۰

آيا سعودی ها با کمترين باج نظر پوتين را تغيير می دهند؟

پوتین و ملک سلمان - عصر نفت
پوتین و ملک سلمان - عصر نفت
به گزارش ميزنفت ، ارزش تمامي توافقنامه‌ها در بهترين ارزيابي‌ها بالغ بر 10ميليارد دلار نمي شود، که 3ميليارد دلار آن مربوط به نفت است. اين رقم‌ها با توافقنامه‌هاي امضا شده در معامله‌هاي عربستان و آمريکا قابل مقايسه نيست.

سرويس جهان مشرق - علي شهاب تحليلگر مسايل راهبردي منطقه در مقاله‌اي به بررسي سفر اخير سلمان بن عبدالعزيز پادشاه عربستان سعودي به مسکو پرداخته و تأکيد کرد که رژيم صهيونيستي نگراني خود را از صف بندي کشورها عربي معتدل! در ستوني پشت درهاي دمشق مخفي نمي کنند.

از زماني که آمريکا رفتار سردي را در تعامل با پرونده سوريه نسبت به متحدان منطقه اي از خود نشان مي دهد، کشورهاي خليج فارس موقعيت خود را به سمت تلاش براي يافتن راه حلي پيش مي‌برند که موقعيت سياسي آنها را در سازش دور از دسترسي محقق کند که امروز بيش از هر زمان ديگر به موعد تحقق خود نزديک شده است.

در اين ميان عربستان محاسبات و اولويت هاي مخصوص خود را دارد. سفر سلمان بن عبدالعزيز پادشاه عربستان سعودي براي اولين بار به روسيه سوالاتي را در رابطه با ميزان آمادگي رياض در زمينه موضع‌گيري‌هاي جديد در مورد جنگ سوريه ايجاد کرده است. البته ماهيت مناسبات عربستان و آمريکا و صدها ميليارد دلاري که دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا در سفر اخير خود به رياض به جيب زد، تاکيد دارد که عربستان بدون شک محکوم به حضور زير چتر آمريکا خواهد بود، حتي اگر بخواهد در ابعاد رسانه اي از اين روند فراتر برود.
اين قاعده قطعا بر اقدامات عربستان سعودي در قبال مسکو نيز منطبق است. رياض به دنبال پيدا کردن جانشين براي واشنگتن نيست. البته در اين زمينه نبايد امکان گرفتن واکنش هاي روسيه براي تحقيق دستاوردهاي تاکتيکي غير متعارض با برنامه ها و سياست هاي آمريکا در سوريه و منطقه را ملغي دانست. 

سوالي که بايد به آن پاسخ داده شود، اين است که انگيزه هاي سفر شاه سعودي به عربستان در زمان کنوني و با اين شکل و ماهيت چيست و اولويت‌هايي که عربستان را به سمت اين سفر سوق داده، چه ميتواند باشد؟ 

زمينه هاي توافق هاي امضا شده توسط پادشاه عربستان در مسکو شامل مشارکت در صندوق سرمايه گذاري هاي عمومي به ارزش يک ميليارد دلار، يادداشت تفاهم براي افزايش تبادل صنايع نظامي، يادداشت تبادل براي سرمايه گذاري در امور زير ساختي، يادداشت تفاهم براي تاسيس سکوي سرمايه‌گذاري در بخش نفتي به علاوه يادداشت تفاهمي براي ايجاد فرصت ها بين دو کشور در اين بخش و توافقنامه هاي امضا شده در بخش ارتباطات و کشاورزي و فرهنگي و توافق دريافت سامانه موشکي اس 400 از جمله موارد امضا شده ميان دو طرف است. 

ارزش تمامي اين توافقنامه ها در بهترين ارزيابي ها بالغ بر10 ميليارد دلار نمي شود، که 3 ميليارد دلار از آنها مربوط به بخش نفت است. اين رقم‌ها با توافقنامه هاي امضا شده در معامله هاي عربستان و آمريکا قابل مقايسه نيست. 

بخش نفت بيشترين سهم توافقنامه هاي امضا شده ميان دو طرف را در اختيار داشته و مورد توجه ويژه ملک سلمان بوده و او اعلام کرد که سهيم بودن با دوستان روس براي رسيدن به افق هاي ايجاد توازن مجدد در بازارهاي جهاني نفت محوري است. وي تاکيد کرد که چشم انداز2030 به عنوان چشم انداز خيزش اقتصادي عربستان فرصت هاي متعددي را در برابر شرکت هاي روسي ايجاد مي کند. 

نکته جالب توجه در اين جا است که رسانه هاي معتبر روسي ابعادي فراتر از حجم واقعي اين سفر به آن ندادند و آن را در چارچوب منافع مفيد ميان دو طرف دانستند و تأکيد کردند که رياض به دنبال تضمين بي‌طرفي مسکو در قبال جنگ يمن و بحران با قطر است. 

