اتفاق مهمی که سانسور شده است
چالش حفر 20 حلقه چاه در هوزالعظیم
میز نفت - در حالی که هنوز آثار وحشتناک خشک کردن تالاب هورالعظیم طی چند سال گذشته، مشکلات بسیاری ایجاد کرده گویا قرار شده 20 حلفه چاه نفت دیگر حفر شود که نگرانی های جدی را در پی داشته است.
به گزارش میز نفت، بخش های مهم اظهارات سعید کریمی، مدیرکل دفتر ارزیابی سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با ایلنا در ادامه می آید:
*در گذشته مجوز محیط‌زیستی حفر ۲ حلقه چاه در قالب ۲ محوطه سرچاهی در میدان سهراب داده شده بود و در حال حاضر، مجری طرح برای حفر ۲۰ حلقه چاه دیگر درخواست مجوز کرده است. گزارش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی طرح توسعه میدان نفتی سهراب حدود یک ماه است که به دفتر ارزیابی سازمان رسیده و اخیرا هم کمیته فنی – کارشناسی این پروژه برگزار شده است و احتمالا تا حدود یک هفته آینده، جلسه کمیته ارزیابی برای تعیین تکلیف نهایی پروژه تشکیل خواهد شد.
*چاه‌های جدیدی که مجری طرح درخواست حفر آنها را دارد، در دل هورالعظیم قرار گرفته‌اند و حفر این چاه‌ها، در هر صورت با خشک کردن اجتناب‌ناپذیر بخشی از حوضچه شماره ۲ تالاب همراه خواهد بود. با این حال، مجری طرح به کمک مشاور خود سعی کرده است گزینه‌هایی را به سازمان محیط‌زیست پیشنهاد دهد که پروژه با کمترین اثر مخرب روی تالاب اجرا شود. یکی از این گزینه‌ها، حفر تعدادی چاه در کنار هم در قالب یک محوطه سرچاهی به جای حفر چاه‌های منفرد است؛ به این شکل، از تعداد و مساحت محوطه‌هایی که برای حفر چاه‌های جدید نیاز به خشک کردن آنها وجود دارد، کاسته خواهد شد.
* براساس پیشنهاد مجری طرح، قرار است برای توسعه استخراج نفت از میدان سهراب، به‌جای حفر چاه‌های منفرد جدید، از روش ایجاد محوطه‌های سرچاهی استفاده شود که در هرکدام از این محوطه‌ها بین ۲ تا ۴حلقه چاه وجود خواهد داشت. بر این اساس، به جای این که برای حفر ۲۰ چاه جدید نیاز به خشک کردن ۲۰ محوطه از تالاب وجود داشته باشد، تنها ۶ محوطه جدید به عنوان محوطه‌های سرچاهی خشک خواهند شد. این ترفند سبب می‌شود که سطح خشک شدن حوضچه شماره ۲ هورالعظیم در این پروژه از ۶۹ هکتار به ۱۸ هکتار کاهش یابد.
*برنامه‌ریزی برای استفاده از فناوری سیستم فرمان‌پذیر چرخان در امر حفاری به‌منظور فراهم کردن امکان برداشت از چند لایه مخزنی توسط یک چاه و در نتیجه کاهش تعداد چاه‌های جدید مورد نیاز از ۳۲ حلقه به ۲۰ حلقه و به تبع آن کاهش مصرف آب، انرژی و گل حفاری و همچنین کم شدن میزان پسماند تولیدی در این پروژه از دیگر پیشنهادات مجری طرح برای کاهش آسیب‌های محیط‌زیستی ناشی از حفر چاه‌های جدید در میدان سهراب است. اگر سازمان محیط‌زیست با این پیشنهادات موافقت کند، مجموعا ۸ محوطه سرچاهی با ۲۲ حلقه چاه در هورالعظیم شکل می‌گیرد که از این میان ۲ محوطه سرچاهی که هرکدام یک حلقه چاه دارند، از گذشته ایجاد شده است و ۶ محوطه جدید نیز در آینده ایجاد خواهد شد.
* دولت عراق همین حالا در حال انجام عملیات برای شروع استخراج نفت از میدان سهراب است و به همین دلیل، مقامات ارشد دولت نیز تاکید دارند که ما هم باید هرچه زودتر برای بهره‌برداری از این میدان وارد عمل شویم؛ بخصوص که احداث چاه‌های جدید در میدان نفتی سهراب نیاز به سرمایه‌گذاری ارزی کلانی دارد و طبیعتا اگر برداشت ایران از این میدان با تاخیر انجام شود، ضرر مالی زیادی به دلیل برداشت سریع‌تر نفت توسط دولت عراق به کشور ما وارد خواهد شد؛ به همین دلیل، ضرورت دارد که هرچه زودتر، طرح توسعه میدان نفتی سهراب را تعیین تکلیف کنیم.
