اولیوکایف قربانی دسیسه نفتی سچین

وحید حاجی پور |  وقتی در قفس بود، اعتراض می‌کرد و فریاد می‌زد که این یک «پاپوش سیاسی» است؛ پاپوشی که توسط ایگور سچین، بازوی نفتی ولادیمیر پوتین طراحی شده است تا او را زمین‌گیر کنند ولی دادگاه، بی‌توجه به ادعای او، الکسی اولیوکایف وزیر توسعه روسیه را به 8 سال حبس محکوم کرد.


الکسی اولیوکایف وزیر سابق توسعه روسیه در دادگاه

برای نخستین بار پس از فروپاشی شوروی، یک مقام بلندمرتبه روسیه بازداشت و محاکمه شد؛ آن‌هم چند هفته پیش از انتخابات ریاست جمهوری روسیه در سال 2016. بسیاری گفتند و نوشتند این یک برنامه از پیش تعیین‌شده توسط پوتین بود و نیاز به یک قربانی داشت. درست در روزهایی که اعتراض به فسادهای دولتی افزایش پیداکرده و پوتین را در حوالی بحران قرار داده بود، به ناگهان اعلام شد یکی از وزرای اصلی رئیس‌جمهور روسیه در پارکینگ شرکت روسنفت بازداشت شده است.

این گروه می‌گفتند پوتین از این بازداشت می‌خواهد برای پیروزی در انتخابات بهره بگیرد اما گروهی دیگر، دقیق‌تر به داستان می‌پرداختند. گروهی که می‌دانستند ایگور سچین، مدیرعامل قدرتمند و مرد مورد اعتماد پوتین، چگونه مخالف خود را به خاک سیاه نشاند.

سچین، یکی از چهره‌های معروف جهان نفت است که مدیریت شرکت روسنفت را بر عهده دارد؛ او بازوی نفتی پوتین است و از قدیم تا به امروز، معتقد است قدرت نفتی باید در دست دولت روسیه باشد، لذا باید سهام شرکت‌های دیگر و حتی بخش خصوصی به روس نفت واگذار شود. شرکتی که بیش از 5 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند و طی یک دهه گذشته از یک شرکت متوسط تبدیل به یک شرکت بزرگ شد.


پوتین و سچین مدیرعامل روسنفت

سچین، با برنامه‌های بلند پروازانه خود که همگی با چراغ سبز رئیس‌جمهور روسیه همراه بوده، توانست بر قدرت روس نفت بیافزاید و رقبای بزرگ را از سر راه بردارد. او در آخرین برنامه خود در سال 2015، می‌خواست سهام شرکت باشنفت در جمهوری خودمختار باشکریا در جنوب روسیه را به روسنفت الصاق کند اما یک مخالف جدی داشت؛ مخالفی به نام الکسی اولیوکایف.

اولیوکایف، مخالف انحصار سچین و روسنفت بود؛جلسات بسیاری با سچین برگزار کرد تا آنکه اواخر شب 14 نوامبر 2016 در پارکینگ شرکت روس نفت بازداشت شد؛ با یک کیسه که دو میلیون دلاری که در صندوق عقب خودروی بی ام دبلیو خود قرار داده بود. لحظه‌ای که دستبند به دستش زدند، حتماً به لحظاتی پیش فکر می‌کرد که چگونه سچین، درخواست رشوه او را به‌راحتی پذیرفت و حالا از مانیتور دوربین‌های مداربسته، در حال لبخند زدن به وزیری است که به دنبال پول بود.

همان روز، پوتین وی را برکنار کرد تا وقتی خبر وقتی از رسانه‌های رسمی منتشر شد، مردم روسیه را بهت‌زده کند؛ کمیته تحقیقات روسیه هم گفت بازداشت آقای وزیر، حاصل نظارت و کنترل چندماهه او بود یک عملیات گزش آشکار پس از ماه‌ها نظارت بود.

اوت 2017 ، اولین دادگاه وی برگزار شد درحالی‌که در قفس می‌خندید؛ سچین هم باوجوداینکه چهار بار به دادگاه احضار شد اما ترجیح داد به بهانه‌های مختلف، از رودررو شدن با آقای وزیر خودداری کند. اولیوکایف که در همه جلسات منتظر مدیرعامل روس نفت بود، هم مدام می‌گفت این دادگاه نیست، یک سیرک است مانند محاکمه‌های نمایشی دهه 1930 بلشویک‌ها. او خود را با «گلادیاتور پیری که می‌کوشد تنها با شمشیر کاغذی در اختیار مخالفان مسلح خود دفع کند» مقایسه می‌کرد.


اولیوکایف ذر ذادگاه

از او گفتند درباره کیسه دلارها بگوید اما او گفت قرار نبود پولی باشد، سچین گفته بود قرار است به او هدیه‌ای ارزشمند دهد و او هم فکر کرد در کیسه، یک شیشه مشروب لوکس قرار دارد! دفاعیات او بی نتیجه ماند و درنهایت، در تاریخ 15 دسامبر 2017، اولیوکایف به هشت سال و پرداخت 130 میلیون روبل جریمه محکوم شد.


لحظه بازداشت اولیوکایف در پارکینگ روسنفت 

اما این وزیر نگون‌بخت که بود؟ دویچه له آلمان درباره او نوشته است:« اولیوکایف در دولت نخست‌وزیر دمیتری مدودف یک شخصیت سیاسی مورداحترام بین‌المللی بود. او به لیبرال بودن شهرت داشت و در اوایل دهه 1990 عضو یک حزب سیاسی لیبرال دست راستی بود. به‌طورکلی، اولیوکایف در طول دوران حرفه‌ای خود به کرملین وفادار ماند و تا همین اواخر اغلب به اروپای غربی، ازجمله آلمان، سفر می‌کرد تا سرمایه‌گذاری در روسیه را باوجوداینکه این کشور به دلیل الحاق کریمه تحریم شده بود، سامان کند. بااین‌حال، اولیوکایف خود هرگز بخشی از حلقه درونی پوتین نبود و از رکود اقتصادی روسیه انتقاد می‌کرد».
 
به گفته الکسی چرپانوف، که قبلاً در دوران حضور او در وزارت دارایی با اولیوکایف کار می‌کرد، وزیر سابق «یک دوست پوتین را آزرده‌خاطر کرد» و دیگر برای تیم پوتین مفید نبود. از سوی دیگر سچین پوتین را از زمان ریاست جمهوری به‌عنوان معاون شهردار سن‌پترزبورگ می‌شناسد. برخی رسانه‌ها نوشتند سچین دومین مرد قدرتمند روسیه پس از دستگیری اولیوکایف است. درست پشت سر خود پوتین.

فراموش نکنیم، روس نفت برای پوتین از چنان اهمیتی برخوردار است که ریاست هیئت‌مدیره این شرکت را به یکی دیگر از دوستان خود یعنی گرهارد شرودر سپرده است؛ صدراعظم سابق آلمان.
داستان نفت در روسیه، همیشه یک سرش به زندان ختم می‌شود...!
 
 
 

سه شنبه ۱۸ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۰۴:۴۳