در خصوص معامله سامانه موشکي اس 400 بايد گفت که نيازمندي هاي نظامي عربستان معمولاً از طريق ارزيابي هاي آمريکايي صورت مي گيرد و رياض پيش از اين بارها در اجراي معامله هاي تسليحاتي با مسکو اختلال ايجاد کرده است. همين موضوع باعث شده است که بسياري از تحليلگران نظامي روس اين بار اعلام کنند که صحبت از معامله اس 400 در راستاي تبليغات سعودي براي بررسي مواضع روسيه و احتمال تغيير مواضع اين کشور در قبال ايران صورت مي‌گيرد. 
با وجود اينکه جلوگيري از نفوذ ايران طبعا به عنوان يکي از برنامه هاي مطرح در محافل ديپلماتيک عربستان مطرح است، اما رياض انتظار ايجاد شکاف جدي در مواضع روسيه نسبت به ايران حتي با قراردادها و يادداشت تفاهم هاي چند ميلياردي را ندارد. 

شايد اين سفر در چهارچوب سياست باز عربستان در عرصه داخلي و خارجي بوده و با هدف ايجاد راه حلي براي جنگ در يمن و خروج با دستاوردهاي حداقلي از بحران سوريه و حفظ نقشه منطقه اي موازي با آنکارا و تهران صورت گيرد. البته مي‌توان گفت که احتمالاً تمامي اين انگيزه ها در سفر پروتکلي ملک سلمان به مسکو مدنظر بوده است. 

سفر سلمان به روسيه و تاثير آن بر مناسبات مسکو- تهران

پايگاه خبري شام تايمز نيز در مقاله اي نوشت که سخنگوي کرملين اعلام کرد که سفر ملک سلمان بن عبدالعزيز پادشاه عربستان به روسيه به ضرر مناسبات ايران و روسيه نخواهد بود. وي تأکيد کرد که مناسبات مسکو با اين دو کشور يعني ايران و عربستان در دو مسير موازي قرار دارد. اين توضيحات راه تفسيرهاي اشتباه از اين ديدارها را مي بندد، به ويژه که در اين ديدار قرارداد هايي در رابطه با همکاري در زمينه انرژي به امضا رسيده است. 

برخي تلاش دارند اين معامله ها را رشوه اي از روي عربستان به روسيه ارزيابي کنند تا مسکو در مناسبات کنوني خود با ايران و تفاهم و همکاري موجود بين دو کشور در ابعاد سياسي و نظامي و اقتصادي تجديد نظر کند. 

براي روشن کردن اين سوء برداشت علاوه بر اظهارات سخنگوي کرملين مي‌توان به مجموعه اي از وقايع و اتفاقات در اين رابطه اشاره کرد. 
اول: عربستان سعودي مناسبات مستحکمي با غرب و به ويژه آمريکا دارد و اين مناسبات از زمان پايان جنگ جهاني دوم تاکنون بخش اساسي از سياست ها و استراتژي غرب در قبال منطقه بوده است. در اين معنا هر نوع توسعه در مناسبات روسيه و عربستان به ويژه در ابعاد سياسي و اقتصادي قابل تصور نيست و محکوم به سقف مناسبات ويژه اي خواهد بود که آمريکا و غرب با عربستان دارند. کشورهاي غربي اجازه عدول از اين سقف را به عربستان نمي‌دهند و عربستان نمي‌تواند مناسبات خود با روسيه را جز در چهارچوب مورد پذيرش آمريکا توسعه بخشند. اين شاخصي اساسي در مسير توسعه مناسبات روسيه و عربستان است. 

دوم: عربستان عرصه سرمايه گذاري و واردات کالاها و سرمايه هاي غربي و به ويژه آمريکايي است و مملو از اين سرمايه‌گذاري ها بوده و در نتيجه اين موضوع، آمادگي بالاي براي پذيرش سرمايه‌گذاري از سوي کشورهاي ديگر که ممکن است به عنوان رقيبي براي سرمايه‌گذاري‌هاي غربي مطرح شود، ندارد. علاوه بر اينها دلارهاي نفتي سعودي ها در صندوق ذخيره ارزي و بانکهاي کشورهاي غربي و زمينه‌هاي سرمايه‌گذاري ديگر نگهداري مي‌شود و عربستان نمي تواند بخش عمده اي از اين پول‌ها را براي سرمايه‌گذاري و به‌کارگيري در روسيه مورد استفاده قرار دهد، چرا که اولويت اين کشور در تعامل با غرب است و اين کشور مشوق هاي مالي و اقتصادي با غرب دارد که نمي تواند از آنها جدا شود. 

سوم: مناسبات ائتلاف استراتژيک ميان آمريکا و عربستان در سايه افزايش تنش بين مسکو و واشنگتن مانع از قدرت مانور رياض در توسعه مناسبات خود با مسکو مي شود. اين موضوع برخلاف مناسبات ايران با آمريکا و روسيه است، چرا که دشمني بالايي ميان تهران و واشنگتن وجود دارد و همين موضوع باعث تشويق به همگرايي و همکاري مشترک بين روسيه و ايران شده است. 

تمامي اين تحولات مي تواند صحت ادعاهاي سخنگوي کرملين را نشان دهد که تاکيد کرد سفر پادشاه عربستان به روسيه تاثيري بر مناسبات روسيه و تهران نخواهد داشت.


منبع : مشرق
شنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۶ ساعت ۲۰:۵۴
کد مطلب: 19162
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *