض تصمیم گرفتند مهره‌های بازی را تغییر دهند.
محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور در چارچوب دورنمای ۲۰۳۰ کشورش، عرضه سهام آرامکو و خصوصی‌سازی آن را آغاز کرده است. ارزش آرامکو حدود ۲ تریلیون دلار تعیین‌شده اما در مورد درستی این عدد تردیدهای زیادی وجود دارد. در این تصویر مراسم عرضه نخستین بخش از سهام آرامکو نشان داده‌شده است.
عرضه سهام ارامکو، بزرگ‌ترین خصوصی‌سازی تاریخ به شمار می‌رود که بارها به تأخیر افتاده است.
بازارهای بزرگ بورس دنیا از سال‌ها پیش رقابت برای تصاحب این خصوصی‌سازی را آغاز کرده بودند. هرچند سرانجام بازار تداول عربستان برای این کار انتخاب شد. همه ۲۵.۶ میلیارد دلار سهام عرضه‌شده در پاییز سال ۲۰۱۹ میلادی به شهروندان عربستانی و شرکت‌های حوزه خلیج‌فارس اختصاص‌یافته بود.
پس از نخستین عرضه سهام، شاهد رشد ۱۰ درصدی قیمت سهام بودیم و با عبور ارزش آرامکو از مرز ۱.۹ تریلیون دلار، فاصله این شرکت با اپل از ۷۰۰ میلیارد دلار فراتر رفت. هرچند با همه‌گیری ویروس کرونا و سقوط قیمت نفت، به نظر می‌رسد رؤیاهای رهبران ریاض را باید بربادرفته دانست.
نویسنده: ویل مارتین
منبع: Business Insider
مترجم: محسن داوری
مهندسان آمریکایی، فعالیت‌های اکتشاف نفت در شبه‌جزیره عربستان را در سال‌های میان دو جنگ جهانی آغاز کردند. واشنگتن تلاش می‌کرد تا عطش جهانی رو به رشد برای تقاضای نفت را سیراب کند.
در دهه ۱۹۳۰ میلادی، عملیات حفاری آغاز شد؛ اما هیچ‌کس نسبت به وجود نفت در این کشور بیابانی اطمینان نداشت.
پایگاه بیزینس اینسایدر نگاهی به تاریخ پرفرازونشیب و جذاب این شرکت نفتی داشته است. در ادامه با تاریخ تصویری آرامکو در ۸۸ سال گذشته آشنا می‌شویم:
آرامکو، بازیگر بزرگ تاریخ صنعت نفت
در سال‌های بین جنگ جهانی اول و دوم، تقاضای جهانی نفت افزایش یافت. با اختراع موتورهای درون‌سوز، مصرف فراورده‌های نفتی به‌سرعت افزایش یافت.
خودروهایی نظیر مدل تی شرکت فورد در سال‌های بین دو جنگ جهانی با استقبال زیادی روبرو شدند و باعث گردید تا تقاضای نفت افزایش چشمگیری را تجربه کند.
تاریخ کشور پادشاهی عربستان
این کشور در سال ۱۹۳۲ میلادی تأسیس شد و ابن سعود، نخستین پادشاه آن بود که با اتحاد چهار شیخ‌نشین حجاز، نجد، عربیه شرقی و عربیه جنوبی تشکیل گردید. ابن سعود اجازه اکتشاف نفت در این شبه‌جزیره را صادر کرد.
یک سال بعد، نخستین قرارداد اکتشاف نفت با شرکت استاندارد اویل کالیفرنیا امضا شد. این شرکت بعدها به شورون تغییر نام داد.
در نوامبر ۱۹۳۳ میلادی، یک شرکت مشترک با نام شرکت نفت استاندارد کالیفرنیا عربین (کاسوک) تأسیس شد. این شرکت را باید سرآغاز تأسیس آرامکوی سعودی دانست.
شیخ عبدالله سلیمان، وزیر اقتصاد سعودی و لیود ان. هامیلتون، حقوقدان و مذاکره کننده استاندارد اویل کالیفرنیا در ۲۹ می ۱۹۳۳ میلادی در جده، توافق تأسیس شرکت کاسوک را امضا کردند.
