گاز تزاری، هدف مشترک ریگان و بایدن!

به گزارش میز نفت، سه شنبه هفته گذشته بود که خبری مهم، اروپا و روسیه را غافلگیر کرد؛ خط لوله گازی نورد استریم 1 دچار حادثه شد و حداقل برای شش ماه، انتقال گاز از مسکو به قاره سبز را متوقف کرد. این خبر در حالی منتشر شد که برخی کشورهای اروپایی همچون آلمان و اتریش در صدد واردات گاز از روسیه بودند که با نشتی بوجود امده در خط لوله، اروپا دیگر نمی تواند گازی از روسیه دریافت کند.

بسیاری بر این باورند این یک عملیات خرابکارانه از سوی آمریکا بوده است و همین موضوع، خشم کرملین را به همراه داشته است. آمریکایی ها البته تجربه این کار را دارند و توانسته بودند صادرات گاز شوروی سابق را در دهه 80 میلادی به اروپا متوقف کنند هرچند به صورت مقطعی.

شروع صادرات گاز
اولین جریان صادرات گاز به اروپا، در سال 1968 صورت گرفت. پس از استقبال قاره سبز از گاز شوروی، پروژه خط لوله یامال در سال 1981 به مذاکره گذاشته شد. از همان ابتدا رونالد ریگان رئیس جمهور وقت آمریکا به مخالفت با این پروژه پرداخت.  از 1970 تا 1980، صادرات گاز شوروی به اروپای غربی به‌شدت افزایش‌یافته و از یک میلیارد مترمکعب به 26.5 میلیارد مترمکعب در سال رسیده بود.

افزایش صادرات گاز شوروی، آمریکا را نگران کرده بود و این نگرانی زمانی تشدید شد که برخی گزارش‌ها از دسترسی مسکو به فناوری‌های موردنیاز می‌دادند. این موضع به حدی برای آمریکا مهم بود که یکی از محورهای فشار به شوروی، عدم دسترسی این کشور به تکنولوژی های غربی بود.
 
تحریم تکنولوژی
 در سال 1981 ولادیمیر وتروف یکی از روسای اداره کا.گ.ب که وظیفه سرقت فناوری‌های غربی را بر عهده داشت، اطلاعات سری را در اختیار سرویس اطلاعاتی فرانسه قرار می‌دهد.او مجموعه‌ای بیش از 4000 صفحه از اسناد طبقه بندی شده شوروی با موضوع جاسوسی صنعتی را به فرانسه می فروشد که این اسناد نشان می‌داد شوروی چگونه با پوشش های مختلف، 250 جاسوسی صنعتی – اقتصادی در غرب بکار گرفته است.

میتران، رئیس‌جمهور فرانسه در اجلاس اتاوا موضوع اسناد را با رونالد ریگان مطرح می‌کند که پس از چند روز، این اسناد در اختیار سیا قرار می‌گیرد. در همان اجلاس، ریگان به اروپایی‌ها پیشنهاد داد انرژی موردنیاز آلمان به‌صورت زغال‌سنگ تأمین شود اما پیشنهاد وی توسط اروپای غربی رد شد.

قیمت زغال‌سنگ بالاتر از قیمت گاز شوروی بود. اجرای آن احتیاج به احداث کارخانه‌های گازرسانی زغال‌سنگ داشت؛ جایگزینی منابع انرژی شوروی با گاز از میدان ترول نروژ هم پیشنهاد دیگری بود که هر دو، توسط اروپا رد شد.سرانجام در نوامبر 1981، پس از دیدار برژنف از هلمت اشمیت، صدراعظم آلمان، قرارداد اصلی معامله یامال منعقد شد که واشنگتن را خشمگین کرد.
 
آغاز خرابکاری
بااین‌وجود، ویلیام کیسی رئیس آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا طرحی را به ریگان ارائه می‌دهد که بر اساس آن، آمریکا در یک عملیات ضد جاسوسی دست به خرابکاری در تأسیسات گازی شوروی می‌زد. کیسی بجای دستگیری جاسوسان، قصد داشت آن‌ها را به هکر تبدیل کند.

سیا به این جاسوسان اجازه می‌داد فنّاوری ها را سرقت کنند اما نه نسخه آماده آن، بلکه نسخه دستکاری شده اش،مهم ترین هدف سیا چیزی نبود جز اختلال در صادرات گاز به اروپا؛ در این عملیات فریب و ضدجاسوسی، یک شرکت کانادایی در دسترس جاسوسان صنعتی شوروی قرار می‌گرفت تا با پوشش دور زدن تحریم ها، بخشی از فناوری‌های موردنیاز شوروی را در اختیار این کشور قرار می‌داد.

نرم افزارهایی که در اختیار جاسوسان قرار می‌گرفت، دست‌کاری شده بود و وقتی در تأسیسات گازی شوروی به کار گرفته می‌شد، کاملا در اختیار برنامه سرویس جاسوسی آمریکا بود. در برنامه سیا، نرم‌افزارها تا 6 ماه به‌خوبی فعال بودند اما پس‌ازآن، با هک دستگاه‌های فشار خط لوله، به‌یک‌باره فشار جریان گاز را دو برابر کرده و موجب انفجار مهیب می‌شدند. با موفقیت آمیز بودن این عملیات، همه چیز طبق برنامه پیش رفت تا اینکه در سال 1982 خط لوله گازی شوروی دچار انفجار مهیبی شد و مسکو را در شوکی بزرگ فروبرد. بااین‌وجود، این خط لوله تعمیر شد و جریان گاز ادامه یافت اما آمریکایی‌ها توانسته بودند، روی خط لوله اول شوروی سوار شوند.
 
ضربه نهایی
یکی از مهمترین عملیات های خرابکاری در صادرات گاز روسها، مربوط به راه آهن ترنس سیبری بود. سه ساعت قبل از عبور قطارها از نزدیک خط لوله، تکنسین‌ها متوجه افت فشار در خط لوله شدند؛ گاز خط لوله وارد خط ریلی شده بود و وقتی دو قطار از کنار هم رد شدند، یک جرقه انفجار مهیبی را رقم زد؛ قدرت انفجار به‌اندازه یک بمب 10 تنی بود و ستون دود آن از 60 مایلی قابل‌مشاهده.

در این انفجار حداقل 500 نفر کشته شدند و یک فاجعه بزرگ در شوروی محسوب شد؛ این بهترین خبر برای آمریکایی بود که طی سال‌های اخیر با خرابکاری در تأسیسات گازی شوروی، یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار علیه مسکو آغاز کرده بود که با این اقدام، ضربه بزرگی به نفوذ گازی شوروی در اروپا زد.

پس از این انفجار، روزهای سخت شوروی وارد روزهای تیره تری شد ؛ مانند این روزهای روسیه که با خرابکاری خط لوله نورد استریم 1، برگ برنده کرملین سوخت.
 

شنبه ۹ مهر ۱۴۰۱ ساعت ۰۲:۵۴