فاز 11، دو برابر گران تر از محاسبات

وحید حاجی‌پور/  با پیش فرض‌های مهندسی  و گفته‌های اخیر وزیر نفت آغاز می‌کنیم. مهندس زنگنه در سال 94 و در آئین بهره برداری از فازهای 15 و 16 پارس جنوبی گفته بود که با برجام و فضای غیرتحریمی پروژه‌های پارس جنوبی را با نیمی از هزینه‌های زمان تحریم اجرا می‌کند. این بدان معناست که فاز 6 میلیارد دلاری با بخش‌های حفاری٬ جکت و سکو٬ خط لوله و پالایشگاه باید 3 میلیارد دلار باشد.

وزیر نفت اما در مجلس هم گفت هزینه حفاری هر حلقه چاه در دوران تحریم که توسط شرکت‌های ایرانی انجام شده٬ 40 میلیون دلار بوده است. با این مقدمه و با توجه به اعداد و ارقام به متن ماجرا می‌پردازیم:

فاز 11 پارس جنوبی فاقد پالایشگاه است یعنی بیش از نیمی از هزینه یک فاز استاندارد را پرداخت نمی‌کند؛ مقرر شده است گاز تولیدی از چاه‌های این فاز به ظرفیت خالی پالایشگاه‌های سایر فازها منتقل شود. کسر پالایشگاه از فاز 11 به معنای کسر 3 میلیارد دلار از حجم پروژه است. این پروژه تنها بخش فراساحل دارد که شامل دو فاز است. فاز نخست شامل ساخت جکت و سکو٬ احداث خط لوله و حفاری است که برای آن حداقل 2.4 میلیارد دلار در نظر گرفته شده است که با توجه به باز بودن سقف هزینه سرمایه گذاری یا CAPEX٬ ممکن است افزایش یابد.

قرار است برای این فاز 30 حلقه چاه حفاری شود که با توجه به گفته‌های وزیر نفت مبنی بر نصف شدن هزینه‌های توسعه٬ برای هر چاه باید 20 میلیون دلار در نظر گرفته می‌شد. یعنی حفاری چاه‌های پیش بینی شده در این فاز 600 میلیون دلار هزینه خواهد شد. ساخت هر سکو و جکت برای تولید یک میلیارد فوت مکعب در زمان تحریم هم بطور میانگین 300 میلیون دلار هزینه بردار بود که با توجه به گفته وزیر نفت برای کاهش 50 درصدی قیمت‌ها در پسابرجام، ساخت هر جکت و سکو 150 میلیون دلار اعتبار نیاز دارد. پس با 600 میلیون دلار هزینه برای حفاری و 300 میلیون دلار هزینه برای ساخت دو جکت و دو سکو٬ تا این مرحله 900 میلیون دلار ارزش قرارداد است.

و اما خط لوله؛ بر اساس بررسی چند فاز پارس جنوبی، هزینه احداث هر کیلومتر خط لوله 2 میلیون دلار بود که اگر قرار بود در دوران تحریم 252 کیلومتر خط لوله احداث شود، 504 میلیون دلار اعتبار نیاز بود که با توجه به نصف شدن قیمت‌ها در پسابرجام، هزینه احداث 252 کیلومتر خط لوله در فاز 11 باید 250 میلیون دلار باشد اما در اسلاید وزیر نفت برای احداث آن 740 میلیون دلار در نظر گرفته شده است!

تاکید می‌شود بر اساس گفته‌های وزیر نفت برای کاهش 50 درصدی هزینه‌های اجرای پروژه، هزینه فاز 11 نباید بیشتر از 1.2 میلیارد دلار باشد ولی فاز نخست این پروژه در دوران نفت 50 دلاری و قیمت‌های پایین عوامل موثر مانند حفاری، همسان قیمت‌های فازهای ایرانی در زمان تحریم و نفت سه رقمی است.

اما نکته بعد٬ وزارت نفت و خط فکری متعلق به این نهاد بارها گفته‌اند که توتال هر فاز پارس جنوبی را با قیمت 2 میلیارد دلار انجام داده است  شرکت‌های ایرانی با 3 برابر هزینه به پایان رساندند. سوالی که اینجا ایجاد می‌شود آن است که چطور شرکت توتال در ميزنفت 20 دلاری٬ با 2 میلیارد دلار بخش خشکی و دریای فاز 2 و 3 را به پایان رساند ولی تنها برای بخش دریایی و فراساحل فاز 11 پارس جنوبی٬ 2.4 میلیارد دلار قرارداد منعقد کرده است؟ اگر قرار بود پالایشگاه به فاز نخست اضافه شود٬ آیا قیمت توتال در ميزنفت 50 دلاری٬ بیش از دو برابر قیمت خود در 20 سال پیش نبود؟! اگر اینطور است پس دلیل هجمه‌های پرشمار به شرکت‌های ایرانی برای افزایش قیمت پروژه در روزهای نفت 120 دلاری چیست؟

با توجه به تاکید وزیر نفت بر تکیه به آمار و ارقام و ذهن مهندسی٬ آیا می‌توان نتیجه گرفت که توتال گرانتر از سخنان وزیر نفت در سال 94 این پروژه را از آن خود کرده است. اعداد و ارقام به خودی خود بیانگر همه مسائل هستند ولی ابهامات همچنان باقی هستند.

آیا قرارداد فاز 11 پارس جنوبی گران است؟ آیا این قرارداد بر خلاف ذهن مهندسی تصمیم سازان است و عوامل دیگر روی این قرارداد تاثیرگذار هستند؟ آیا وزیر نفت می تواند اعتراف کند که قیمت این پروژه با قیمت پروژه‌های قبلی برابر است؟

يکشنبه ۲۵ تير ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۲۲