پشت پرده تاسیس حیاط خلوت دوم نفتی‌ها

به گزارش میز نفت ، در روزهای اخیر دو عکس از اسناد مربوط به ثبت یک شرکت و یک نامه رسمی در گروه‌های مجازی نفتی دست به دست می‌چرخد. یکی از اسناد مربوط به آگهی تاسیس موسسه غیرتجاری پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز است. طبق تصویر 1 ثبت این شرکت در تاریخ 1400/02/26 انجام شده است.

سند دوم نیز حاکی از حمایت‌های بی‌چون و چرای وزارت نفت از این موسسه غیرتجاری است. اساسا حمایت یک وزارتخانه دولتی از یک شرکت غیرتجاری آن هم در این سطح از حمایت، ابهامات فراوانی را ایجاد می‌کند. قبل از بررسی اینکه چه حمایت‌هایی از این شرکت تازه تاسیس صورت گرفته، بد نیست نگاهی به ترکیب مدیران و هیئت موسس این شرکت بیندازیم.

طبق آگهی تاسیس این شرکت، برخی اعضای اصلی هیئت مدیره این موسسه عبارت‌اند از: آیدین ختلان رئیس و دبیر هیئت امنا، بیژن نامدار زنگنه رئیس هیئت امنا، مسعود کرباسیان (مدیرعامل شرکت ملی نفت) عضو هیئت امنا، حسن منتظرتربتی (مدیرعامل شرکت ملی گاز) عضو هیئت امنا و جعفر ربیعی (مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس) عضو هیئت امنا. مابقی اعضای هیئت امنای این موسسه نیز در تصویر 1 قابل مشاهده هستند.  
* «دستیار ویژه» بازیگر اصلی تاسیس پارک فناوری و نوآوری

نکته جالب توجه اینکه موسسه غیرتجاری پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز در ماه‌های پایانی دولت و توسط افرادی تاسیس شده است که هم‌اکنون در وزارت نفت در سطوح بالای مدیریتی مسئولیت دارند. بدون شک بازیگر اول تاسیس این موسسه، آیدین ختلان دستیار ویژه و مسئول دفتر بیژن زنگنه وزیر فعلی نفت است.

آیدین ختلان از جمله افرادی است که وزیر نفت به دلایل نامشخصی علاقه خاصی به وی دارد، به ‌گونه‌ای که بیژن زنگنه تنها به واسطه روابط استاد و شاگردی با ختلان، وی را بدون داشتن حتی یک روز سابقه تحصیلی یا مدیریتی مرتبط با نفت به یکی از صاحب نفوذ‌ترین افراد در وزارت نفت تبدیل کرده است، فردی که در هم‌اکنون به دلایل مختلف زیر ذره‌بین نهادهای نظارتی قرار گرفته است.

بسیاری از مدیران قدیمی صنعت نفت معتقدند هم‌اکنون آیدین ختلان تاثیرگذارترین و نزدیکترین فرد به بیژن زنگنه وزیر نفت است و شخص وزیر نفت علاقه زیادی به شاگرد سال‌های گذشته خود دارد. روابط نزدیک این دو به گونه‌ای است که برخی رسانه‌های نفتی روابط نزدیک زنگنه و ختلان را به روابط احمدی‌نژاد و مشایی تشبیه کرده‌اند.

اظهارات بیژن زنگنه در مراسم اعطای گواهی صلاحیت‌های حرفه‌ای مرکز صنعت نفت به خوبی بیانگر روابط نزدیک این دو نفر است که می‌گوید: «بنده در طول مدیریت خود در وزارت نفت چندین مسئول دفتر داشته‌ام که البته آنها پیشرفت کردند و از کنار بنده رفتند، اما به مسئول دفتر فعلی خود (آقای ختلان) اجازه نمی‌دهم که از کنار من برود و باید در کنار من باشد».
 
*پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز به حیاط خلوت یاران غار وزیر نفت تبدیل می‌شود؟

پس یک نکته ابهام‌آمیز درباره تاسیس این شرکت این است که مدیران سطوح بالای وزارت نفت در ماه‌های پایانی دولت دوازدهم با چه انگیزه‌ای عضو هیئت موسس و امنای این شرکت شده‌اند؟ از هر زاویه‌ای که بخواهیم به این موضوع نگاه کنیم شائبه‌ها و ابهامات زیادی در این باره مطرح است به خصوص که تجربه‌هایی مثل تاسیس «باشگاه نفت و نیرو» که تبدیل به کلونی یاران زنگنه شده بود نیز جلوی چشمان‌ مردم است.

