اروپا بدون گاز روسیه
رویا یا واقعیت؟
رهبران اروپا در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند با ساخت تعداد قابل‌توجهی پایانه‌های واردات ال جی و واردات گاز از آذربایجان از طریق کریدور گازی جنوبی همراه با واردات چشمگیر محموله‌های ال ان جی از ایالات‌متحده، سهم روس‌ها در سبد گاز مصرفی خود را کاهش دهند.
میز نفت | اتحادیه اروپا اعلام کرده که در سال ۲۰۴۶ میلادی، قاره سبز به گاز وارداتی روسیه نیاز نخواهد داشت و انرژی موردنیاز خود را از منابع تجدید پذیر فراهم خواهد کرد. انرژی‌های خورشیدی و بادی و هیدروژن سبز گزینه‌های موردنظر اروپایی‌ها برای جایگزینی با گاز طبیعی خواهند بود.
این گذار انرژی تغییرات چشمگیری بر ژئوپلیتیک و اقتصاد انرژی دنیا بر جای خواهد گذاشت. اما این برنامه اروپایی‌ها برای کنار گذاشتن گاز طبیعی در ۲۵ سال آینده تا چه میزان واقع‌گرایانه است و پیامدهای این تصمیم بر روسیه چه خواهد بود؟
چالش تأمین مالی انرژی‌های پاک
آنجلا مرکل صدراعظم آلمان در آگوست گذشته در دیدار با ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین اعلام کرد: اروپا نیازمند به صفر رساندن کربن خود در سال ۲۰۵۰ میلادی است. این سیاست گام‌به‌گام اجرا خواهد شد و در ۲۵ سال آینده با توسعه انرژی‌های تجدید پذیر، میزان صادرات گاز طبیعی روسیه به اروپا به صفر خواهد رسید و یا بسیار محدود خواهد شد.
یک سال پیش، اتحادیه اروپا راهبردی برای توسعه هیدروژن سبز ارائه کرد. این راهبرد باهدف مقابله با بحران تغییر اقلیم تدوین شده است و در افق سال ۲۰۵۰ میلادی باید ۱۸۰ تا ۴۷۰ میلیارد یورو در بخش هیدروژن تجدید پذیر سرمایه‌گذاری شود. همچنین ۳ تا ۱۸ میلیارد دلار نیز برای تولید هیدروژن از سوخت‌های فسیلی با انتشار کربن اندک بودجه در نظر گرفته شده است. اما چگونگی تأمین مالی این طرح‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
بروکسل معتقد است کیف می‌تواند یکی از شرکای کلیدی این راهبرد باشد. سهم انرژی‌های تجدید پذیر در سبد انرژی اروپا به‌تدریج در حال افزایش است. هرچند همچنان تا زمان رقابتی شدن این منابع باید صبر کرد.
کشورهای فرانسه، اتریش و آلمان برای رهبری بازار هیدروژن در اروپا رقابت تنگاتنگی دارند. توسعه شبکه راه‌آهن سبز با قطارهای مسافری دارای سوخت هیدروژن در آلمان عملیاتی شده است. آلمان یک پالایشگاه بزرگ تولید هیدروژن صنعتی با روش الکترولیز را افتتاح کرده است.
شرکت رویال داچ شل و اتحادیه اروپا، حامیان مالی اجرایی پروژه بوده‌اند. در سایه موفقیت این پروژه شرکت رویال داچ شل در نظر دارد تا یک پروژه بزرگ‌تر با ظرفیت ۱۰ برابر این واحد در سال ۲۰۲۴ میلادی افتتاح کند هیدروژن سبز تولیدی این پروژه در صنایع آلمان مصرف خواهد شد. شرکت نسته نیز مجتمع تولید دیزل تجدید پذیر را در بازار بلژیک راه‌اندازی کرده است. این سوخت به‌صورت کامل از مواد خام تجدید پذیر تولید می‌شود.
دولت‌های بلژیک و هلند در حال برنامه‌ریزی جهت استفاده از هیدروژن در کشتی‌های در حال تردد در رودخانه‌های این دو کشور هستند.
شرکت پریمتالز، از زیرمجموعه‌های میتسوبیشی اعلام کرده یک واحد تولید هیدروژن با میزان انتشار کربن نزدیک به صفر را در اتریش افتتاح کرده است. اتحادیه اروپا از توسعه انرژی‌های تجدید پذیر حمایت همه‌جانبه می‌کند. آن‌ها معتقدند شبکه‌های انتقال برق می‌تواند جایگزین خط لوله‌های نفت و گاز شود.
