نشریه پولیتیکو تحلیل کرد:
شکست در برنامه لغو تحریم ها به این دلایل
واقعیت این است که ایران به دلیل ساختار مقررات و ضعف سیستماتیکی که در اقتصادش وجود دارد همیشه برای ارتباط با اقتصاد جهانی دچار مشکل بوده است.
به گزارش ميزنفت٬ پایگاه اینترنتی نشریه پولیتیکو در مطلبی با عنوان « نظام مالی معیوب ایران» به بررسی مشکلات موجود در نظام مالی و بانکداری ایران پرداخت.
توافق هسته ای ایران مشخص بود که در مراحل مذاکره، نتیجه گیری و اجرا جنجال برانگیز خواهد بود. در این توافق بخش برداشتن تحریم ها بیشترین پیچیدگی را دارد. اما اینکه ناکامی ایران در رسیدن به پول هنگفت را به تحریم ها نسبت دهیم، آنطور که منقدان و حامیان هر دو می گویند، اشتباه است و دورنمای موفقیت توافق را تضعیف می کند.ایران تاکنون از توافق هسته ای منفعت هایی عایدش شده است.
ثبات اقتصادی که بعد از روی کار آمدن حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور آغاز شد، فرصت ایجاد برخی اصلاحات و بازسازی اقتصادی را فراهم کرده است. اما انتظارات از این توافق زیاد است و هنوز برآورده نشده است. ایران برای دسترسی به صد میلیارد دلار از دارایی های مسدود شده اش طبق توافق هسته ای تلاش کرده است، حتی جان کری وزیر امور خارجه آمریکا می گوید آنها فقط درباره سه میلیارد دلار از این مبلغ بحث و گفتگو کرده اند.
علاوه بر آن اغلب شرکتها و بانکهای خارجی که می خواهند به ایران برگردند نمی خواهند در شرایط پرخطر با ایران تجارت کنند. نشانه گرفتن انگشت اتهام به سوی یکدیگر آغاز شده است. منتقدان توافق در ایران، روحانی و دیپلماتهای او را مسئول این فریب خوردن می دانند. در آمریکا برخی از منتقدان بر این باورند که تلاش های ایران نشان می دهد که اگر رئیس جمهور اوباما مسیر تحریم ها را ادامه می داد ایران فروپاشیده می شد.
واقعیت این است که ایران به دلیل ساختار مقررات و ضعف سیستماتیکی که در اقتصادش وجود دارد همیشه برای ارتباط با اقتصاد جهانی دچار مشکل بوده است و برداشته شدن تحریم ها این موضوع را تغییر نخواهد داد. اما آمریکا برای حل مشکلات و رسیدن به منافع و فواید توافق باید با ایران تعامل داشته باشد.
منزوی کردن بیشتر نظام بانکی ایران فقط می تواند توافق هسته ای را تضعیف کند و احتمالا به نظام بانکی آمریکا آسیب بزند. چالش های اقتصادی اساسی و بنیادی در ایران شدیدتر شده است. مانند مشکلات سیستم بانکی از جمله فساد و نبود نقدینگی در بانکها، ناتوانی بانکها در پیروی از استانداردهای به روز در زمینه انتشار مبادلات ملی، مالیات و سرمایه گذاری که در بسیاری از بازارهای نوظهور وجود دارد.
اما در ایران موارد این چنینی زیاد است و به گفته صندوق بین المللی پول در ایران تعداد زیادی از وام های گرفته شده پس داده نشده است، گردش نقدینگی در بانک مرکزی ضعیف است و سابقه ای مبنی بر حمایت از تروریسم وجود دارد. علاوه بر آن سیستم اداری دشوار و مقررات سخت موجب شده تا ایران در فهرست شاخص تجارت آسان بانک جهانی رتبه 118 را داشته باشد.
بخش عمده ای از مشکلات اقتصادی ایران تقصیر خودش است اما برخی از تحریم های آمریکا این مشکلات را تشدید کرده است، مخصوصا مجازاتهایی که برای بانکهای خارجی برای تجارت با ایران و بخش هایی که تحریم هستند در نظر گرفته شده است. اما حامیان توافق و منتقدان با نگاهی ظاهری به اعتراض ایران علیه تحریم ها می گویند آمریکا مسئول عایدات محدودی است که از توافق به دست ایران می رسد.
اینکه گفته می شود آمریکا می تواند و باید اقدام بیشتری انجام دهد تا مطمئن شود ایران به آنچه برایش هزینه کرده است برسد برای حفظ توافق و مهار هسته ای لازم است. آمریکا باید به شرکتها و شهروندانش اجازه دهد تا به پاکسازی نظام مالی ایران با ارائه توصیه هایی برای جلوگیری از پولشویی و نقل و انتقالات مالی مشکوک کمک کنند.
سران و مسئولان وزارت خزانه داری و وزات امور خارجه آمریکا هم باید از همتایان اروپایی و آسیایی خود بخواهند اقدامات علنی بیشتری برای کمک به شرکتها در زمینه چگونگی تجارت با ایران اتخاذ کنند. کنگره هم برای اطمینان از اینکه توافق فواید امنیتی که کاخ سفید وعده آن را به مردم آمریکا داده است محقق می کند، باید بر توافق نظارت داشته باشد. نمایندگان کنگره باید از درگیریهای مجدد بر سر توافق اجتناب کنند. خطرات زیادی هم برای امنیت ملی و هم برای امنیت اقتصادی آمریکا وجود دارد. طرح خطرناکی در کنگره مطرح است که می تواند استفاده از دلار برای بانکهای خارجی را محدود کند.
تبدیل این طرح به قانون می تواند به جذابیت نظام مالی آمریکا برای شرکت های خارجی صدمه بزند. ترجیح به استفاده از دلار در سیستم جهانی در حال حاضر برای وام دادن، تجارت، سرمایه گذاری و ذخیره ارزش فواید زیادی برای اقتصاد آمریکا دارد اما این یک حق خدادادی نیست بلکه عملکرد سیستم بین المللی است که با کمک سران آمریکا ایجاد شده است.
اگر سران آمریکا بخواهند با اعمال قوانین پیشنهادی جدید برای استفاده از دلار از این مزیت دست بکشند دست یابی مجدد به این امر غیرممکن خواهد بود. اتکای بازار جهانی به دلار نتیجه شفافیت، رقابت، و منطق در اقتصاد آمریکا و در دسترس بودن دلار است.
برقراری چنین محدودیت هایی می تواند دلار را از کانون اقتصاد جهانی خارج کند. در این صورت بازگشت نظام مالی آمریکا به برتری گذشته می تواند غیرممکن باشد. در حال حاضر تحریم ها مشکل اصلی توافق هسته ای نیست اما سیاستگذاران آمریکا با تضعیف دیپلماسی هسته ای می خواهند بگویند تحریم ها مشکل اصلی اند.
اگر آنها بخواهند محدودیت های جدید بین المللی اعمال کنند قدرت اقتصادی آمریکا را هم به خطر می اندازند. ما همانطور که توافق هسته ای را اجرا می کنیم و مطمئن می شویم که به دقت اجرا می شود و نظارت دقیقی بر آن وجود دارد، باید به یاد داشته باشیم که این توافق درحالیکه برای ایران از نظر امنیتی و اقتصادی بسیار مهم است برای ما هم چندان کم اهمیت نیست.
توافق هسته ای ایران مشخص بود که در مراحل مذاکره، نتیجه گیری و اجرا جنجال برانگیز خواهد بود. در این توافق بخش برداشتن تحریم ها بیشترین پیچیدگی را دارد. اما اینکه ناکامی ایران در رسیدن به پول هنگفت را به تحریم ها نسبت دهیم، آنطور که منقدان و حامیان هر دو می گویند، اشتباه است و دورنمای موفقیت توافق را تضعیف می کند.ایران تاکنون از توافق هسته ای منفعت هایی عایدش شده است.
ثبات اقتصادی که بعد از روی کار آمدن حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور آغاز شد، فرصت ایجاد برخی اصلاحات و بازسازی اقتصادی را فراهم کرده است. اما انتظارات از این توافق زیاد است و هنوز برآورده نشده است. ایران برای دسترسی به صد میلیارد دلار از دارایی های مسدود شده اش طبق توافق هسته ای تلاش کرده است، حتی جان کری وزیر امور خارجه آمریکا می گوید آنها فقط درباره سه میلیارد دلار از این مبلغ بحث و گفتگو کرده اند.
علاوه بر آن اغلب شرکتها و بانکهای خارجی که می خواهند به ایران برگردند نمی خواهند در شرایط پرخطر با ایران تجارت کنند. نشانه گرفتن انگشت اتهام به سوی یکدیگر آغاز شده است. منتقدان توافق در ایران، روحانی و دیپلماتهای او را مسئول این فریب خوردن می دانند. در آمریکا برخی از منتقدان بر این باورند که تلاش های ایران نشان می دهد که اگر رئیس جمهور اوباما مسیر تحریم ها را ادامه می داد ایران فروپاشیده می شد.
واقعیت این است که ایران به دلیل ساختار مقررات و ضعف سیستماتیکی که در اقتصادش وجود دارد همیشه برای ارتباط با اقتصاد جهانی دچار مشکل بوده است و برداشته شدن تحریم ها این موضوع را تغییر نخواهد داد. اما آمریکا برای حل مشکلات و رسیدن به منافع و فواید توافق باید با ایران تعامل داشته باشد.