* بخش عراقی میدان سهراب در خشکی قرار گرفته، اما بخش ایرانی آن در دل تالاب هورالعظیم واقع شده؛ لذا طبیعی است که حفر چاه و استخراج نفت در خشکی، از انجام این کار در میانه یک تالاب راحت‌تر است؛ بخصوص که براساس نقشه ارائه‌شده توسط مجری طرح، چاه‌های جدید میدان سهراب در حوضچه شماره ۲ تالاب قرار گرفته‌اند که از جمله حوضچه‌های دارای آب در مجموعه هورالعظیم محسوب می‌شود. از این رو، رعایت ضوابط محیط‌زیستی در ایجاد چاه‌های جدید این میدان برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد، حتی اگر رعایت این ضوابط، زمان و هزینه حفر این چاه‌ها و احداث تاسیسات مربوط به آن را افزایش دهد.
*سازمان محیط‌زیست تمام تلاش خود را انجام می‌دهد که با بررسی‌های کارشناسی و نظارت مستمر بر اجرای پروژه در حین حفر چاه‌های جدید، به گونه‌ای این پروژه استراتژیک ملی اجرایی شود که حداقل خسارت به تالاب هورالعظیم وارد شود. ولی به هر حال، نمی‌توان انکار کرد که حفر این چاه‌ها، مستلزم خشک کردن بخش‌هایی از تالاب است، اما با توجه به اهمیت استراتژیک استخراج نفت از میدان مشترک با عراق، حتما مجری طرح را مکلف می‌کنیم که روش‌هایی را در اجرای این پروژه به‌کار بگیرد که کمترین اثرات منفی را روی تالاب داشته باشد.
* در توافقات اولیه با مجری طرح به این نتیجه رسیده‌ایم که برای کاهش خسارت‌های ناشی از حفر چاه‌های جدید بر تالاب هورالعظیم، باید پروژه به گونه‌ای انجام شود که تنها عملیات استخراج نفت در محوطه‌های سرچاهی ایجادشده در دل تالاب انجام شود و سایر فعالیت‌های مربوطه باید با استفاده از خطوط لوله زیرزمینی، به خارج از تالاب منتقل شود تا نیاز نباشد به خاطر انجام فعالیت‌هایی که می‌توان آنها را در خارج از تالاب هم انجام داد، بخش‌های بیشتری از هورالعظیم را خشک کرد.
* اگر مجری طرح در حین اجرای پروژه هرگونه آسیبی به تالاب هورالعظیم و محیط‌زیست منطقه وارد کند، باید هزینه‌های تخریب و جرایم مربوطه را بپردازد.
*در گذشته مجوز محیط‌زیستی حفر ۲ حلقه چاه در قالب ۲ محوطه سرچاهی در میدان سهراب داده شده بود و در حال حاضر، مجری طرح برای حفر ۲۰ حلقه چاه دیگر درخواست مجوز کرده است. گزارش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی طرح توسعه میدان نفتی سهراب حدود یک ماه است که به دفتر ارزیابی سازمان رسیده و اخیرا هم کمیته فنی – کارشناسی این پروژه برگزار شده است و احتمالا تا حدود یک هفته آینده، جلسه کمیته ارزیابی برای تعیین تکلیف نهایی پروژه تشکیل خواهد شد.
*چاه‌های جدیدی که مجری طرح درخواست حفر آنها را دارد، در دل هورالعظیم قرار گرفته‌اند و حفر این چاه‌ها، در هر صورت با خشک کردن اجتناب‌ناپذیر بخشی از حوضچه شماره ۲ تالاب همراه خواهد بود. با این حال، مجری طرح به کمک مشاور خود سعی کرده است گزینه‌هایی را به سازمان محیط‌زیست پیشنهاد دهد که پروژه با کمترین اثر مخرب روی تالاب اجرا شود. یکی از این گزینه‌ها، حفر تعدادی چاه در کنار هم در قالب یک محوطه سرچاهی به جای حفر چاه‌های منفرد است؛ به این شکل، از تعداد و مساحت محوطه‌هایی که برای حفر چاه‌های جدید نیاز به خشک کردن آنها وجود دارد، کاسته خواهد شد.
* براساس پیشنهاد مجری طرح، قرار است برای توسعه استخراج نفت از میدان سهراب، به‌جای حفر چاه‌های منفرد جدید، از روش ایجاد محوطه‌های سرچاهی استفاده شود که در هرکدام از این محوطه‌ها بین ۲ تا ۴حلقه چاه وجود خواهد داشت. بر این اساس، به جای این که برای حفر ۲۰ چاه جدید نیاز به خشک کردن ۲۰ محوطه از تالاب وجود داشته باشد، تنها ۶ محوطه جدید به عنوان محوطه‌های سرچاهی خشک خواهند شد. این ترفند سبب می‌شود که سطح خشک شدن حوضچه شماره ۲ هورالعظیم در این پروژه از ۶۹ هکتار به ۱۸ هکتار کاهش یابد.
