عربستان سرانجام راضی می شود

18 ژانویه، یعنی 48 ساعت پس به اجرا درآمدن توافق وین،مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد تولید نفت این کشور روزانه 500 هزار بشکه افزایش می‌یابد. با توجه به شرایط بازار و قیمت 30 دلاری نفت،بی‌تردید این تصمیم ایران فشاری مضاعف بر کشورهای تولید کننده و صادر کننده بود.


*آیا بهای نفت در سال 2018 بشکه‌ای 10 دلار خواهد شد؟
تیه‌‌ری کوویل،استاد مدرسه بازرگانی نوانسیا پاریس و کارشناس مسائل ایران، می‌گوید:« با توجه به شرایط فعلی بازار که مازاد تولید دارد، بازگشت ایران روند کاهش بهای نفت را تسریع می‌کند».

بانک جهانی در گزارشی که ماه اوت انتشار یافت پیش‌بینی کرده بود بازگشت ایران به بازار نفت، تاثیر «مهمی» می‌گذارد و از سال 2016 بهای نفت را بشکه‌ای 10 دلار کاهش می‌دهد( از 30 دلار به 20 دلار می‌رساند).

اردوان امیر‌اصلانی، وکیل ایرانی-فرانسوی کسب و کار، از این هم بدبین‌تر است و پیش‌بینی می‌کند بهای نفت در سال 2018 به 10 دلار برسد. با آن که این پیش‌بینی بعید به نظر می‌رسد،اما می‌تواند سبب کنار کشیدن کشورهایی مثل برزیل از بازار نفت شود، زیرا دیگر تمایلی به تولید نفت با سود کم نخواهند داشت.


*بازگشت ایران به وضعیت عادی
هر چند افزایش تولید نفت ایران،بازار را متزلزل می‌کند اما سبب تغییرات ریشه‌ای در بازار نخواهد شد. تیه‌ری کوویل در توضیح این مطلب می‌گوید:«برای ایران این مسئله، بازگشت به وضعیت عادی است. کشورهای دیگر به ویژه عربستان سعودی در غیاب ایران جای این کشور را در بازار گرفتند و سهم تولید خود را افزایش دادند».

ایران 9.3 درصد ذخایر نفت جهان را دارد و با این ترتیب، در جدول کشورهای دارنده ذخایر نفت در ردیف چهارم قرار دارد.ایران وضعیت عرضه مازاد در بازار را نادیده نمی‌گیرد اما باید موقعیت خود را دوباره به دست آورد. رکن‌الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران 18 ژانویه گفت:« اگر ایران تولید خود را افزایش ندهد، کشورهای همسایه دیگر ممکن است ظرف 6 ماه تا یک سال تولیدشان را افزایش دهند و سهم ایران را در بازار بگیرند».

ایران که هم اکنون 2 میلیون و 800 هزار بشکه نفت تولید می‌کند، باید به ظرفیت صادرات قبل از تحریم‌ها بازگردد، یعنی صادرات فعلی خود را که روزانه یک میلیون بشکه است به 2 میلیون بشکه برساند.این برای اقتصاد ایران ضرورت دارد. تحریم‌های نفتی اروپا در سال 2012 این کشور را ضعیف کرد و طبق ارزیابی تیه‌ری کوویل « ایران 25 درصد درآمد‌های بودجه‌ای را از دست داد و بودجه‌های این کشور از سال 2012 انقباضی شد.افزون بر این زیرساخت‌های این کشور بسیار فرسوده شده است».

حسن روحانی، که در سال 2013 به ریاست جمهوری ایران انتخاب شد، به خوبی می‌داند که انتخاب مجددش در سال 2017 ، در گرو بهبود وضع اقتصادی کشور است. او وعده لغو تحریم‌های بین‌المللی را داده بود اما مردم اکنون منتظر تاثیرات لغو تحریم‌ها هستند.

اردوان امیر‌اصلانی معتقد است ایران باید منابع درآمد خود را متنوع کند. به گفته وی، به رغم الزامات اقتصادی، نفت نباید منبع اصلی درآمد ایران باشد. وضعیت درآمدی امروز کشورهایی مثل الجزایر، جمهوری آذربایجان و ونزوئلا، پیامدهای منفی چنین وابستگی را به خوبی نشان می‌دهد.وابستگی به درآمدهای نفتی، حتی عربستان سعودی را هم با مفهوم ریاضت اقتصادی آشنا کرده است. تقریبا همه درآمدهای عربستان از طریق صادرات نفت به دست مِی‌‌آید.
ایران در شرایطی به بازار نفت برمی‌گردد که این بازار با خطر عرضه بیش از تقاضا هم روبه رو است.

امیراصلانی، یاد‌آور می‌شود:« عربستان،به صورت رسمی،می‌خواهد ایران را درهم بشکند، ریاض قرارداد وین را خیانتی از سوی آمریکا می‌داند و احساس خطر می‌کند و به همین علت به راهبرد تنش متوسل می‌شود».

عربستان با نفوذی که در سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) دارد، درخواست کشورهای دیگر را برای کاهش تولید نمی‌پذیرد.این کشور در حال حاضر روزانه 10 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند. با وجود این ریاض در نهایت باید کوتاه بیاید واین بازی را ادامه ندهد. تیه‌ری کوویل می‌گوید:«به نفع همه اعضای اوپک است که به مصالحه دست یابند».


*آیا اوپک به سوی یک ائتلاف ضد ریاض پیش خواهد رفت؟
درحال حاضر موضع ریاض ذره‌ای تغییر نکرده است. این کشور تولید بالای خود را ادامه می‌دهد اما کاسه صبر برخی کشورها لبریز شده است. هفته گذشته، نیکلاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا،اعلام کرد با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه( کشوری که عضو اوپک نیست) مسئله کاهش بهای نفت را بررسی کرده است. الجزایر هم که اقتصادش به علت کاهش درآمد‌های نفتی به نفس افتاده، خواهان کاهش سقف تولید نفت است.

مسئله نفت به مناقشه بین سنی‌ها و شیعیان پیوند خورد و با جنگ دیپلماتیک بین تهران و ریاض، تشدید شد.این امکان وجود دارد دو کشور تولید کننده و صادر کننده نفت یعنی عراق که بیشتر جمعیت آن شیعه است و نیز جمهوری آذربایجان وارد این مناقشه نفتی شوند.اما آیا این به تسلیم شدن عربستان سعودی و کاهش سقف تولید اوپک منجر خواهد شد؟
 

شنبه ۱۰ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۲۰:۳۳