همچنین سکوهای حفاری باید با توربین‌های بادی و مزارع خورشیدی جایگزین می‌شوند. فلزات کمیاب همانند لیتیوم و کبالت از ارزش بیشتری برخوردار شده‌اند و باعث می‌شود بروکسل با کشورهای آفریقایی که این مواد معدنی در آن استخراج می‌شود، روابط نزدیک‌تری برقرار کند. ازجمله تأمین‌کنندگان احتمالی این فلزات، کشور اوکراین است.
ماروس سفکوویچ، نایب‌رئیس کمیسیون اروپا در ماه ژوئیه به اوکراین سفر کرد تا در حوزه انرژی با رهبران این کشور مذاکره کند. مشارکت راهبردی جدید درزمینهٔ مواد خام، مهم‌ترین دستور کار این سفر بوده است. مشارکت اتحادیه اروپا و اوکراین در حالی انجام می‌شود که روسیه ساخت خط لوله نورد استریم ۲ را تقریباً تکمیل کرده و این نگرانی در میان رهبران کیف ایجادشده که این کشور از میلیاردها دلار درآمدهای ترانزیت گاز خرس‌ها محروم خواهد شد.
ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین بارها با انتقاد از این پروژه از نورد استریم ۲ به‌عنوان یک اسلحه ژئوپلیتیکی خطرناک در دستان کرملین یاد کرده است. مسکو بارها اعلام کرده که برخلاف مخالفت کاخ سفید، این خط لوله سیاسی نیست و تنها یک پروژه اقتصادی است که هرگز به‌عنوان اهرمی جهت اعمال فشار بر اروپا به کار گرفته نخواهد شد. اگرچه تعدادی از دولت‌های اروپایی موافق ساخت این پروژه هستند، اما تغییر راهبرد اروپا در برابر سوخت‌های فسیلی و تلاش برای گذار به انرژی‌های پاک و مقابله با تغییر اقلیم، مهم‌ترین موانع در برابر نورد استریم ۲ به‌حساب می‌آیند.
رهبران اروپا در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند با ساخت تعداد قابل‌توجهی پایانه‌های واردات ال جی و واردات گاز از آذربایجان از طریق کریدور گازی جنوبی همراه با واردات چشمگیر محموله‌های ال ان جی از ایالات‌متحده، سهم روس‌ها در سبد گاز مصرفی خود را کاهش دهند. هم‌اکنون حدود هم‌اکنون حدود ۴۰ درصد گاز مصرفی اتحادیه اروپا از روسیه تأمین می‌شود.
کمیسیون اروپا از برنامه خود برای کاهش دستکم ۵۵ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای اروپا در افق سال ۲۰۳۰ میلادی خبر داده است. دریافت مالیات قابل‌توجه از واردکنندگان سوخت‌های فسیلی، برنامه‌ریزی برای کنار گذاشتن خودروهای دارای سوخت‌های فسیلی و افزایش مالیات انتشار کربن، مهم‌ترین ابزارهای قاره اروپا برای گذار به‌سوی انرژی‌های سبز محسوب می‌شوند.
مقامات اروپایی در نظر دارند تا سال ۲۰۵۰ میلادی میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در صنعت حمل‌ونقل را تا ۹۰ درصد کاهش دهند. در این دوره گذار از تولیدکنندگان اروپایی حمایت خواهد شد، اما تولیدکنندگان غیراروپایی باید محصولات خود را با منابع انرژی‌های پاک سازگار کنند.
رهبران روسیه که با دقت اخبار حوزه انرژی در اروپا را دنبال می‌کنند، لابی گسترده‌ای برای تداوم سهم در بازار انرژی اروپا انجام می‌دهند.ولادیمیر پوتین در سال گذشته بخشی از مقررات زیست‌محیطی اروپا را غیررقابتی توصیف کرده بود. وی اعلام کرده که صنعت انرژی روسیه یکی از سبزترین صنایع دنیا است که از انرژی‌های برقآبی و هسته‌ای در کنار تولید برق با گاز طبیعی بهره می‌برند.