اما تا آن زمان هیچ نفتی یافت نشده بود. همچنین هیچ‌گونه عملیات اکتشافی قابل‌توجهی اجرانشده بود. حتی هیچ‌کس در مورد وجود نفت در صحراهای بی‌پایان این کشور اطمینان نداشت.
در این تصویر، کارکنان حفاری در چاه شماره ۷ دمام بر روی پله‌های دکل در سال ۱۹۳۷ یا ۱۹۳۸ میلادی نشان داده‌شده‌اند.
اندکی بعد در آن سال، زمین شناسان مطالعات خود را آغاز کرده و منطقه‌ای که به‌عنوان گنبد دمام شناخته می‌شود و در نزدیکی شهر دمام در سواحل شرقی این کشور است، نخستین محدوده اکتشافی بود. پس از مطالعات اولیه زمین‌شناسی، مدیران شرکت کاسوک روانه کالیفرنیا شدند و خواستار آغاز حفاری شدند. نفت برای نخستین بار در منطقه‌ای نزدیک به نوک پیکان نقشه زیر کشف شد.
در مقاله منتشرشده در مجله آرامکو ورد در سال ۱۹۶۳ میلادی می‌خوانیم: در ژوئن سال ۱۹۳۴ میلادی، زمین شناسان فعالیت‌های گسترده خود در یک ساختار با عنوان گنبد دمام را به پایان رساندند. در گزارش اولیه ارسالی به سانفرانسیسکو، آن‌ها پیشنهاد کرده بودند که حفاری آغاز شود.
ماکس اشتینک، زمین‌شناسی بود که افتخار یافتن نخستین نفت را به دست آورد.
مهندسان نفت آمریکایی در هفت نقطه مختلف حفاری‌های خود را آغاز کردند. پنج سال پس از آغاز این حفاری‌ها، آن‌ها سرانجام به نفت رسیدند.
مهم‌ترین کشف آن‌ها تا حدود زیادی به فعالیت‌های ماکس اشتینک وابسته بود. او سال‌ها از عمر خود را در کشور عربستان و در جستجوی نفت گذرانده بود.
آن‌ها پس از پنج سال تلاش ناموفق سرانجام در چاه شماره ۷ و در روز ۴ مارس ۱۹۳۸ میلادی، توانستند به نفت برسند.
این کشف بزرگ راه را برای رهبران ریاض برای تبدیل‌شدن به یک تولیدکننده بزرگ طلای سیاه و شکل‌گیری یکی از مهم‌ترین مراکز انرژی دنیا هموار کرد.
یک سال پس از کشف نفت، نخستین تانکر حامل نفت عربستان صادر شد. این نفت‌کش با نام دی. جی. اسکوفیلد دارای یک‌میلیون بشکه نفت ظرفیت بود. هم‌اکنون نفت‌کش‌های بزرگ ۵ میلیون بشکه نفت را جابجا می‌کنند. این نفت‌کش در روز ۱ می ۱۹۳۹ میلادی در سواحل رأس التنوره بارگیری شد. ملک عبدالعزیز، شیر بارگیری نخستین محموله نفت صادراتی کشورش را باز کرد.
در سال ۱۹۴۱ میلادی، یک کشف بزرگ دیگر روی داد. در آن سال، نفت در منطقه عبقیق کشف شد. اشتینک و دو همکار آمریکایی وی، جی. دابلیو هوور و جری هریس توانستند نام خود را جاودانه کنند.
در سال ۱۹۴۴ میلادی، نام آرامکو از تغییر شرکت کاسکو به شرکت نفت عربین امریکن و یا آرامکو به وجود آمد. در تصویر زیر، ساختمان مرکزی شرکت آرامکو در تهران در دهه ۱۹۵۰ میلادی نشان داده‌شده است.
در دهه ۱۹۴۰ میلادی، آرامکو به‌تدریج تولید خود را افزایش داد. در سال ۱۹۴۹ میلادی تولید این شرکت از مرز ۵۰۰ هزار بشکه در روز فراتر رفت.