اما ابهام بعدی درباره تاسیس موسسه غیرتجاری پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز مربوط به رابطه این موسسه با وزارت نفت است. اینکه این شرکت دقیقا در چه ساختار سازمانی و مدیریتی با وزارت نفت تعامل خواهد کرد؟ آیا بودجه‌اش را تماما از وزارت نفت می‌گیرد و ذیل دولت تعریف می‌شود یا اینکه در برخی پروژه‌ها می‌تواند طرف قرارداد وزارت نفت باشد؟ به بیان دیگر چه رابطه مالی بین این موسسه و وزارت نفت برقرار است؟

در گذشته نیز ناظر به شیوه ارتباط وزارت نفت با «باشگاه نفت و نیرو» این پرسش مطرح بود که نحوه روابط این باشگاه به عنوان یک شرکت مستقل و غیرتجاری با مجموعه وزارت نفت چیست؟ در این بین حتی شائبه‌هایی مبنی بر رانت اطلاعاتی وزارت نفت به باشگاه نفت و نیرو مطرح بوده است و برخی رسانه‌ها از این مجموعه به عنوان «لژ وزارت نفت» نام می‌بردند.

خبرگزاری فارس در گزارشی با عنوان «رانت اطلاعاتی باشگاه نفت و نیرو از اقدامات محرمانه وزارت نفت/لزوم ورود نهادهای نظارتی به پرونده کلونی‌های نفتی» به بررسی این موضوع پرداخته است. به نظر می‌رسد بعد از باشگاه نفت و نیرو، موسسه غیرتجاری پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز به پاتوق دیگری برای مسئولین فعلی وزارت نفتی تبدیل شود که شاید در دولت آینده دیگر در سطوح کلان مدیریتی این وزارتخانه پست و سمتی نداشته باشند.
*هزینه‌کرد بودجه 800 میلیارد تومانی پارک تازه تاسیس شفاف نیست

اما سوال اصلی این است که وزارت نفت چه حمایتی از این موسسه کرده است؟ تصویر 4 مربوط به نامه آیدین ختلان مسئول دفتر وزیر نفت به سرپرست سازمان حراست صنعت نفت است. طبق این نامه وزارت نفت بهره‌برداری از عرصه و اعیانی‌های بخش‌های زیر را به موسسه پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز واگذار کرده است:

مهمانسرا و مرکز همایش‌های قیطریه (کوشک)
عرصه و اعیان متعلق به شرکت ملی نفت در منطقه انبار ری واقع در شرق ریل راه‌آهن
گمرک اختصاصی و انبارهای شهید صادقی در غرب بلوار انبار نفت
پژوهشگاه سابق صنعت نفت در غرب و شرق ریل قطار
پارکینگ واقع در شمال غرب تقاطع بلوار انبار نفت یا بلوار پژوهشگاه صنعت نفت
همانطور که اشاره شد حمایت‌های وزارت نفت از این موسسه در حالی است که نه تنها نحوه روابط این دو نهاد مشخص نیست، بلکه اساسا نحوه هزینه‌کرد بودجه تخصیص داده شده به این موسسه غیرتجاری نیز غیرشفاف است. بیژن زنگنه وزیر نفت در مصاحبه‌ای به تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ اشاره می‌کند که این تبصره قانونی به ‌شرکت‌های تابع وزارت نفت اجازه داده است ۸۰۰ میلیارد تومان از محل منابع داخلی برای پشتیبانی از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ هزینه کند که طبیعتا مسیر تزریق این بودجه 800 میلیارد تومانی از طریق موسسه پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز خواهد بود.

در این صورت چندین پرسش مطرح می‌شود، این بودجه 800 میلیارد تومانی از کانال موسسه پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز به چه شرکت‌هایی تخصیص داده می‌شود؟ شیوه انتخاب شرکت‌های فناور که قرار است این مبلغ برای حمایت از آنها اعطا شود چگونه است؟ چه نهادی بر شیوه هزینه‌کرد این 800 میلیارد تومان نظارت می‌کند؟

در مجموع آنچه درباره موسسه پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز روشن است آن است که تاسیس این موسسه پُر از ابهام و شائبه است و هیچ چیز درباره این موسسه واضح و شفاف نیست. اصلا معلوم نیست چرا در ماه‌های پایانی دولت تمامی مدیران ارشد وزارت نفت از جمله شخص وزیر نفت، دستیار ویژه وزیر، مدیرعامل شرکت ملی نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز  و ... به عنوان اعضای هیئت امنا، اقدام به تاسیس چنین شرکتی کرده‌اند، آنهم در شرایطی که عضویت خود را به صورت نامحدود در این موسسه به ثبت رسانده‌اند.

همچنین مشخص نیست که چه رابطه مالی بین این موسسه و وزارت نفت وجود دارد و نحوه هزینه‌کرد بودجه‌های چند صد میلیاردی موسسه پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز چگونه خواهد بود. با توجه به نزدیک بودن ایام انتخابات ریاست جمهوری ورود نهادهای نظارتی به پرونده تاسیس این شرکت و نحوه هزینه‌کرد مبالغ از اهمیت بالایی برخوردار بوده که می‌تواند شائبه‌ها پیرامون این موضوع را پاسخ بدهد.




منبع : فارس 

سه شنبه ۱۱ خرداد ۱۴۰۰ ساعت ۱۵:۲۲