منزوی کردن بیشتر نظام بانکی ایران فقط می تواند توافق هسته ای را تضعیف کند و احتمالا به نظام بانکی آمریکا آسیب بزند. چالش های اقتصادی اساسی و بنیادی در ایران شدیدتر شده است. مانند مشکلات سیستم بانکی از جمله فساد و نبود نقدینگی در بانکها، ناتوانی بانکها در پیروی از استانداردهای به روز در زمینه انتشار مبادلات ملی، مالیات و سرمایه گذاری که در بسیاری از بازارهای نوظهور وجود دارد.
اما در ایران موارد این چنینی زیاد است و به گفته صندوق بین المللی پول در ایران تعداد زیادی از وام های گرفته شده پس داده نشده است، گردش نقدینگی در بانک مرکزی ضعیف است و سابقه ای مبنی بر حمایت از تروریسم وجود دارد. علاوه بر آن سیستم اداری دشوار و مقررات سخت موجب شده تا ایران در فهرست شاخص تجارت آسان بانک جهانی رتبه 118 را داشته باشد.
بخش عمده ای از مشکلات اقتصادی ایران تقصیر خودش است اما برخی از تحریم های آمریکا این مشکلات را تشدید کرده است، مخصوصا مجازاتهایی که برای بانکهای خارجی برای تجارت با ایران و بخش هایی که تحریم هستند در نظر گرفته شده است. اما حامیان توافق و منتقدان با نگاهی ظاهری به اعتراض ایران علیه تحریم ها می گویند آمریکا مسئول عایدات محدودی است که از توافق به دست ایران می رسد.
اینکه گفته می شود آمریکا می تواند و باید اقدام بیشتری انجام دهد تا مطمئن شود ایران به آنچه برایش هزینه کرده است برسد برای حفظ توافق و مهار هسته ای لازم است. آمریکا باید به شرکتها و شهروندانش اجازه دهد تا به پاکسازی نظام مالی ایران با ارائه توصیه هایی برای جلوگیری از پولشویی و نقل و انتقالات مالی مشکوک کمک کنند.
سران و مسئولان وزارت خزانه داری و وزات امور خارجه آمریکا هم باید از همتایان اروپایی و آسیایی خود بخواهند اقدامات علنی بیشتری برای کمک به شرکتها در زمینه چگونگی تجارت با ایران اتخاذ کنند. کنگره هم برای اطمینان از اینکه توافق فواید امنیتی که کاخ سفید وعده آن را به مردم آمریکا داده است محقق می کند، باید بر توافق نظارت داشته باشد. نمایندگان کنگره باید از درگیریهای مجدد بر سر توافق اجتناب کنند. خطرات زیادی هم برای امنیت ملی و هم برای امنیت اقتصادی آمریکا وجود دارد. طرح خطرناکی در کنگره مطرح است که می تواند استفاده از دلار برای بانکهای خارجی را محدود کند.
تبدیل این طرح به قانون می تواند به جذابیت نظام مالی آمریکا برای شرکت های خارجی صدمه بزند. ترجیح به استفاده از دلار در سیستم جهانی در حال حاضر برای وام دادن، تجارت، سرمایه گذاری و ذخیره ارزش فواید زیادی برای اقتصاد آمریکا دارد اما این یک حق خدادادی نیست بلکه عملکرد سیستم بین المللی است که با کمک سران آمریکا ایجاد شده است.
اگر سران آمریکا بخواهند با اعمال قوانین پیشنهادی جدید برای استفاده از دلار از این مزیت دست بکشند دست یابی مجدد به این امر غیرممکن خواهد بود. اتکای بازار جهانی به دلار نتیجه شفافیت، رقابت، و منطق در اقتصاد آمریکا و در دسترس بودن دلار است.
برقراری چنین محدودیت هایی می تواند دلار را از کانون اقتصاد جهانی خارج کند. در این صورت بازگشت نظام مالی آمریکا به برتری گذشته می تواند غیرممکن باشد. در حال حاضر تحریم ها مشکل اصلی توافق هسته ای نیست اما سیاستگذاران آمریکا با تضعیف دیپلماسی هسته ای می خواهند بگویند تحریم ها مشکل اصلی اند.
اگر آنها بخواهند محدودیت های جدید بین المللی اعمال کنند قدرت اقتصادی آمریکا را هم به خطر می اندازند. ما همانطور که توافق هسته ای را اجرا می کنیم و مطمئن می شویم که به دقت اجرا می شود و نظارت دقیقی بر آن وجود دارد، باید به یاد داشته باشیم که این توافق درحالیکه برای ایران از نظر امنیتی و اقتصادی بسیار مهم است برای ما هم چندان کم اهمیت نیست.
چهارشنبه ۱۹ خرداد ۱۳۹۵ ساعت ۱۱:۴۱
کد مطلب: 13557