در این تصویر، بازرسی هم‌زمان هوایی و زمینی خط لوله ترنس عربین در سال ۱۹۵۱ میلادی نشان داده‌شده است.
تولید کنونی نفت عربستان حدود ۱۰ میلیون بشکه در روز است. لذا در این مدت تولید آن‌ها ۲۰ برابر شده است.
در سال ۱۹۵۱ میلادی، با ساخت خط لوله ترنس عربین ظرفیت صادرات این کشور افزایش چشمگیری یافت.این خط لوله ۱۲۰۰ کیلومتر طول دارد و نفت را تا سواحل دریای مدیترانه منتقل می‌کند. در سال ۱۹۸۳ میلادی و پس از ۳۲ سال، فعالیت این خط لوله پایان یافت.
رهبران عربستان با تأسیس اوپک در سال ۱۹۶۰ میلادی، گام بلندی در جهت رهبری بازار نفت برداشتند. این سازمان در شصت سال اخیر نقش قابل‌توجهی بر قیمت نفت داشته است.
آرامکو در دست شیوخ ریاض
در سال‌های نخست، رهبران ریاض کنترلی بر آرامکو نداشتند، اما در سال ۱۹۷۳ میلادی شرایط تغییر کرد و دولت عربستان ۲۵ درصد سهام آرامکو را خریداری کرد.
در آن سال، جنگ اعراب و اسرائیل روی داد و آمریکا از تل‌آویو حمایت کرد. اوپک تلاش کرد با افزایش قیمت نفت، مشتریان غربی را تنبیه کند. کمی بعد، تحریم نفتی غرب آغاز شد. لذا عربستان تصمیم گرفت صنعت نفت خود را ملی کند.
در سال ۱۹۷۴ میلادی، سهام دولت عربستان در آرامکو به ۶۰ درصد افزایش یافت. در سال ۱۹۸۴ میلادی، این شرکت کاملاً ملی شد.
با افزایش تأسیسات و فروش نفت آرامکو، اقتصاد عربستان وابستگی زیادی به درآمدهای این شرکت پیداکرده است؛ اما پس از سقوط قیمت نفت در سال ۲۰۱۴ میلادی، رهبران ریاض تصمیم گرفتند مهره‌های بازی را تغییر دهند.
محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور در چارچوب دورنمای ۲۰۳۰ کشورش، عرضه سهام آرامکو و خصوصی‌سازی آن را آغاز کرده است. ارزش آرامکو حدود ۲ تریلیون دلار تعیین‌شده اما در مورد درستی این عدد تردیدهای زیادی وجود دارد. در این تصویر مراسم عرضه نخستین بخش از سهام آرامکو نشان داده‌شده است.
عرضه سهام ارامکو، بزرگ‌ترین خصوصی‌سازی تاریخ به شمار می‌رود که بارها به تأخیر افتاده است.
بازارهای بزرگ بورس دنیا از سال‌ها پیش رقابت برای تصاحب این خصوصی‌سازی را آغاز کرده بودند. هرچند سرانجام بازار تداول عربستان برای این کار انتخاب شد. همه ۲۵.۶ میلیارد دلار سهام عرضه‌شده در پاییز سال ۲۰۱۹ میلادی به شهروندان عربستانی و شرکت‌های حوزه خلیج‌فارس اختصاص‌یافته بود.
پس از نخستین عرضه سهام، شاهد رشد ۱۰ درصدی قیمت سهام بودیم و با عبور ارزش آرامکو از مرز ۱.۹ تریلیون دلار، فاصله این شرکت با اپل از ۷۰۰ میلیارد دلار فراتر رفت. هرچند با همه‌گیری ویروس کرونا و سقوط قیمت نفت، به نظر می‌رسد رؤیاهای رهبران ریاض را باید بربادرفته دانست.
نویسنده: ویل مارتین
منبع: Business Insider
مترجم: محسن داوری
دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۵۹
کد مطلب: 28070