ولادیمیر پوتین از حامیان کلیدی سرمایه‌گذاری کشورش در تولید هیدروژن است. روس‌ها معتقدند از شبکه کنونی انتقال و توزیع گاز طبیعی در اروپا می‌توان برای توزیع هیدروژن بهره برد. کارشناسان معتقدند که گذار کامل به منابع انرژی تجدید پذیر در قاره سبز به سه دهه زمان نیازمند است. بدین ترتیب تا آن زمان اتحادیه اروپا همچنان به گاز صادراتی روسیه نیازمند خواهد بود.
منبع: اسپوتنیک
این گذار انرژی تغییرات چشمگیری بر ژئوپلیتیک و اقتصاد انرژی دنیا بر جای خواهد گذاشت. اما این برنامه اروپایی‌ها برای کنار گذاشتن گاز طبیعی در ۲۵ سال آینده تا چه میزان واقع‌گرایانه است و پیامدهای این تصمیم بر روسیه چه خواهد بود؟
چالش تأمین مالی انرژی‌های پاک
آنجلا مرکل صدراعظم آلمان در آگوست گذشته در دیدار با ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین اعلام کرد: اروپا نیازمند به صفر رساندن کربن خود در سال ۲۰۵۰ میلادی است. این سیاست گام‌به‌گام اجرا خواهد شد و در ۲۵ سال آینده با توسعه انرژی‌های تجدید پذیر، میزان صادرات گاز طبیعی روسیه به اروپا به صفر خواهد رسید و یا بسیار محدود خواهد شد.
یک سال پیش، اتحادیه اروپا راهبردی برای توسعه هیدروژن سبز ارائه کرد. این راهبرد باهدف مقابله با بحران تغییر اقلیم تدوین شده است و در افق سال ۲۰۵۰ میلادی باید ۱۸۰ تا ۴۷۰ میلیارد یورو در بخش هیدروژن تجدید پذیر سرمایه‌گذاری شود. همچنین ۳ تا ۱۸ میلیارد دلار نیز برای تولید هیدروژن از سوخت‌های فسیلی با انتشار کربن اندک بودجه در نظر گرفته شده است. اما چگونگی تأمین مالی این طرح‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
بروکسل معتقد است کیف می‌تواند یکی از شرکای کلیدی این راهبرد باشد. سهم انرژی‌های تجدید پذیر در سبد انرژی اروپا به‌تدریج در حال افزایش است. هرچند همچنان تا زمان رقابتی شدن این منابع باید صبر کرد.
کشورهای فرانسه، اتریش و آلمان برای رهبری بازار هیدروژن در اروپا رقابت تنگاتنگی دارند. توسعه شبکه راه‌آهن سبز با قطارهای مسافری دارای سوخت هیدروژن در آلمان عملیاتی شده است. آلمان یک پالایشگاه بزرگ تولید هیدروژن صنعتی با روش الکترولیز را افتتاح کرده است.
شرکت رویال داچ شل و اتحادیه اروپا، حامیان مالی اجرایی پروژه بوده‌اند. در سایه موفقیت این پروژه شرکت رویال داچ شل در نظر دارد تا یک پروژه بزرگ‌تر با ظرفیت ۱۰ برابر این واحد در سال ۲۰۲۴ میلادی افتتاح کند هیدروژن سبز تولیدی این پروژه در صنایع آلمان مصرف خواهد شد. شرکت نسته نیز مجتمع تولید دیزل تجدید پذیر را در بازار بلژیک راه‌اندازی کرده است. این سوخت به‌صورت کامل از مواد خام تجدید پذیر تولید می‌شود.
دولت‌های بلژیک و هلند در حال برنامه‌ریزی جهت استفاده از هیدروژن در کشتی‌های در حال تردد در رودخانه‌های این دو کشور هستند.
شرکت پریمتالز، از زیرمجموعه‌های میتسوبیشی اعلام کرده یک واحد تولید هیدروژن با میزان انتشار کربن نزدیک به صفر را در اتریش افتتاح کرده است. اتحادیه اروپا از توسعه انرژی‌های تجدید پذیر حمایت همه‌جانبه می‌کند. آن‌ها معتقدند شبکه‌های انتقال برق می‌تواند جایگزین خط لوله‌های نفت و گاز شود.
همچنین سکوهای حفاری باید با توربین‌های بادی و مزارع خورشیدی جایگزین می‌شوند. فلزات کمیاب همانند لیتیوم و کبالت از ارزش بیشتری برخوردار شده‌اند و باعث می‌شود بروکسل با کشورهای آفریقایی که این مواد معدنی در آن استخراج می‌شود، روابط نزدیک‌تری برقرار کند. ازجمله تأمین‌کنندگان احتمالی این فلزات، کشور اوکراین است.
