تاپی عملیاتی شد
خط لوله‌ی تاپی که به گفته مسئولین به علت مشکل در سرمایه‌گذاری و امنیت، مسیر اجرای آن بعید بود، هفته‌ی گذشته بر خلاف تصور خوشبینانه مسئولین وزارت نفت به مرحله عملیاتی رسید. حال باید پرسید تا کجا منافع ایران در بازار گاز قربانی تعلل مسئولین وزارت نفت خواهد شد؟
تاپی - میز نفت
به گزارش میز نفت ، خط لوله انتقال گاز تاپی(ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند) که زمانی به دلیل داشتن دو مشکل عمده امنیت مسیر عبور خط لوله و عدم رقبت سرمایه‌گذاران برای مشارکت، اجرای آن در هاله ای از ابهام قرار داشت، هفته گذشته با کلنگ زنی فاز دوم آن در افغانستان توسط روسای جمهور 4 کشور، وارد فاز جدیدی از اجرا شد.
این خط لوله قرار است سالانه تقریبا 33 میلیارد مترمکعب گاز کشور ترکمنستان را از طریق افغانستان به بازار میلیاردی پاکستان و هند برساند. ترکمنستان به عنوان چهارمین دارنده ذخایر گازی دنیا همواره به دلیل وابستگی درآمد صادرات گاز خود به یک کشور خاص که سهم قابل توجهی در درآمد کشورش دارد، دچار مشکل بوده بنابراین متنوع سازی سبد صادراتی یکی از اولویت‌های این کشور دراین حوزه بوده است.
در این میان اولویت اول این کشور همواره به دلیل وجود امنیت در ایران و صرفه اقتصادی بیشتر بازار ایران بوده است. پس از ایران بازار هند و پاکستان بازارهای جذابی برای این کشور بوده‌اند اما به دلیل مشکلات امنیتی مسیر عبور این خط لوله و حجم بالای سرمایه گذاری مورد نیاز برای این خط لوله اجرای آن همواره با هاله‌ای از ابهام روبه‌رو بوده است.
از طرفی یک مانع اصلی اجرای این خط لوله، کمبود گاز ترکمنستان در طی سال‌های گذشته بوده است؛ ترکمنستان در طی سال‌های گذشته تمام ظرفیت صادراتی خود را به ایران و چین صادر کرده است به طوری که موجب شده این کشور پروژه تاپی را تا زمان افزایش ظرفیت تولید گاز خود به تعویق بیاندازد.
در طرف دیگر نزاع‌های مسئولین ایران با این کشور در زمینه واردات گاز در طی چند سال گذشته و همچنین قطع واردات یکساله ایران از این کشور موجب شد تا این کشور نتواند به ایران به عنوان متحدی مطمئن و قابل اطمینان در زمینه تجارت گاز اتکا کند و عملا به فکر راه جایگزینی در این زمینه باشد.
تاپی به عنوان گزینه بعدی این کشور روی میز مسئولین ترکمنستان قرار گرفت. رییس جمهور این کشور مذاکره با عربستان و چین را به منظور جلب حمایت این کشورها و رفع مشکلات امنیتی و مالی اجرای این خط لوله آغاز کرد. مذاکراتی که در مدت کوتاهی نتیجه داد و عملا عربستان حمایت و سرمایه گذاری خود در این خط لوله را اعلام کرد. با حمایت عربستان بخش مهمی از مشکل این خط لوله که تهدید امنیت آن از سوی طالبان بود رفع شد بنابراین چین نیز با کاهش ریسک سرمایه گذاری در این خط لوله به سرمایه گذاری در این خط لوله و اجرای آن رضایت داد.
طالبان نیز در افغانستان با وجود اختلافات زیاد با دولت مرکزی قول تامین امنیت این خط لوله را داد تا آنکه جمعه گذشته اجرای این خط لوله در افغانستان با حضور روسای جمهور چهار کشور کلنگ زنی شد.