*برنامه‌ریزی برای استفاده از فناوری سیستم فرمان‌پذیر چرخان در امر حفاری به‌منظور فراهم کردن امکان برداشت از چند لایه مخزنی توسط یک چاه و در نتیجه کاهش تعداد چاه‌های جدید مورد نیاز از ۳۲ حلقه به ۲۰ حلقه و به تبع آن کاهش مصرف آب، انرژی و گل حفاری و همچنین کم شدن میزان پسماند تولیدی در این پروژه از دیگر پیشنهادات مجری طرح برای کاهش آسیب‌های محیط‌زیستی ناشی از حفر چاه‌های جدید در میدان سهراب است. اگر سازمان محیط‌زیست با این پیشنهادات موافقت کند، مجموعا ۸ محوطه سرچاهی با ۲۲ حلقه چاه در هورالعظیم شکل می‌گیرد که از این میان ۲ محوطه سرچاهی که هرکدام یک حلقه چاه دارند، از گذشته ایجاد شده است و ۶ محوطه جدید نیز در آینده ایجاد خواهد شد.
* دولت عراق همین حالا در حال انجام عملیات برای شروع استخراج نفت از میدان سهراب است و به همین دلیل، مقامات ارشد دولت نیز تاکید دارند که ما هم باید هرچه زودتر برای بهره‌برداری از این میدان وارد عمل شویم؛ بخصوص که احداث چاه‌های جدید در میدان نفتی سهراب نیاز به سرمایه‌گذاری ارزی کلانی دارد و طبیعتا اگر برداشت ایران از این میدان با تاخیر انجام شود، ضرر مالی زیادی به دلیل برداشت سریع‌تر نفت توسط دولت عراق به کشور ما وارد خواهد شد؛ به همین دلیل، ضرورت دارد که هرچه زودتر، طرح توسعه میدان نفتی سهراب را تعیین تکلیف کنیم.
* بخش عراقی میدان سهراب در خشکی قرار گرفته، اما بخش ایرانی آن در دل تالاب هورالعظیم واقع شده؛ لذا طبیعی است که حفر چاه و استخراج نفت در خشکی، از انجام این کار در میانه یک تالاب راحت‌تر است؛ بخصوص که براساس نقشه ارائه‌شده توسط مجری طرح، چاه‌های جدید میدان سهراب در حوضچه شماره ۲ تالاب قرار گرفته‌اند که از جمله حوضچه‌های دارای آب در مجموعه هورالعظیم محسوب می‌شود. از این رو، رعایت ضوابط محیط‌زیستی در ایجاد چاه‌های جدید این میدان برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد، حتی اگر رعایت این ضوابط، زمان و هزینه حفر این چاه‌ها و احداث تاسیسات مربوط به آن را افزایش دهد.
*سازمان محیط‌زیست تمام تلاش خود را انجام می‌دهد که با بررسی‌های کارشناسی و نظارت مستمر بر اجرای پروژه در حین حفر چاه‌های جدید، به گونه‌ای این پروژه استراتژیک ملی اجرایی شود که حداقل خسارت به تالاب هورالعظیم وارد شود. ولی به هر حال، نمی‌توان انکار کرد که حفر این چاه‌ها، مستلزم خشک کردن بخش‌هایی از تالاب است، اما با توجه به اهمیت استراتژیک استخراج نفت از میدان مشترک با عراق، حتما مجری طرح را مکلف می‌کنیم که روش‌هایی را در اجرای این پروژه به‌کار بگیرد که کمترین اثرات منفی را روی تالاب داشته باشد.
* در توافقات اولیه با مجری طرح به این نتیجه رسیده‌ایم که برای کاهش خسارت‌های ناشی از حفر چاه‌های جدید بر تالاب هورالعظیم، باید پروژه به گونه‌ای انجام شود که تنها عملیات استخراج نفت در محوطه‌های سرچاهی ایجادشده در دل تالاب انجام شود و سایر فعالیت‌های مربوطه باید با استفاده از خطوط لوله زیرزمینی، به خارج از تالاب منتقل شود تا نیاز نباشد به خاطر انجام فعالیت‌هایی که می‌توان آنها را در خارج از تالاب هم انجام داد، بخش‌های بیشتری از هورالعظیم را خشک کرد.
* اگر مجری طرح در حین اجرای پروژه هرگونه آسیبی به تالاب هورالعظیم و محیط‌زیست منطقه وارد کند، باید هزینه‌های تخریب و جرایم مربوطه را بپردازد.
شنبه ۴ آذر ۱۴۰۲ ساعت ۱۵:۱۸
کد مطلب: 36443