ماروس سفکوویچ، نایب‌رئیس کمیسیون اروپا در ماه ژوئیه به اوکراین سفر کرد تا در حوزه انرژی با رهبران این کشور مذاکره کند. مشارکت راهبردی جدید درزمینهٔ مواد خام، مهم‌ترین دستور کار این سفر بوده است. مشارکت اتحادیه اروپا و اوکراین در حالی انجام می‌شود که روسیه ساخت خط لوله نورد استریم ۲ را تقریباً تکمیل کرده و این نگرانی در میان رهبران کیف ایجادشده که این کشور از میلیاردها دلار درآمدهای ترانزیت گاز خرس‌ها محروم خواهد شد.
ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین بارها با انتقاد از این پروژه از نورد استریم ۲ به‌عنوان یک اسلحه ژئوپلیتیکی خطرناک در دستان کرملین یاد کرده است. مسکو بارها اعلام کرده که برخلاف مخالفت کاخ سفید، این خط لوله سیاسی نیست و تنها یک پروژه اقتصادی است که هرگز به‌عنوان اهرمی جهت اعمال فشار بر اروپا به کار گرفته نخواهد شد. اگرچه تعدادی از دولت‌های اروپایی موافق ساخت این پروژه هستند، اما تغییر راهبرد اروپا در برابر سوخت‌های فسیلی و تلاش برای گذار به انرژی‌های پاک و مقابله با تغییر اقلیم، مهم‌ترین موانع در برابر نورد استریم ۲ به‌حساب می‌آیند.
رهبران اروپا در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند با ساخت تعداد قابل‌توجهی پایانه‌های واردات ال جی و واردات گاز از آذربایجان از طریق کریدور گازی جنوبی همراه با واردات چشمگیر محموله‌های ال ان جی از ایالات‌متحده، سهم روس‌ها در سبد گاز مصرفی خود را کاهش دهند. هم‌اکنون حدود هم‌اکنون حدود ۴۰ درصد گاز مصرفی اتحادیه اروپا از روسیه تأمین می‌شود.
کمیسیون اروپا از برنامه خود برای کاهش دستکم ۵۵ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای اروپا در افق سال ۲۰۳۰ میلادی خبر داده است. دریافت مالیات قابل‌توجه از واردکنندگان سوخت‌های فسیلی، برنامه‌ریزی برای کنار گذاشتن خودروهای دارای سوخت‌های فسیلی و افزایش مالیات انتشار کربن، مهم‌ترین ابزارهای قاره اروپا برای گذار به‌سوی انرژی‌های سبز محسوب می‌شوند.
مقامات اروپایی در نظر دارند تا سال ۲۰۵۰ میلادی میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در صنعت حمل‌ونقل را تا ۹۰ درصد کاهش دهند. در این دوره گذار از تولیدکنندگان اروپایی حمایت خواهد شد، اما تولیدکنندگان غیراروپایی باید محصولات خود را با منابع انرژی‌های پاک سازگار کنند.
رهبران روسیه که با دقت اخبار حوزه انرژی در اروپا را دنبال می‌کنند، لابی گسترده‌ای برای تداوم سهم در بازار انرژی اروپا انجام می‌دهند.ولادیمیر پوتین در سال گذشته بخشی از مقررات زیست‌محیطی اروپا را غیررقابتی توصیف کرده بود. وی اعلام کرده که صنعت انرژی روسیه یکی از سبزترین صنایع دنیا است که از انرژی‌های برقآبی و هسته‌ای در کنار تولید برق با گاز طبیعی بهره می‌برند.
ولادیمیر پوتین از حامیان کلیدی سرمایه‌گذاری کشورش در تولید هیدروژن است. روس‌ها معتقدند از شبکه کنونی انتقال و توزیع گاز طبیعی در اروپا می‌توان برای توزیع هیدروژن بهره برد. کارشناسان معتقدند که گذار کامل به منابع انرژی تجدید پذیر در قاره سبز به سه دهه زمان نیازمند است. بدین ترتیب تا آن زمان اتحادیه اروپا همچنان به گاز صادراتی روسیه نیازمند خواهد بود.
منبع: اسپوتنیک
شنبه ۲۰ شهريور ۱۴۰۰ ساعت ۰۰:۱۶
کد مطلب: 30883