همانطور که گفته شد همواره یکی از موانع اصلی اجرای خط لوله تاپی کمبود گاز ترکمنستان در تامین گاز مورد نیاز این خط لوله بوده است که موجب شده تا ترکمنستان تمایل بالایی برای اجرای این خط لوله در کوتاه مدت نداشته باشد. در یک سال گذشته با قطع واردات ایران از این کشور این مشکل نیز برطرف شده و عملا این موضوع راه را برای اجرای خط لوله رقیب خط لوله صلح ایران باز کرده است.
در حالی که گاز ترکمنستان به عنوان یک فرصت برای ایران به منظور نقش افرینی بیشتر در بازار گاز بود تا ایران به هاب گازی منطقه تبدیل شود اما با خوشخیالی مسئولین این فرصت به یک تهدید برای ایران تبدیل شده است. با واردات گاز ترکمنستان ایران می‌توانست علاوه بر کاهش هزینه‌ی انتقال گاز به شمال شرق برای تامین گاز مورد نیاز استان‌های سمنان و خراسان و گلستان با صادرات گاز خود در جنوب نیز برای کشور درآمدزایی کند.
حال اما با تعلل مسئولین نه تنها این فرصت از دست رفته بلکه گاز ترکمنستان با صادرات به پاکستان و هند عملا به رقیبی برای خط لوله صلح و مانعی جدی برای صادرات گاز کشور به این بازارهای با تقاضای بالا تبدیل شده است.
عربستان با درک جنگ گازی در جریان در منطقه و با نقش آفرینی فعال در این جنگ در زمین آمریکا عملا راه را برای صادرات گاز ایران مسدود کرده است. این درحالی است که مسئولین وزارت نفت با خوشخیالی چندسالی است که بر طبل استهزاء میکوبند و اجرای تاپی را غیر ممکن می‌دانند.
متاسفانه عملکرد ضعیف مسئولین وزارت نفت در حوزه تجارت گاز منجر به شکست‌های پی در پی ایران در این حوزه شده است از شکست در دعوای حقوقی با ترکیه بگیر تا عدم تحقق خط لوله صلح و قرارداد پر ایراد IFLNG و حالا هم شکست در عرصه رقابت ترکمنستان. حال باید پرسید تا کجا منافع ایران در بازار گاز قربانی تعلل مسئولین وزارت نفت خواهد شد؟
منبع : فارس
این خط لوله قرار است سالانه تقریبا 33 میلیارد مترمکعب گاز کشور ترکمنستان را از طریق افغانستان به بازار میلیاردی پاکستان و هند برساند. ترکمنستان به عنوان چهارمین دارنده ذخایر گازی دنیا همواره به دلیل وابستگی درآمد صادرات گاز خود به یک کشور خاص که سهم قابل توجهی در درآمد کشورش دارد، دچار مشکل بوده بنابراین متنوع سازی سبد صادراتی یکی از اولویت‌های این کشور دراین حوزه بوده است.
در این میان اولویت اول این کشور همواره به دلیل وجود امنیت در ایران و صرفه اقتصادی بیشتر بازار ایران بوده است. پس از ایران بازار هند و پاکستان بازارهای جذابی برای این کشور بوده‌اند اما به دلیل مشکلات امنیتی مسیر عبور این خط لوله و حجم بالای سرمایه گذاری مورد نیاز برای این خط لوله اجرای آن همواره با هاله‌ای از ابهام روبه‌رو بوده است.
از طرفی یک مانع اصلی اجرای این خط لوله، کمبود گاز ترکمنستان در طی سال‌های گذشته بوده است؛ ترکمنستان در طی سال‌های گذشته تمام ظرفیت صادراتی خود را به ایران و چین صادر کرده است به طوری که موجب شده این کشور پروژه تاپی را تا زمان افزایش ظرفیت تولید گاز خود به تعویق بیاندازد.
