بوی جنگ نفت بلند شد

میز نفت - «فقط یک کار باقی مانده است؛ باید دُنبش گرگ را رها کنیم تا یخ بزند»؛ این جمله تاریخی متعلق به ولادیمیر پوتین است؛ رئیس جمهور روسیه هفته گذشته این جمله کلیدی را در جمع بخشی از مدیران اقتصادی کشورش بر زبان جاری کرد تا خط و نشان بزرگی برای اروپا بکشد.

ماجرای این عبارت هم به داستان روباهی مربوط است که به یک گرگ گرسنه، می گوید اگر دُنبش را در یخ های منجمد داخل کند، می تواند با شکار ماهی از گرسنگی نجات یابد؛ گرگ هم به امید شکار ماهی، دُنب خود را در یخ فرو می کند اما یخ زده و در نهایت، از سرما جان می دهد.
 
                                                                   ***
افزایش تنش های انرژی میان اروپا و مسکو مربوط به تصمیم مهم بروکسل برای کاهش درآمدهای نفتی روسیه است هدف هم این است مشتریان نفت مردان بخی، باید در یک سقف قیمتی مشخص، از مسکو نفت بخرند و نه بیشتر. غرب می داند که با افزایش بهای جهانی نفت، روسها به درآمد بیشتری دست پیدا کرده و می کنند و چون نباید چنین اتفاقی رخ دهد، قیمت نفت روسیه باید در یک سقفی ثابت بماند.

البته این طرح  برای نخستین بار حدود سه ماه پیش به روی میز دیپلمات ها آمد اما از آنجاکه دنیا در آن دوره، با کمبود عرضه مواجه بود، جدی گرفته نشد تا این روزها که بهای نفت کاهش پیدا کرده و چشم انداز بازار نفت می گوید با افزایش عرضه نفت از سوی کشورهایی مانند لیبی، ونزوئلا و ایران، و همچنین کاهش تقاضای جهانی برای نفت، قیمتها روند نزولی به خود خواهد گرفت.

این بدان معناست که بهترین فرصت برای تعیین سقف قیمت برای نفت روسیه فرا رسیده و به همین دلیل، سرانجام قانون تثبیت قیمت نفت مسکو مورد توافق اتحادیه اروپا قرار گرفت.
 
تهدید روسی
روسیه در واکنش به این اقدام، اوپک پلاس را به سمت کاهش 100 هزار بشکه ای سوق داد تا به طرف مقابل سیگنال بدهد  با همکاری عربستان، به جنگ کاهش قیمت نفت خواهد رفت و اجازه نمی دهد منافعش به خطر بیفتد.

ولادیمیر پوتین هم گفت در صورتی که هر کشوری بخواهد از تصمیم غرب تبعیت کرده و قیمتی ثابت را برای نفت روسیه در نظر بگیرد، کل جریان انرژی به آن کشور را متوقف می کند؛ چه این کشور چین باشد و چه هند و چه سایر مشتریان:« روسیه، اقدام متقابل خواهد کرد و اگر منافعش به خطر بیفتد، دیگر خبری از عرضه نفت، گاز و زغال سنگ نیست.»

روسیه به خوبی می داند برنامه غرب برای آن، همان برنامه ای است که اوباما در سال 2011 برای ایران طراحی و اجرا کرد. در آن سال، اوباما به جای صفر کردن صادرات نفت ایران، معافیت هایی را برای مشتریان نفت تهران در نظر گرفت تا نفت ایران برای تنظیم بازار، همچنان عرضه شود ولی پولش به دست این کشور نرسد.

امروز هم همان تیم اوباما، این ایده را می خواهد اجرایی کند تا با مدیریت هوشمندانه عرضه نفت روسیه، این کشور را به گونه ای به پیش ببرد که خودش دوست دارد؛ پوتین هم این را متوجه شده و به جنگ علنی با غرب رفته است.
 
قیمت گاز هم محدود می شود
از سوی دیگر، جبهه غرب روی محدوسازی قیمت گاز روسیه هم حساب ویژه ای باز کرده است اما نکته مهم اینجاست که سهم گاز در تولید ناخالص داخلی روسیه بسیار کمتر از سهم نفت است. اتحادیه اروپا پس از این که ولادیمیر پوتین تهدید کرد اگر سقف قیمتی برای نفت و گاز روسیه تعیین شود، کل عرضه انرژی را قطع خواهد کرد، سقف قیمت برای گاز روسیه را پیشنهاد کرد.

اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت: ما سقف قیمت برای گاز روسیه را پیشنهاد خواهیم کرد. ما باید درآمدهای روسیه که پوتین از آنها برای تامین مالی جنگ در اوکراین استفاده می کند را کاهش دهیم.
 
جنگ جدی تر در راه است؟
اروپا خود را در موقعیتی قرار داده که می گوید زمستان سال جاری گرچه سخت و طاقت فرساست، اما می تواند با هر مصیبتی که شده از این بحران به سلامت عبور کند و حاضر نیست باجی به کرملین بدهد. پیامی که با پاسخ محکم روسیه مواجه شده تا دو طرف، به صورت عجیبی به جنگ انرژی علیه یکدیگر دامن بزنند.

دو طرف با اعتماد به نفس کامل، حریف می طلبند و در این میان، به نظر می رسد اوضاع انرژی در قاره سبز بحرانی تر شود. اروپایی که تا پیش از جنگ اوکراین، 40 درصد گاز و 30 درصد نفت مصرفی خود را از روسیه تامین می کرد، توانسته نفت سایرکشورها را تا حدود بسیاری جایگزین روسها کند اما برای گاز، تصمیم گرفته سرما را تحمل کند تا برای سال آینده، منابع دیگری را برای این مصارف گازی اش در نظر بگیرد هرچند که در موفقیت آمیز بودنش، اما و اگرهای بسیاری وجود دارد.
 
 
 
 

يکشنبه ۲۰ شهريور ۱۴۰۱ ساعت ۰۱:۴۹