در طرف دیگر نزاع‌های مسئولین ایران با این کشور در زمینه واردات گاز در طی چند سال گذشته و همچنین قطع واردات یکساله ایران از این کشور موجب شد تا این کشور نتواند به ایران به عنوان متحدی مطمئن و قابل اطمینان در زمینه تجارت گاز اتکا کند و عملا به فکر راه جایگزینی در این زمینه باشد.
تاپی به عنوان گزینه بعدی این کشور روی میز مسئولین ترکمنستان قرار گرفت. رییس جمهور این کشور مذاکره با عربستان و چین را به منظور جلب حمایت این کشورها و رفع مشکلات امنیتی و مالی اجرای این خط لوله آغاز کرد. مذاکراتی که در مدت کوتاهی نتیجه داد و عملا عربستان حمایت و سرمایه گذاری خود در این خط لوله را اعلام کرد. با حمایت عربستان بخش مهمی از مشکل این خط لوله که تهدید امنیت آن از سوی طالبان بود رفع شد بنابراین چین نیز با کاهش ریسک سرمایه گذاری در این خط لوله به سرمایه گذاری در این خط لوله و اجرای آن رضایت داد.
طالبان نیز در افغانستان با وجود اختلافات زیاد با دولت مرکزی قول تامین امنیت این خط لوله را داد تا آنکه جمعه گذشته اجرای این خط لوله در افغانستان با حضور روسای جمهور چهار کشور کلنگ زنی شد.
همانطور که گفته شد همواره یکی از موانع اصلی اجرای خط لوله تاپی کمبود گاز ترکمنستان در تامین گاز مورد نیاز این خط لوله بوده است که موجب شده تا ترکمنستان تمایل بالایی برای اجرای این خط لوله در کوتاه مدت نداشته باشد. در یک سال گذشته با قطع واردات ایران از این کشور این مشکل نیز برطرف شده و عملا این موضوع راه را برای اجرای خط لوله رقیب خط لوله صلح ایران باز کرده است.
در حالی که گاز ترکمنستان به عنوان یک فرصت برای ایران به منظور نقش افرینی بیشتر در بازار گاز بود تا ایران به هاب گازی منطقه تبدیل شود اما با خوشخیالی مسئولین این فرصت به یک تهدید برای ایران تبدیل شده است. با واردات گاز ترکمنستان ایران می‌توانست علاوه بر کاهش هزینه‌ی انتقال گاز به شمال شرق برای تامین گاز مورد نیاز استان‌های سمنان و خراسان و گلستان با صادرات گاز خود در جنوب نیز برای کشور درآمدزایی کند.
حال اما با تعلل مسئولین نه تنها این فرصت از دست رفته بلکه گاز ترکمنستان با صادرات به پاکستان و هند عملا به رقیبی برای خط لوله صلح و مانعی جدی برای صادرات گاز کشور به این بازارهای با تقاضای بالا تبدیل شده است.
عربستان با درک جنگ گازی در جریان در منطقه و با نقش آفرینی فعال در این جنگ در زمین آمریکا عملا راه را برای صادرات گاز ایران مسدود کرده است. این درحالی است که مسئولین وزارت نفت با خوشخیالی چندسالی است که بر طبل استهزاء میکوبند و اجرای تاپی را غیر ممکن می‌دانند.
متاسفانه عملکرد ضعیف مسئولین وزارت نفت در حوزه تجارت گاز منجر به شکست‌های پی در پی ایران در این حوزه شده است از شکست در دعوای حقوقی با ترکیه بگیر تا عدم تحقق خط لوله صلح و قرارداد پر ایراد IFLNG و حالا هم شکست در عرصه رقابت ترکمنستان. حال باید پرسید تا کجا منافع ایران در بازار گاز قربانی تعلل مسئولین وزارت نفت خواهد شد؟
منبع : فارس
دوشنبه ۷ اسفند ۱۳۹۶ ساعت ۱۴:۱۶
کد مطلب: 20558